Đức Hồng y Luis Antonio Tagle, Chủ tịch Caritas Quốc tế và Tổng Trưởng “Propaganda Fide”
Dưới cảnh bom đạn nhưng hoạt động không ngừng nghỉ. Đây là cách mà các nhà điều hành Caritas đang trợ giúp những người cần được giúp đỡ ở Ukraine bị tàn phá bởi sự xâm lược của quân đội Nga. Bất chấp những khó khăn trên thực tế, Caritas Ukraine và Caritas-Spes Ukraine vẫn tiếp tục phục vụ người dân. Kể từ khi bắt đầu cuộc xung đột, sự trợ giúp đã được cung cấp cho hơn 160 nghìn người. Việc trợ giúp bao gồm phân phối thực phẩm cho đến cung cấp nhà ở, cũng như hỗ trợ tâm lý. Đặc biệt cũng là sự cam kết của tất cả các văn phòng Caritas địa phương ở châu Âu, và đặc biệt là ở những quốc gia đó – như Ba Lan, Romania, Moldova, Hungary và Slovakia – vốn đã tiếp nhận số lượng lớn nhất những người tị nạn chạy trốn cảnh chiến tranh. Chúng tôi đã đề nghị Chủ tịch Caritas Quốc tế và Tổng Trưởng “Propaganda Fide”, Đức Hồng y Luis Antonio Tagle, thực hiện cam kết này trong một thế giới đang bị bóp nghẹt bởi đại dịch và các cuộc xung đột và cảm thấy khó khăn khi nhìn về tương lai một cách tự tin.
Kính thưa Đức Hồng Y Tagle, từ hai năm nay nhân loại đang phải vật lộn với đại dịch Covid-19. Giờ đây là cuộc chiến ở Ukraine, do Nga khơi mào, và nỗi sợ hãi – của nhiều người – về một cuộc xung đột thế giới mới. Phải tìm hy vọng ở đâu khi đối mặt với thời gian dường như quá đau buồn?
Với tư cách là những người Kitô hữu, chúng ta phải tin tưởng rằng niềm hy vọng luôn nằm trong tay Thiên Chúa. Trong Mùa Chay này, Giáo hội – qua các Bài đọc – mời gọi chúng ta canh tân niềm hy vọng vào Chúa Giêsu Kitô. Và niềm hy vọng này đồng nghĩa với sự chiến thắng của tình yêu, của lòng thương xót. Giờ đây chúng ta nhìn thấy những dấu chỉ cụ thể của niềm hy vọng này. Không một tiếng súng nào có thể giết chết niềm hy vọng, sự thiện trong tinh thần của con người. Có rất nhiều bằng chứng cho điều này. Niềm hy vọng nơi Chúa Giêsu Kitô và sự Phục Sinh của Ngài là sự thật và được nhìn thấy qua lời chứng của rất nhiều người.
Đức Thánh Cha Phanxicô hôm Chúa nhật tuần trước đã nói về “một hành động xâm lược quân sự không thể chấp nhận được”. Vào ngày 6 tháng 3, Đức Thánh Cha đã nói rằng đây “là một cuộc chiến” chứ không phải “một hoạt động quân sự đặc biệt”. Đức Hồng y là người Philippines, không phải người châu Âu, một cuộc chiến giữa lòng châu Âu khơi dậy trong ngài những cảm xúc gì?
Đầu tiên phải kể đến nỗi buồn. Tôi cảm thấy buồn khi chứng kiến những hình ảnh, khi nghe những tin tức và ở gần nơi xảy ra chiến tranh này. Tôi cảm thấy buồn và cũng hơi bối rối vì nhân loại vẫn chưa học được những bài học của lịch sử! Sau bao nhiêu chiến tranh và tàn phá, chúng ta vẫn khắc cốt ghi tâm! Khi tôi nghe những câu chuyện của cha mẹ tôi, những người đã sống qua Thế chiến thứ hai, tôi không thể tưởng tượng được – thậm chí không thể tưởng tượng! – cái nghèo, cái khổ mà họ phải chịu đựng. Thế hệ đó vẫn tiếp tục mang vết thương chiến tranh trong cơ thể, và họ vẫn mang trong mình một tâm hồn đầy những vết thương. Khi nào, khi nào chúng ta mới học được những bài học của lịch sử? Đó là những cảm xúc của tôi. Chúng ta thực sự hy vọng rằng chúng ta sẽ học hỏi từ những bài học của lịch sử.
