Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh (Ảnh: ANSA)
RÔMA – Gần hai tuần lễ kể từ khi Nga xâm lược Ukraine, gây ra cái chết của nhiều thường dân, hàng loạt người dân phải di tản và gây ra nhiều thiệt hại về cơ sở hạ tầng, nhà ngoại giao hàng đầu của Vatican đã nhắc lại sự sẵn sàng của Tòa Thánh nhằm giúp hòa giải xung đột.
Phát biểu với TV2000, đài truyền hình chính thức của các Giám mục Ý, Đức Hồng y Pietro Parolin người Ý cho biết sự can thiệp của Tòa Thánh vào cuộc xung đột đang diễn ra ở nhiều cấp độ, trong đó cấp độ đầu tiên là “cấp độ tôn giáo, đó là lời mời cầu nguyện khẩn thiết để Thiên Chúa ban hòa bình cho vùng đất đang chịu đọa đày khốn khổ đó và để các tín hữu tham gia vào dàn hợp xướng cầu nguyện này”.
Ngoài ra còn có sự trợ giúp được cung cấp ở cấp độ nhân đạo, chủ yếu thông qua Tổ chức Caritas và các Giáo phận địa phương, “cũng giống như nhiều tổ chức khác, cam kết chào đón những người tị nạn đến từ Ukraine”.
Cuối cùng, Đức Hồng y Parolin cho biết Vatican cũng sẵn sàng can dự ở cấp độ ngoại giao và đồng thời lưu ý rằng những nỗ lực trong vấn đề này “đang được thực hiện trên khắp thế giới”.
“Chúng tôi luôn sẵn sàng. Nếu cho rằng sự hiện diện của chúng tôi và hành động của chúng tôi có thể giúp ích, thì chúng tôi đang hiện diện ở đó”, Đức Hồng y Parolin nói, và đồng thời cho biết Vatican đã đề nghị giúp đỡ “bằng mọi cách để có thể ngăn chặn vũ khí và bạo lực cũng như đàm phán một giải pháp. Và có nhiều nỗ lực khác nhau đang được thực hiện trên khắp thế giới”.
Cuộc chiến bắt đầu vào ngày 24 tháng 2 khi quân đội Nga tiến vào lãnh thổ Ukraine mà Tổng thống Nga Vladimir Putin đã mô tả là “hoạt động quân sự đặc biệt” nhằm loại bỏ cái mà ông gọi là “chủ nghĩa Đức Quốc xã” khỏi giới cầm quyền của đất nước.
Các quốc gia trên khắp thế giới đã ban hành các biện pháp trừng phạt khắc nghiệt đối với các công ty và các cá nhân Nga nhằm gây áp lực buộc ông Putin phải ngừng cuộc tấn công của mình. Tuy nhiên, Tổng thống Putin hiện dường như không bị lay chuyển trước áp lực kinh tế mà Nga đang phải đối mặt và không có dấu hiệu nào cho thấy ông có kế hoạch ngừng xâm lược.
Trong khi đó, quân đội Nga tiếp tục tấn công vào lãnh thổ Ukraine, số dân thường thiệt mạng đang tăng lên, và các binh sĩ Nga bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh khi nhắm vào dân thường và các khu dân cư.
Hôm thứ Sáu, mối đe dọa trở nên nghiêm trọng hơn khi quân đội Nga nổ súng và khiến nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia lớn của Ukraine bị bốc cháy, sau đó đám cháy đã được dập tắt.
Các quan chức Nga và Ukraine đang tổ chức vòng đàm phán thứ ba kể từ khi cuộc chiến bắt đầu, dự kiến sẽ tập trung vào việc thiết lập các hành lang nhân đạo cho phép người dân Ukraine chạy trốn khỏi bạo lực an toàn đến các nước xung quanh.
Các nhà lãnh đạo EU và NATO tiếp tục hội đàm về những bước tiếp theo, khi các nước như Mỹ và Canada công bố kế hoạch áp đặt các biện pháp trừng phạt mới đối với Nga.
