Sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump yêu cầu Quốc hội thông qua các đạo luật nhập cư chặt chẽ hơn nếu họ có ý định cấp tư cách pháp nhân cho một số di dân không có giấy tờ, một Giám mục cho biết đề xuất của Trump sẽ làm tổn hại đến người dễ bị tổn thương.
“Các nguyên tắc và Chính sách Nhập cư của Chính phủ không cung cấp đường hướng hướng tới việc cải cách nhập cư toàn diện được bắt nguồn từ việc tôn trọng sự sống và phẩm giá con người, và vì sự an toàn của tất cả mọi công dân của chúng ta”, Đức Giám mục Joe Vasquez Địa phận Austin, Chủ tịch Ủy ban di dân trực thuộc Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, tuyên bố hôm 10/10 vừa qua.
Trong một lá thư hôm ngày 8 tháng 10 tới các nhà lãnh đạo Hạ viện và Thượng viện, Tổng thống Trump đã thúc đẩy việc thông qua các đạo luật nhập cư chặt chẽ và việc thực thi chặt chẽ hơn, như là một phần của Quốc hội thông qua đạo luật Dream.
Phiên bản mới nhất của đạo luật Dream đã được giới thiệu vào mùa hè này bởi Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (R-S.C) và Dick Durbin (D-Ill). Nó sẽ cấp tư cách pháp nhân vĩnh viễn cho những người nhập cư trẻ tuổi đến Mỹ một cách bất hợp pháp khi còn là trẻ em, những người không có hồ sơ hình sự, những người đã sống ở Hoa Kỳ ít nhất bốn năm và đã đáp ứng những yêu cầu khác.
Khi Quốc hội thất bại trong việc thông qua một đạo luật như vậy cách đây một vài năm trước, chính quyền Obama đã thông báo vào năm 2012 chương trình Tạm hoãn Hành động trục xuất đối với Trẻ em đến Hoa Kỳ từ thuở Thơ ấu (DACA) nhằm trì hoãn việc trục xuất những người nhập cư đủ tiêu chuẩn được đưa đến Hoa Kỳ bất hợp pháp khi còn là trẻ em, để cho họ một cơ hội được tiếp tục ở lại Hoa Kỳ.
Tuy nhiên, vào ngày 5 tháng 9, Trump đã chấm dứt chương trình DACA, đồng thời cho biết rằng đó chính là nhiệm vụ của Quốc hội để giải quyết vấn đề. Bất kỳ văn bản pháp luật nào liên quan đến DACA nhằm giải quyết vấn đề của những ‘Dreamers’ sinh sống ở Mỹ, Trump nói trong lá thư hôm Chúa nhật, phải kèm theo bởi các chính sách nhập cư chặt chẽ hơn vì vấn đề an ninh quốc gia.
Trong bức thư gửi Quốc hội, Trump đã trích dẫn một cuộc điều tra về luật nhập cư Hoa Kỳ mà ông đã ra lệnh và đã chấm dứt gần đây. Cuộc điều tra đó, Trump nói, đã phát hiện ra những yếu kém trong hệ thống nhập cư vốn cần phải được giải quyết nhân danh vấn đề an ninh quốc gia.
Trump kêu gọi việc hoàn thành một bức tường ngăn cách dọc theo biên giới Mỹ-Mexico. Vào tháng Bảy, Quốc hội đã phê duyệt một dự luật chi tiêu với 1,6 tỷ đô la tài trợ cho việc xây dựng bức tường biên giới, nhưng Thượng viện đã không hành động dựa trên đó. Hiện nay, khoảng 700 dặm trong tổng số xấp xỉ khoảng 2.000 dặm của bức tường biên giới Hoa Kỳ-Mexico đã có hàng rào biên giới.