Tổ chức Caritas Quốc tế ra đời cách đây 70 năm nhằm giải quyết các nhu cầu nhân đạo xuất hiện từ Thế chiến II. Ngày nay, thách thức lớn nhất đối với mạng lưới Caritas liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine là gì?
Đối với tôi, dường như thách thức lớn nhất của mạng lưới gia đình Caritas là những gì được khắc ghi một cách chính xác trong sứ mạng của tổ chức này. Sứ mạng đó luôn nhắc nhở thế giới rằng tất cả mọi cuộc xung đột, mọi thảm họa đều mang diện mạo con người. Phản ứng của tổ chức Caritas luôn mang tính nhân đạo. Ví dụ, cuộc chiến ở Ukraine và các cuộc xung đột ở các nước khác trên thế giới được trình bày đại khái như là những xung đột chính trị, quân sự nhưng người dân bị lãng quên! Với sứ mạng của mình, Caritas nhắc nhở thế giới rằng chiến tranh không phải là vấn đề quân sự, chính trị, mà trước hết, đó là vấn đề con người.
Người dân Ukraine đang đưa ra một minh chứng đáng kinh ngạc về lòng dũng cảm, trong khi các quốc gia láng giềng của họ – đặc biệt, chúng tôi nghĩ đến Ba Lan, Romania – đang cung cấp một minh chứng về tinh thần liên đới phi thường. Chúng ta có thể rút ra bài học gì, chúng ta, những người “dù gần” nhưng vẫn còn xa cuộc chiến này ở Ukraine?
Chúng ta phải biết ơn lời chứng của người dân Ukraine và các quốc gia láng giềng và thậm chí của những quốc gia ở xa hơn, những người đang gửi viện trợ và cung cấp sự hỗ trợ. Bài học cho tôi là: trong sa mạc bạo lực, con người có khả năng trở nên tốt lành thánh thiện. Bài học cho tôi là ngay cả trong hoàn cảnh tồi tệ như chiến tranh, một hành động nhân văn tốt đẹp hơn vẫn có thể xuất hiện. Nhưng có một thách thức: sự hình thành của trái tim, của khối óc. Xung đột, chúng bắt đầu như thế nào? Ở trái tim, ở quyết định của con người. Bài học nằm ở cách các gia đình hình thành cho con cái mình các giá trị của việc tôn trọng người khác, lắng nghe, nhân ái, lựa chọn con đường công lý, đối thoại thay vì trả thù, bạo lực.
Có một câu chuyện, một hình ảnh nào trong cuộc chiến này – mà chúng ta đang nghe và nhìn thấy rất nhiều – đã đập vào mắt Đức Hồng y một cách cụ thể, phần nào thể hiện nỗi đau cũng như sức mạnh, lòng tốt của con người?
Thật khó để lựa chọn, nhưng – có lẽ với tư cách là một Kitô hữu và với tư cách là một Giám mục – những hình ảnh khiến tôi ấn tượng nhất là những hình ảnh của những người đang cầu nguyện. Đức tin này của các bà mẹ quỳ gối trước Thánh Thể. Cầu nguyện, mạng lưới cầu nguyện vốn hợp nhất nhân loại, đối với tôi, là một dấu chỉ của niềm hy vọng bất chấp chiến tranh. Thiên Chúa ở cùng với chúng ta. Thiên Chúa yêu con cái của mình.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
