Trong bài diễn văn Lễ Giáng Sinh hàng năm trước các thành viên của Giáo Triều Rôma, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi bộ máy quản trị của Giáo Hội cởi mở để thay đổi và chống lại “các lập trường ý thức hệ cứng nhắc” ngăn cản họ tiến về phía trước.
Phát biểu với các thành viên của Giáo Triều trong buổi tiếp kiến ngày 21 tháng Mười Hai, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh sự cần thiết phải “cảnh giác chống lại các lập trường ý thức hệ cứng nhắc thường xuyên, dưới vỏ bọc của những ý định tốt, tách chúng ta ra khỏi thực tế và ngăn cản chúng ta tiến về phía trước”.
“Thay vào đó, chúng ta được kêu gọi lên đường và hành trình, giống như các Đạo Sĩ, đi theo ánh sáng luôn mong muốn dẫn dắt chúng ta, đôi khi dọc theo những con đường chưa được khám phá và những con đường mới”, ĐTC Phanxicô nói.
Đề cập đến điều mà ngài nói đã từng được một “linh mục nhiệt thành” nói với ngài, Đức Thánh Cha nói “thật không dễ dàng để nhen nhóm lại than hồng dưới đống tro tàn của Giáo Hội. Hôm nay chúng ta cố gắng thắp lên niềm đam mê cho những người đã mất nó từ lâu.”
“Sáu mươi năm sau Công Đồng, chúng ta vẫn đang tranh luận về sự phân chia giữa ‘những người cấp tiến’ và ‘những người bảo thủ’, trong khi sự khác biệt thực sự là giữa những người yêu nhau và những người đã mất niềm đam mê ban đầu đó”, ngài nói.
Hàng năm, trước Lễ Giáng Sinh, Đức Thánh Cha Phanxicô đều có một bài phát biểu trước các thành viên của Giáo Triều Rôma. Đức Thánh Cha đã liên tục sử dụng bài phát biểu này như một cơ hội để cung cấp thông tin cập nhật về công cuộc cải cách của ngài, và đôi khi để phê bình họ về những gì trong quá khứ ngài nói là “bệnh tật” ngăn cản họ thực hiện công việc của Tin Mừng, thúc giục họ hoán cải nội tâm.
Trong bài phát biểu năm nay, ĐTC Phanxicô đã nói với Giáo Triều là hãy bắt chước phong cách gần gũi, lòng trắc ẩn và sự dịu dàng của Thiên Chúa, và hãy dấn thân vào con đường đức tin được đánh dấu bằng khả năng lắng nghe và biện phân, và cởi mở với hành trình.
Để đạt được mục đích này, ngài nhấn mạnh một số nhân vật Kinh Thánh trong trình thuật Giáng Sinh mà ngài nói là ví dụ điển hình cho những động từ đó, bắt đầu với Đức Trinh Nữ Maria mà ngài nói là Đấng minh họa ý nghĩa của việc lắng nghe bằng cách “nghe không chỉ với đôi tai, mà còn bằng trái tim và toàn bộ cuộc sống của một con người”.
Ngài nói, lắng nghe không chỉ đơn thuần là trao đổi thông tin hay nghe một thông điệp, nhưng đòi hỏi sự cởi mở, trung thực và khiêm tốn.
“Không có cách nào tốt hơn để lắng nghe cho bằng quỳ xuống”, Đức Thánh Cha nói, và thêm rằng đôi khi “chúng ta có nguy cơ giống như những con sói đói: chúng ta có thể nuốt chửng lời nói của người khác, mà không thực sự lắng nghe chúng, và sau đó định hình chúng cho phù hợp với ý tưởng và phán đoán của riêng chúng ta”.
“Tuy nhiên, thực sự lắng nghe người khác đòi hỏi sự yên tĩnh nội tâm và dành chỗ cho sự im lặng giữa những gì chúng ta nghe và những gì chúng ta nói”, ngài nói, thêm rằng lắng nghe ngụ ý việc suy ngẫm về những gì một người nói trước khi trả lời.
Điều đó “mở rộng tâm hồn, lật đổ chủ nghĩa quy ngã của chúng ta, chỉ cho chúng ta cách lắng nghe người khác và đánh thức trong chúng ta sự tĩnh lặng của việc chiêm niệm”, ĐTC Phanxicô nói, đồng thời cho biết các thành viên của Giáo Triều cũng phải học nghệ thuật lắng nghe khiêm tốn.
“Điều quan trọng hơn cả những nhiệm vụ và trách nhiệm hàng ngày của chúng ta, hay thậm chí cả những chức vụ chúng ta nắm giữ, là nhu cầu đánh giá cao giá trị của các mối quan hệ, giữ cho chúng đơn giản và thẳng thắn, được đánh dấu bằng tinh thần Tin Mừng, trên hết là khả năng lắng nghe lẫn nhau”, ĐTC Phanxicô nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô bày tỏ hy vọng rằng Giáo Triều sẽ ngày càng “lắng nghe nhau, không có thành kiến, với sự cởi mở và chân thành” và rằng họ sẽ “chịu khó hiểu những gì anh chị em của chúng ta đang nói, để nắm bắt nhu cầu của họ và, theo một cách nào đó, cuộc sống của chính họ … mà không phán xét.”