Trump cũng đã hỗ trợ các đạo luật chặt chẽ hơn đối với việc xử lý những trẻ vị thành niên không có người thân đi cùng, những người đã đến biên giới Hoa Kỳ – Mexico. Số lượng trẻ vị thành niên không có người thân đi cùng đến từ Trung Mỹ đã tăng mạnh trong những năm gần đây, đã đạt con số 50.000 trong năm tài chính 2014, giảm trong năm 2015 và một lần nữa lại gia tăng với con số 47.000 người vào năm tài chính 2016. Chính phủ nói rằng đã có khoảng 38.500 trẻ em không có thân nhân đi cùng đã bị bắt giữ tại biên giới vào năm 2017.
Vào tháng Tám, chính quyền đã chấm dứt chương trình tạm hoãn trục xuất đối với trẻ vị thành niên không đủ điều kiện để được cấp địa vị tị nạn được nhập cảnh vào Hoa Kỳ. Cha mẹ của những trẻ vị thành niên đó có thể đủ điều kiện để nộp đơn xin cho con của họ được chấp nhận đối với chương trình, nơi mà chúng đã được kiểm tra, nếu được chấp nhận, và được phép nhập cảnh hợp pháp vào Hoa Kỳ.
Cũng trong những đề xuất chính sách của Trump đối với Quốc hội, các tiêu chuẩn nghiêm ngặt hơn cho việc xin tịnạn, đẩy nhanh việc loại bỏ những người xin tị nạn đã bị từ chối, thuê thêm các viên chức, các luật sư và thẩm phán về nhập cư, và yêu cầu hệ thống xác minh điện tử E-Verify đối với những người sử dụng lao động.
Đức Giám mục Vasquez nhấn mạnh rằng các đề xuất đối với các tiêu chuẩn nhập cư chặt chẽ hơn sẽ gây tổn hại đến những người dễ bị tổn thương chẳng hạn như những người tị nạn và các trẻ em vị thành niên không có người thân đi cùng.
Các đề xuất “không phản ánh quá khứ của những người nhập cư ở đất nước chúng ta, và chúng tấn công những người dễ bị tổn thương nhất, đặc biệt là những trẻ em không có thân nhân đi cùng và nhiều người khác phải chạy trốn khỏi cuộc bách hại”, Đức Giám mục Vasquez nói. “Thật không may, các nguyên tắc đã không nhận ra rằng gia đình chính là một khối hợp nhất cơ bản của hệ thống nhập cư, của xã hội và Giáo hội của chúng ta”.
Hơn nữa, Đức Cha Vasquez nói, Quốc hội cần phải thông qua phiên bản của Đạo luật Dream ngay lập tức, bất kể các mục tiêu chính sách khác đã được hoàn thành hay chưa. Thời gian là vấn đề cốt lõi ở đây, bởi vì sự bảo vệ của DACA sẽ sớm chấm dứt và những người nhập cư trẻ tuổi được hưởng lợi từ chương trình này có thể bị mất giấy phép làm việc hợp pháp vào tháng 3 năm 2018, có thể dễ dàng bị trục xuất và sống cảnh gia đình ly tán.
Tuy nhiên, Alfonso Aguilar, Chủ tịch ‘Latino Partnership for Conservative Principles’ (Hợp tác Đối tác về các Nguyên tắc Bảo thủ Latino), cho biết đề xuất của Trump là “danh sách các mong muốn đạt được trong các cuộc đàm phán” chứ không phải là một loạt những yêu cầu khắt khe vốn phải đáp ứng được đối với bất kỳ đạo luật về Giấc mơ nào đã được ký kết thành luật.
“Tôi không nghĩ rằng Tổng thống Trump sẽ đoán trước rằng Quốc hội sẽ tính đến tất cả 70 đề xuất trong dự luật nhập cư”, ông Aguilar phát biểu với CNA.
Ông Aguilar vào một thời điểm nào đó trong chiến dịch 2016 đã ủng hộ Trump với tư cách là một ứng cử viên, nhưng đã rút lại sự ủng hộ của mình vào hồi tháng Chín trong chiến dịch vì bài phát biểu “theo chính sách hạn chế” về vấn đề nhập cư của Trump và dự định trục xuất những người nhập cư không có giấy tờ mà không có các hồ sơ hình sự.
