Đức Hồng y mới được bổ nhiệm của Lào, là vị Hồng y đầu tiên cho quốc gia Đông Nam Á này, kể lại kinh nghiệm của một “Giáo hội trong đối thoại” ngay cả giữa những khó khăn
“Hôm nay đã là một Hồng y nhưng tôi vẫn là một linh mục khiêm hạ. Tôi sẽ tiếp tục làm những gì tôi đã luôn luôn thực hiện: cử hành các bí tích, viếng thăm các gia đình, tiến bước mỗi ngày để những người Lào, đặc biệt là những người của các tôn giáo khác, chiếm phần lớn trong đất nước chúng tôi, hiểu biết Tin Mừng của Chúa Kitô. Chúng tôi là một Giáo hội nhỏ sống nhờ vào những món quà của Thiên Chúa, trong sự quan phòng của Người. Tinh thần của chúng tôi là đối thoại.” Đó là lời mở đầu, trong một cuộc phỏng vấn chân thành với Vatican Insider, của những lời tâm sự nhẹ nhàng và yên bình của Đức Hồng y Louis Marie Ling Mangkhanekhoun, người Lào, vừa được Đức Giáo hoàng bổ nhiệm vào Hồng y đoàn, với nhà thờ hiệu tòa là Nhà thờ San Silvestro ở Roma.
Đức Hồng y Ling 73 tuổi, thuộc dân tộc Kmou, một sắc dân thiểu số tại Lào, cảm thấy thực sự bị chộp lấy “từ tận cùng thế giới” bởi Đức Giáo hoàng Phanxicô, không ngần ngại bày tỏ sự ngạc nhiên của mình: “Tôi chỉ nhận ra rằng đây không phải là một trò đùa khi tôi nhận được cuộc gọi của Sứ thần Tòa Thánh. Tôi không biết lý do tại sao Đức Thánh Cha nghĩ đến tôi. Nhưng tôi nhớ, khi chúng tôi gặp ngài, cùng với các Giám mục khác của Lào và Campuchia trong chuyến thăm ad limina, vào tháng Giêng vừa qua, Đức Giáo hoàng đã vui mừng vì chứng từ của chúng tôi về Giáo hội bé nhỏ, thường khi bị bắt bớ. Ngài nói rằng các cộng đoàn như của chúng tôi là “xương sống của Giáo hội hoàn vũ”: đây là ý tưởng mà tôi nghĩ rằng có thể đã thúc đẩy sự lựa chọn một Hồng y từ Lào.”
Có một cách nói xuất hiện nhiều lần như một từ khóa của Đức Hồng y Ling, và kèm theo nó là những câu chuyện về lịch sử khó khăn của ngài vì đức tin, đó là: “Làm theo ý muốn của Thiên Chúa”. Vị Giám mục – thành viên tu hội đời thuộc quyền giáo hoàng “Voluntas Dei” – nói về lời “fiat” khi ngài bị chế độ cộng sản tống ngục ba năm (1984-1987) chỉ vì ngài đến thăm một người anh em trong tù (một vị đại diện Tông tòa khác, cũng người Lào, Cha Tito Banchong). Cũng trong tinh thần đó, ngài nói lời “fiat” hôm nay đối với sứ mệnh mà Đức Giáo hoàng mời gọi: “Ba mươi năm trước, tôi hỏi Chúa tại sao tôi ở trong tù, hôm nay tôi hỏi Chúa vì sao tôi là một Hồng y. Mọi thứ đều ở trong kế hoạch của Thiên Chúa. Người có câu trả lời và tôi tin tưởng vào thánh ý của Người. Không ngày nào và không kinh nghiệm nào là vô ích trong cuộc sống hoặc sẽ bị lãng phí. Tôi chỉ biết rằng đây là sự Quan phòng của Người cho cuộc sống của tôi, ngày hôm nay cũng như ngày hôm qua. Đối với tôi, nhà tù là một kiểu loại của “sự thánh hiến mới”, một cách để vâng lời Chúa Thánh Thần. Vì vậy, chức Hồng y đối với tôi là một món quà mới của Thánh Linh, một Lễ Hiện Xuống mới cho lịch sử cá nhân của tôi. Chấp nhận thánh ý của Thiên Chúa, chúng ta sẽ được bình an trong tâm hồn.”
