Đức Hồng y người Ấn Độ Oswald Gracias phát biểu tại cuộc họp của các Giám mục Công giáo Ấn Độ ở Bangalore ngày 3 tháng 2 năm 2015 (Ảnh: Anto Akkara/CNS)
Đức Hồng y Oswald Gracias, Tổng Giám mục Địa phận Bombay ở Ấn Độ, đã được bổ nhiệm làm điều phối viên của nhóm nghiên cứu nhằm đánh giá chức năng và vai trò của các Sứ thần Tòa Thánh, Đại diện của Giáo hoàng tại các Giáo hội trên toàn thế giới, thường đóng vai trò là đại sứ tại quốc gia này.
Nhóm nghiên cứu sẽ đưa ra các đề xuất để cải thiện hoạt động của họ, để họ trở nên truyền giáo và có tính Hiệp hành hơn. Tham gia vào nghiên cứu sẽ là các viên chức của Phủ Quốc Vụ Khanh, Bộ Giám mục và Bộ Loan Báo Tin Mừng.
Sau phiên họp tháng 10 năm 2023 của Thượng Hội đồng về Hiệp hành. Đức Giáo hoàng Phanxicô đã xác định một số mục cần được nghiên cứu chuyên sâu.
“Trong suốt Thượng Hội đồng, chúng tôi nhận thấy có rất nhiều chủ đề được thảo luận, nhưng đó là những chủ đề quan trọng”, Đức Hồng y Gracias nói với Crux.
“Tuy nhiên, chúng tôi muốn tập trung vào tính Hiệp hành và quan tâm đến việc đưa tính Hiệp hành trở lại trong các cuộc thảo luận. Tất cả các điểm khác cũng quan trọng”, Đức Hồng y Gracias tiếp tục.
“Sau đó, Đức Thánh Cha cũng muốn đích thân thảo luận một số điểm. Cuối cùng, họ quyết định rằng họ sẽ loại bỏ vấn đề Giáo hội Đông phương, vấn đề đào tạo Linh mục, các câu hỏi về những vấn đề thần học, v.v. Đức Thánh Cha cũng cảm thấy rằng chúng ta cũng nên xem xét toàn bộ chức năng của Sứ thần Tòa Thánh. Đó là lý do cho nhóm nghiên cứu này”, Đức Hồng y Gracias nói.
Đức Hồng y Gracias cho biết thực ra có 10 nhóm nghiên cứu và nghiên cứu về các Sứ thần Tòa Thánh chỉ là một trong số đó.
“Đức Thánh Cha đã đưa vào nhóm những thành phần đến từ khắp nơi. Nhóm duy nhất có một Hồng y trong nhóm đứng đầu một nhóm là tôi ở đây và tôi nghĩ, Đức Hồng y [Joseph] Tobin Địa phận Newark phụ trách các tu sĩ và giáo sĩ. Nhóm của tôi có các Sứ thần hiện tại và cựu Sứ thần Tòa Thánh trong nhóm. Chính thức thì tất cả những điều này đều xuất phát từ Thượng Hội đồng. Một số người và một số Giám mục đã đề cập đến điều đó”, Đức Hồng y Gracias giải thích.
Thông cáo của Vatican minh định rằng một số chủ đề đã được chính Đức Giáo hoàng Phanxicô lựa chọn. Những chủ đề này sẽ không được thảo luận trong Phiên họp tháng 10 năm 2024 của Thượng Hội đồng, nhưng một báo cáo tóm tắt về các kế hoạch làm việc của nhóm sẽ được trình lên Đại hội Thượng hội đồng.
Trong số các thành viên của Nhóm nghiên cứu có Đức Hồng y Mario Grech, Tổng Thư ký Thượng Hội đồng, Đức Tổng Giám mục Luciano Russo, Thư ký phụ trách Phân bộ các Đại diện Tòa Thánh, Đức Tổng Giám mục Salvatore Pennacchio, Chủ tịch Học viện Giáo hoàng về đào tạo nhân sự ngoại giao của Tòa Thánh. Nhóm nghiên cứu này đã bắt đầu công việc của mình bằng một số cuộc họp tại Rôma với các Viên chức của Văn phòng Quốc Vụ Khanh và Chủ tịch các Hội đồng Giám mục từ các châu lục khác nhau.