Theo Đức Hồng y Parolin, điều quan trọng nhất cần làm tại thời điểm này “là ngừng sử dụng vũ khí và giao tranh, nhưng trước hết là tránh leo thang”.
“Sự leo thang đầu tiên là lời nói”, Đức Hồng y Parolin nói, đồng thời cho biết rằng khi một số ngôn từ hoặc cách diễn đạt được sử dụng, “chúng chẳng làm được gì khác ngoài việc kích động tinh thần và dẫn tới, tôi sẽ nói một cách tự nhiên và không có ý gì cả, việc sử dụng nhiều phương tiện khác vốn là những thứ vũ khí chết người mà chúng ta thấy đang hoạt động tại thời điểm này ở Ukraine”.
Đức Hồng y Parolin không giải thích ngài đang đề cập đến những ngôn từ và cách diễn đạt nào, nhưng Vatican và cụ thể là Đức Thánh Cha Phanxicô, đã phải đối mặt với những lời chỉ trích vì đã không đề cập đến Nga hoặc tên của ông Putin kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã lên tiếng cả trong các bài phát biểu lẫn trên phương tiện truyền thông xã hội trong việc kêu gọi chấm dứt xung đột, đồng thời cũng cho biết rằng hôm Chúa nhật vừa qua trong bài chia sẻ trong giờ nguyện Kinh Truyền Tin rằng “những dòng sông máu” đang tuôn chảy qua Ukraine, và bác bỏ mô tả của Nga về cuộc chiến là “hoạt động quân sự đặc biệt” nhưng không đề cập đến Nga.
“Đây không chỉ là một hoạt động quân sự mà còn là một cuộc chiến gieo rắc cảnh chết chóc, tàn phá và đau khổ”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói với những người hành hương tập trung tại Quảng trường Thánh Phêrô.
Vatican cũng là một trong số ít quốc gia châu Âu không yêu cầu Nga phải bị Tòa án Hình sự Quốc tế điều tra vì những tội ác chiến tranh bị cáo buộc. Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết hôm Chúanhật rằng có bằng chứng “đáng tin cậy” về những tội ác này đã xảy ra.
Tuy nhiên, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã thực hiện một số bước cho thấy rằng Vatican sẵn sàng giúp hòa giải, bao gồm chuyến viếng thăm bất ngờ của ngài tới Đại sứ quán Nga cạnh Tòa Thánh vào ngày 25 tháng 2, chỉ một ngày sau khi quân đội Nga xâm lược Ukraine, đánh dấu một vụ vi phạm chưa từng có trong nghi thức ngoại giao.
Một tuyên bố của Vatican được công bố sau cuộc họp kéo dài 30 phút không cung cấp thông tin chi tiết về cuộc trò chuyện, nhưng cho biết Đức Thánh Cha Phanxicô đến thăm Đại sứ quán Nga chỉ để truyền đạt “sự bận tâm của ngài” về những diễn biến ở Ukraine.
Trong những bình luận trước đó với truyền thông Ý, Đức Hồng y Parolin đã bày tỏ sự xác quyết rằng “bất chấp cuộc chiến do Nga nổ ra nhằm vào Ukraine”, việc đàm phán luôn có thể xảy ra, khiến ngài trở thành quan chức cấp cao duy nhất của Vatican cho đến nay đề cập đến Nga trong bối cảnh xung đột với Ukraine, và đồng thời cảnh báo rằng một “thảm họa đại quy mô” sẽ chờ đợi nếu chiến tranh lan sang các nước xung quanh khác, khi nhiều nỗi sợ hãi sẽ xảy ra.
Vatican đã được một số người chào mời là một nơi lý tưởng để các cuộc đàm phán hòa bình diễn ra, bao gồm cả tân Đại sứ của Ukraine tại Tòa Thánh, Andriy Yurash, người trong một cuộc phỏng vấn với Reuters vào tháng trước đã đề nghị Vatican là nơi tổ chức các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xung đột kéo dài 8 năm ở miền đông Ukraine trước cuộc xâm lược của Nga.
Minh Tuệ (theo Crux)