Ông Aguilar cũng lưu ý rằng trong bức thư gửi Quốc hội, Trump đã đề xuất “việc cho phép, về cơ bản, một viên chức nhập cư ở biên giới để loại bỏ bất cứ trẻ vị thành niên nào không có người thân đi cùng phải trở về quê nhà của mình”.
Việc thông qua Đạo luật Dream hiện vẫn còn nằm trên bàn giấy và có những người ủng hộ cả hai bên, ông Aguilar nói.
“Từ các cuộc đối thoại của tôi trong Quốc hội và với một số cuộc đối thoại khác tại Nhà Trắng, tôi nghĩ rằng có một sự hiểu biết chung rằng sự đồng thuận phải dựa trên pháp luật vốn cung cấp sự trợ giúp cho các ‘Dreamers’, và sau đó là các nguồn lực đối với việc thực thi nội bộ và vấn đề an ninh biên giới”, ông Aguilar nói. Trump đã “cam kết” đối với việc thông qua “đạo luật vốn cung cấp sự trợ giúp cho các Dreamers”.
Chẳng hạn, ông Aguilar cho biết rằng Trump đã không kêu gọi việc chấm dứt thẻ xanh đối với các thành viên gia đình của các công dân hoặc các cư dân hợp pháp lâu dài, nhưng chỉ muốn họ giới hạn đối với các thành viên gia đình trực tiếp chứ không phải là gia đình mở rộng.
Việc kêu gọi đối với hệ thống xác minh điện tử E-Verify là “một cách để các nhà tuyển dụng nhận biết rằng những người đăng ký làm việc có tư cách pháp nhân hay không”, ông Aguilar cho biết.
Hội nghị các Giám mục Công giáo Hoa Kỳ đã thẳng thắn lên tiếng về một số vấn đề mà Trump đã đề cập đến trong các đề xuất chính sách của mình.
Liên quan đến đề xuất xây dựng bức tường biên giới, Đức Giám mục Vasquez cho biết vào hồi tháng Giêng rằng việc xây dựng một bức tường “sẽ làm cho cuộc sống của những người nhập cư trở nên vô ích theo cách thức làm tổn hại đến họ”, khiến cho họ “dễ bị ảnh hưởng hơn bởi những tay buôn người và những kẻ buôn lậu”.
Các Giám mục cũng đã ủng hộ Hoa Kỳ tiếp nhận những đứa trẻ không có thân nhân đi cùng đến biên giới Mỹ-Mexico từ Trung Mỹ, đồng thời cho biết rằng nhiều trẻ em trong số đó đang phải chạy trốn bạo lực ở các quốc gia quê hương của chúng và việc buộc chúng phải hồi hương cũng có thể giống như việc đưa một đứa trẻ trở lại “một tòa nhà đang cháy”.
Có những “hành vi lạm dụng” trong hệ thống khi nói đến các yêu cầu tị nạn, ông Aguilar nói, nhưng “điều đó không có nghĩa là chúng ta phải giảm bớt những giới hạn đối với những người tị nạn”.
Thay vào đó, ông nói, chính sách nên tập trung vào việc tiếp nhận những người nên được đưa đến Hoa Kỳ và đồng thời bảo đảm việc đất nước chống lại sự xâm nhập của những người không nên được tiếp nhận.
“Việc khiến cho những luật lệ trở nên nghiêm ngặt hơn, khiến cho nó trở nên khó khăn hơn, không có nghĩa là chúng ta sẽ không còn là một quốc gia đầy lòng nhân ái và cấp quyền tị nạn cho những người thực sự xứng đáng”, ông Aguilar nói về đề xuất của Trump về các đạo luật chặt chẽ hơn về việc tiếp nhận trẻ vị thành niên không có thân nhân đi cùng.
“Ý tưởng là để nhằm đảm bảo rằng những người được nhận quyền tị nạn là những người thực sự xứng đáng được như vậy”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