Sứ thần Tòa Thánh có hai chức năng – họ là Đại sứ của Tòa Thánh tại chính quyền và là Đại diện của Giáo hoàng tại các Giáo hội địa phương, giúp bổ nhiệm các Giám mục.
Khi được Crux hỏi vai trò kép này ảnh hưởng thế nào đến công việc của nhóm nghiên cứu, Đức Hồng y Gracias cho biết có hai điều.
“Một là Đức Thánh Cha đã nhấn mạnh và đúng như vậy, về một vai trò kép. Một là đối với các Giám mục và thứ hai là với tư cách là Đại sứ tại một quốc gia. Đức Thánh Cha hiện đang nhấn mạnh rằng công việc với Giáo hội địa phương và các Giám mục quan trọng hơn. Truyền giáo theo nghĩa có thể là khuyến khích các Giám mục, giúp đỡ họ và xem xét cách thức sứ mệnh của Giáo hội có thể được thúc đẩy hơn nữa”, Đức Hồng y Gracias nói.
Đức Hồng y Gracias cũng cho biết thêm rằng điều đáng lo ngại là các Sứ thần Tòa Thánh có thể trở nên quá quan liêu khi giữ chức vụ Đại sứ.
“Đó là trọng tâm quan trọng lúc đầu. Đức Giáo hoàng đang nỗ lực chuyển trọng tâm này trở lại và khiến họ nghĩ về vai trò của mình cũng như giúp đỡ các Giám mục địa phương. Cuối cùng, xét đến tính Hiệp hành, họ không nên hoàn toàn độc lập”, Đức Hồng y Gracias giải thích.
“Rõ ràng là một số người nói rằng họ cũng phải chịu trách nhiệm. Giống như bây giờ họ chỉ đại diện cho Đức Thánh Cha. Tôi đã gặp một số Chủ tịch Hội đồng Giám mục để hỏi thăm tình hình”, Đức Hồng y Gracias tiếp tục.
“Trong nhiều cuộc họp và cả với Đức Thánh Cha, tôi đã nói rằng cần phải có nhiều sự hợp tác hơn nữa với các Sứ thần Tòa Thánh và các Hội đồng Giám mục. Điều đó sẽ giúp ích cho Giáo hội địa phương. Các Sứ thần Tòa Thánh đến từ bên ngoài và không hiểu rõ văn hóa địa phương”, Đức Hồng y Gracias nói.
Ví dụ, Đức Hồng y Gracias đề cập rằng ở Ấn Độ có yếu tố địa vị đẳng cấp: Tập tục thành lập các nhóm xã hội cứng nhắc của người Hindu, ảnh hưởng đến toàn bộ xã hội, kể cả các tôn giáo không ngoài Hindu.
“Một Sứ thần Tòa Thánh từ bên ngoài sẽ không bao giờ tưởng tượng được điều này. Các Giám mục địa phương hiểu rõ điều này và đôi khi trong phản hồi mà họ đưa ra về các ứng viên, đẳng cấp đôi khi được đề cập. Sứ thần sẽ không bao giờ tưởng tượng được điều này”, Đức Hồng y Gracias nói.
“Đó là điều cần thiết đối với quan điểm của Thượng Hội đồng rằng họ không nên độc lập với Giáo hội địa phương”, Đức Hồng y Gracias cho biết thêm.
Đức Hồng y Gracias cho biết cũng có một nhóm khác đang nghiên cứu việc bổ nhiệm Giám mục.
“Điều đó cũng sẽ thảo luận về cách Sứ thần Tòa Thánh bổ nhiệm Giám mục, v.v. Vì vậy, chúng tôi sẽ làm việc cùng với họ”, Đức Hồng y Gracias nói.
Nhóm này hy vọng sẽ hoàn thành công việc vào tháng 6 năm 2025.
Minh Tuệ (theo Crux)