Chắc chắn việc bổ nhiệm ngài, một sự kiện lịch sử đối với Lào, là một sự kiện được chú ý tại Lào: “Quả thật, đối với cộng đồng bé nhỏ những người đã được rửa tội tại Lào, đây là một sự kiện lịch sử. Nhưng dân chúng chưa hiểu rõ ý nghĩa của sự kiện này, nhất là những người ngoài Kitô giáo. Vì thế, tôi được mời gọi làm một cây cầu, vừa là đại diện của Giáo hội địa phương vừa là đại diện của Giáo hội hoàn vũ. Trong quá khứ, Giáo hội Công giáo đã bị nhìn, tại đất nước của chúng tôi, như là một “sản phẩm châu Âu” và đức tin Kitô giáo như là một “tôn giáo nước ngoài”, do các nhà truyền giáo châu Âu mang tới. Ngày nay người ta hiểu rõ hơn, nhờ Đức Giáo hoàng Phanxicô, Giáo hoàng đầu tiên từ châu Mỹ La tinh, rằng Phúc Âm là phổ quát, đó là một ân huệ ban cho toàn thể nhân loại và không chỉ thuộc về người phương Tây. Bây giờ nhiệm vụ dành cho chúng tôi, tại Lào, là giành chiến thắng trong trái tim của nhân dân, là làm sáng tỏ rằng Tin Mừng là một lời loan báo về hòa bình và tình yêu dành cho tất cả mọi người.”
Đức tân Hồng y không ngại đề cập đến tình trạng hiện tại của các tín hữu tại Lào: “Tôi phải nói rằng, trong tư cách các Giám mục Lào, chúng tôi đang rất phấn khởi nhờ sự kiện gần đây: vào ngày 11 tháng 12 năm 2016, 17 vị tử đạo tại Lào đã được tôn phong Chân Phước tại Viêng Chăn, và đứng đầu là Cha Giuse Tien, một linh mục Lào trẻ tuổi. Việc tôn phong chân phước, ở trung tâm của thủ đô Viêng Chăn, là một sự kiện đặc biệt đối với Giáo hội Công giáo tại Lào. Chúng tôi được khuyến khích nhưng chúng tôi vẫn thận trọng. Tình hình của chúng tôi, xét về cấu trúc, là thiểu số nhỏ so với số người ngoài Kitô giáo (người Công giáo là 45.000 người trong khoảng 6 triệu người, đa số là Phật giáo). Vì thế, trước hết, chúng tôi phải hợp nhất với nhau, làm những người thợ khiêm tốn xây dựng hòa bình, luôn quan tâm đến người nghèo và người yếu thế, trở nên khí cụ của Chúa Kitô, Đấng có những bàn tay và những bàn chân là chúng tôi để hành động và rảo bước trên các nẻo đường của nước Lào.”
Việc bổ nhiệm ngài làm Hồng y có tạo nên những khía cạnh tích cực trong mối quan hệ với chính quyền dân sự? Theo Đức Hồng y Ling, “chính phủ cũng hài lòng, vì sự kiện này mang lại tầm nhìn và uy tín cho đất nước. Chúng tôi không che giấu những khó khăn mà chúng tôi gặp phải hiện nay trong các hoạt động mục vụ. Tất cả đều tùy thuộc nhiều vào các nhà chức trách tại các tỉnh khác nhau: ở những nơi đó chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn (như ở miền Bắc hay ở phía Đông của Lào), chủ yếu phải dựa vào sự giúp đỡ của các giáo lý viên và giáo dân. Nhưng không bao giờ chúng tôi đi vào cuộc xung đột với chính quyền dân sự, chúng tôi luôn thông báo cho họ tất cả các hoạt động của chúng tôi.”
“Chúng tôi chấp nhận tình trạng của chúng tôi – Đức Hồng y Ling kết luận – và chúng tôi yên lòng. Điều đó có nghĩa là tin tưởng vào Thiên Chúa và ở trong ân sủng của Ngài, ngay cả đối với việc tông đồ của chúng tôi. Sức mạnh của chúng tôi là sức mạnh của Chúa Giêsu. Mỗi khi chúng tôi ở vào một thời điểm khó khăn, tôi nghĩ đến kinh nghiệm của Đức Kitô trong vườn Cây Dầu. Trong khoảnh khắc đau khổ, Chúa Giêsu nói với Đức Chúa Cha “fiat voluntas tua“. Ngài là gương mẫu cho chúng tôi. Đây là chìa khóa cho tất cả mọi người, đối với chúng tôi cũng như đối với mọi người: Tìm kiếm ý muốn của Thiên Chúa và đem ra thực hành.”
PAOLO AFFATATO
Minh Tâm chuyển ngữ
