Đức Thánh Cha Phanxicô đang lắng nghe cậu bé Emanuele tại Giáo xứ Thánh Phaolô Thánh Giá, Rôma, vào ngày 15 tháng 4 năm 2018 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Hôm thứ Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết quá trình tham vấn toàn cầu kéo dài hai năm dẫn đến Thượng Hội đồng về Hiệp hành là “một cơ hội tuyệt vời” để các tín hữu Công giáo lắng nghe lẫn nhau.
Viết trong Sứ điệp Ngày Thế giới Truyền thông, được công bố vào ngày 24 tháng 1, Đức Thánh Cha bày tỏ sự lo ngại rằng người ta đang “đánh mất khả năng lắng nghe” cả trong Giáo hội lẫn trong đời sống công cộng rộng lớn hơn.
“Một tiến trình hiệp hành vừa mới được khởi động”, Đức Thánh Cha viết. “Chúng ta hãy cầu nguyện để tiến trình đó sẽ trở thành một cơ hội tuyệt vời để lắng nghe lẫn nhau”.
“Trên thực tế, sự hiệp thông không phải là kết quả của các chiến lược và chương trình, nhưng được xây dựng dựa trên sự lắng nghe lẫn nhau giữa anh chị em với nhau”.
Vào tháng 10 năm ngoái, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chính thức mời gọi các tín hữu Công giáo trên thế giới tham gia vào quá trình tham vấn hướng đến Đại hội đồng thường kỳ lần thứ XVI của Thượng hội đồng Giám mục vào năm 2023.
Trong Sứ điệp mới của mình, có tựa đề “Lắng nghe bằng đôi tai của con tim”, Đức Thánh Cha Phanxicô đã suy tư về những đoạn Kinh Thánh minh họa tầm quan trọng của việc lắng nghe.
“Trong năm giác quan, giác quan được Thượng đế ưu ái dường như là thính giác, có lẽ vì nó ít mang tính gây hấn hơn, thận trọng dè dặt hơn thị giác, và do đó, con người được tự do hơn”.
“Lắng nghe tương ứng với phong cách khiêm tốn của Thiên Chúa. Đó là hành động cho phép Thiên Chúa bày tỏ mình là Đấng, bằng cách nói, tạo dựng con người có nam có nữ theo hình ảnh của Ngài, và bằng cách lắng nghe, công nhận họ là những đối tác của Ngài trong cuộc đối thoại”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã than phiền về điều mà ngài mô tả là thiếu sự lắng nghe trong các bài diễn văn trước công chúng.
“Việc thiếu sự lắng nghe mà chúng ta thường gặp trong cuộc sống hàng ngày cũng thể hiện rõ trong đời sống công cộng, nơi thay vì lắng nghe nhau, chúng ta thường ‘nói chuyện qua lại với nhau’”, Đức Thánh Cha nhận xét.
“Đây là một triệu chứng của thực tế rằng, thay vì tìm kiếm sự thật và những điều tốt đẹp, người ta tìm kiếm sự đồng thuận; hơn là lắng nghe, người ta chú ý đến khán giả. Thay vào đó, giao tiếp hiệu quả không cố gắng gây ấn tượng với công chúng bằng một lời trích gây ấn tượng, với mục đích chế giễu người khác, mà hãy chú ý đến lý do của người kia và cố gắng nắm bắt sự phức tạp của thực tế”.
“Thật đáng buồn khi, thậm chí ngay cả trong Giáo hội, sự liên kết về ý thức hệ được hình thành và sự lắng nghe biến mất, để lại sự chống đối vô ích trong sự trỗi dậy của nó”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký thông điệp vào ngày 24 tháng 1, Lễ Nhớ Thánh Phanxicô De Sales, Quna thầy của các nhà văn và các nhà báo.
Đức Thánh Cha kêu gọi các thành viên của các phương tiện truyền thông phát triển khả năng lắng nghe của họ.
“Truyền thông không diễn ra nếu không sự lắng nghe, và không có báo chí hiệu quả nếu không có khả năng lắng nghe”, Đức Thánh Cha nói.
“Để cung cấp thông tin chắc chắn, cân đối và đầy đủ, cần phải lắng nghe trong thời gian dài. Để tường thuật lại một sự kiện hoặc mô tả một trải nghiệm trong báo cáo tin tức, điều cần thiết là phải biết cách lắng nghe, sẵn sàng thay đổi suy nghĩ của một người, để sửa đổi các giả định ban đầu của một người”.
Đức Thánh Cha gợi ý rằng việc lắng nghe xã hội trở nên quan trọng hơn bao giờ hết do đại dịch coronavirus.
“Có quá nhiều sự ngờ vực tích lũy trước đây đối với ‘thông tin chính thức’ cũng đã gây ra một ‘đại dịch thông tin’, trong đó thế giới thông tin đang ngày càng phải nỗ lực để trở nên đáng tin cậy và minh bạch”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Đức Thánh Cha đặc biệt khuyến khích các nhà báo tường thuật câu chuyện của những người di cư.
“Mọi người sau đó sẽ được tự do ủng hộ các chính sách di cư mà họ cho là phù hợp nhất với đất nước của họ”, Đức Thánh Cha viết.
“Nhưng trong mọi trường hợp, chúng ta sẽ có trước mắt mình, không phải những con số, không phải những kẻ xâm lược nguy hiểm, mà là những khuôn mặt và những câu chuyện, những ánh mắt, những mong đợi và đau khổ của những người đàn ông và phụ nữ thực sự để lắng nghe họ”.
Trích lời nhà thần học Luther người Đức Dietrich Bonhoeffer, người bị Đức quốc xã hành quyết năm 1945, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng Giáo hội cũng rất cần sự lắng nghe.
Đức Thánh Cha chia sẻ: “Đó là món quà trao ban sự sống và quý giá nhất mà chúng ta có thể dành tặng cho nhau. ‘Các Kitô hữu đã quên rằng sứ vụ lắng nghe đã được ủy thác cho họ bởi chính Người là Đấng lắng nghe vĩ đại và mời gọi họ chia sẻ công việc của Người. Chúng ta nên lắng nghe bằng đôi tai của Thiên Chúa để chúng ta có thể nói lời của Thiên Chúa”.
Ngày Thế giới Truyền thông, do Đức Giáo hoàng Phaolô VI thiết lập vào năm 1967, sẽ được cử hành vào Chúa nhật, ngày 29 tháng 5 năm nay, ngày mà một số quốc gia sẽ đánh dấu Lễ Trọng Chúa Thăng Thiên, được dời từ Thứ Năm trước đó sang ngày Chúa nhật.
Chủ đề của Ngày Thế giới Truyền thông năm nay, lần thứ 56, là “Hãy lắng nghe!”.
Kết thúc Sứ điệp của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã so sánh Giáo hội như một dàn hợp xướng.
“Với ý thức rằng chúng ta tham gia vào một sự hiệp thông có trước và bao gồm chúng ta, chúng ta có thể tái khám phá một Giáo hội mang tính giao hưởng, trong đó mỗi người có thể hát bằng chính giọng hát của mình, chào đón tiếng nói của người khác như một món quà để biểu lộ sự hòa hợp của toàn bộ tổng thể mà Chúa Thánh Thần sáng tạo”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Minh Tuệ (theo CNA)