Ngài cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân định, chỉ ra ví dụ của Gioan Tẩy Giả như một người rao giảng về một Thiên Chúa quyền năng nhưng đã trải qua “một cuộc khủng hoảng đức tin kịch tính”, vì hình ảnh đó “tan vỡ trước cử chỉ, lời nói và phong cách của Chúa Giêsu, trước lòng trắc ẩn và lòng thương xót mà Ngài thể hiện”.
Với kinh nghiệm này, Gioan Tẩy Giả cần phải có sự khiêm nhường và can đảm để biện phân, “để nhận được đôi mắt tươi mới”, bởi vì Chúa Giêsu không giống những gì mọi người mong đợi, ĐTC Phanxicô nói.
Phân định là một nghệ thuật tâm linh quan trọng đối với tất cả mọi người, ĐTC Phanxicô nói, bởi vì nó có thể “tước bỏ chúng ta khỏi ảo tưởng về sự toàn trí, khỏi nguy cơ nghĩ rằng chỉ cần áp dụng các quy tắc, và khỏi cám dỗ tiếp tục, ngay cả trong đời sống của Giáo Triều, bằng cách đơn giản lặp lại những gì chúng ta đã luôn làm”.
Thiên Chúa, Đức Thánh Cha nói, cho thấy rằng con người “đang và sẽ luôn luôn vượt trội hơn các ý tưởng và lý thuyết”.
“Do đó, chúng ta cần thực hành sự phân định thiêng liêng, tìm kiếm ý muốn của Thiên Chúa, nhạy cảm với những khuấy động sâu thẳm hơn trong tâm hồn chúng ta, và sau đó đánh giá các khả năng của chúng ta và các quyết định mà chúng ta cần phải thực hiện”, ĐTC Phanxicô nói, đồng thời cho biết việc thực hành sự phân định thực sự sẽ giúp Giáo Triều “lựa chọn các thủ tục và đưa ra quyết định không dựa trên các tiêu chuẩn thế gian, hoặc đơn giản bằng cách áp dụng các quy tắc, nhưng phù hợp với Tin Mừng”.
Chuyển sang tầm quan trọng của việc cởi mở với một cuộc hành trình, Đức Giáo Hoàng Phanxicô nói rằng nếu niềm vui của Tin Mừng được đón nhận, nó sẽ dẫn đến quyết định bỏ lại chính mình ở phía sau để theo đuổi và gặp gỡ Thiên Chúa.
“Đức tin Kitô giáo – chúng ta hãy nhớ – không có nghĩa là xác nhận cảm giác an toàn của chúng ta, để chúng ta ổn định những xác tín tôn giáo thoải mái, và cung cấp cho chúng ta những câu trả lời nhanh chóng cho những vấn đề phức tạp của cuộc sống”, ngài nói.
Về vấn đề này, ĐTC Phanxicô nói rằng bất cứ khi nào Thiên Chúa kêu gọi, thì Ngài đều “kéo chúng ta ra khỏi vùng an toàn của chúng ta, khỏi sự tự mãn của chúng ta về những gì chúng ta đã làm, và, bằng cách này, Ngài giải phóng chúng ta”.
Trong Giáo Triều, “điều quan trọng là phải tiếp tục tiến về phía trước, tiếp tục tìm kiếm và phát triển trong sự hiểu biết của chúng ta về sự thật, vượt qua cám dỗ đứng yên và không bao giờ rời khỏi mê cung của nỗi sợ hãi của chúng ta”, ĐTC Phanxicô nói.
“Sợ hãi, cứng nhắc và đơn điệu tạo nên sự bất động vốn có lợi thế rõ ràng là không tạo ra vấn đề – ‘đứng yên, đừng di chuyển’ – nhưng dẫn chúng ta đi lang thang không mục đích trong mê cung của chúng ta, gây thiệt hại cho sự phục vụ mà chúng ta được kêu gọi để cung cấp cho Giáo Hội và toàn thế giới”, ĐTC Phanxicô nói.
Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các quan chức Giáo Triều bảo vệ việc chống lại ý thức hệ và linh hoạt và cởi mở với những ý tưởng mới.
“Khi việc phục vụ trở nên buồn tẻ và “bị bao bọc trong mê cung của sự cứng nhắc hoặc tầm thường, bất cứ khi nào chúng ta thấy mình bị vướng vào mạng lưới quan liêu và nội dung ‘chỉ để kiếm sống’, chúng ta hãy luôn nhớ nhìn lên, bắt đầu lại từ Thiên Chúa, được soi sáng bởi lời của Người và tìm thấy sự can đảm cần thiết để bắt đầu lại”, ĐTC nói.
Ngài cảm ơn các thành viên của Giáo Triều vì công việc của họ và bày tỏ hy vọng rằng họ sẽ “vun trồng sự lắng nghe của trái tim và phục vụ Chúa bằng cách học cách chấp nhận và lắng nghe lẫn nhau”.
“Xin Chúa Giêsu, Ngôi Lời Nhập Thể, ban cho chúng ta ân sủng để vui mừng trong sự phục vụ khiêm nhường và quảng đại.”
Xin vui lòng, chúng ta đừng bao giờ đánh mất khiếu hài hước của mình”, ngài nói, và yêu cầu các quan chức giáo triều “cầu nguyện cho tôi trước máng cỏ”.
Theo CRUX
