Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Thượng phụ Kirill gặp gỡ nhau thông qua hội nghị truyền hình vào ngày 16 tháng 3 năm 2022 (Ảnh: Truyền thông Vatican)
Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Thượng phụ Kirill của Moscow đã gặp gỡ nhau thông qua hội nghị truyền hình hôm thứ Tư, ngày 16 tháng 3, và đồng thời bày tỏ hy vọng chung của họ rằng một nền hòa bình thực sự có thể đạt được càng sớm càng tốt thông qua các cuộc đàm phán quan trọng giữa Ukraine và Nga hiện đang được tiến hành.
“Cuộc trò chuyện tập trung vào cuộc chiến ở Ukraine và vai trò của những người Kitô hữu và các vị Mục tử của họ trong việc làm mọi thứ để hòa bình thắng thế”, ông Matteo Bruni, Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh cho biết trong một tuyên bố trước báo giới.
Trước đó cùng ngày, ANSA, hãng thông tấn Ý, đã đưa tin về cuộc họp và đề nghị dịch một tuyên bố được công bố trên trang web của Tòa Thượng phụ Chính thống Nga ở Moscow. “Các bên nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của quá trình đàm phán đang được tiến hành và bày tỏ hy vọng đạt được một nền hòa bình thực sự càng sớm càng tốt”, theo nội dung tuyên bố.
Tuyên bố của Vatican, được đưa ra sau đó, đã xác nhận lời kêu gọi. Nhưng có một sự khác biệt đáng kể trong ngôn ngữ được sử dụng trong hai tuyên bố. Tòa Thượng phụ Moscow không bao giờ sử dụng từ “chiến tranh” khi đề cập đến Ukraine, trong khi Vatican đã dẫn lời Đức Thánh Cha Phanxicô sử dụng từ này nhiều lần.
“Đức Thánh Cha Phanxicô đã cảm ơn Đức Thượng Phụ Kirill về cuộc gặp gỡ này, được thúc đẩy bởi ý chí muốn chỉ ra, với tư cách là những vị Mục tử của người dân của họ, con đường dẫn đến hòa bình, cầu nguyện cho món quà hòa bình, để cuộc gia tranh có thể chấm dứt”, Vatican cho biết trong tuyên bố của họ.
“Đức Thánh Cha Phanxicô đồng ý với Đức Thượng phụ Kirill rằng ‘Giáo hội không bao giờ được sử dụng ngôn ngữ chính trị nhưng sử dụng ngôn ngữ của Chúa Giêsu’”, tuyên bố của Vatican cho biết. “Chúng ta là những vị Mục tử của cùng một Dân Thánh, những người tin vào Thiên Chúa, vào Ba Ngôi Chí Thánh, vào Thánh Mẫu của Thiên Chúa: Đó là lý do tại sao chúng ta phải hiệp nhất với nhau trong nỗ lực giúp tìm kiếm hòa bình, giúp đỡ những người đau khổ, tìm kiếm những con đường dẫn tới hòa bình, ngăn chặn cuộc chiến đang diễn ra”.
Theo tuyên bố của Vatican, “cả hai nhà lãnh đạo Giáo hội đều nhấn mạnh tầm quan trọng đặc biệt của các cuộc đàm phán đang diễn ra giữa hai quốc gia, bởi vì, Đức Thánh Cha nói, ‘Người trả giá cho cuộc chiến chính là người dân, binh lính Nga và những người bị đánh bom và thiệt mạng’”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhắc nhở Đức Thượng phụ Kirill rằng với tư cách là những Mục tử, “chúng ta có nhiệm vụ gần gũi và hỗ trợ tất cả những người đang đau khổ vì chiến tranh”, Vatican nói. “Ngày xưa trong các Giáo hội của chúng ta cũng có nói về một cuộc thánh chiến, một cuộc chiến chính nghĩa, nhưng ngày nay người ta không thể nói theo cách này. Lương tâm Kitô giáo đã phát triển và nói về tầm quan trọng của hòa bình”.
(Ảnh: patriarchia.ru)
Đức Thánh Cha Phanxicô đồng ý với Đức Thượng phụ Kirill rằng “các Giáo hội được kêu gọi góp phần vào việc củng cố hòa bình và công lý”, Vatican cho biết thêm, trích lời Đức Thánh Cha, người nói: “Các cuộc chiến tranh luôn bất công, phi chính nghĩa. Vì người trả giá chính là Dân Chúa. Trái tim của chúng ta không thể không rơi lệ khi đối mặt với những đứa trẻ, và những người phụ nữ bị giết hại, và tất cả họ đều là những nạn nhân của chiến tranh. Chiến tranh không bao giờ là giải pháp. Chúa Thánh Thần hiệp nhất chúng ta, kêu gọi chúng ta, với tư cách là những Mục tử, giúp đỡ những người dân phải chịu đựng đau khổ bởi chiến tranh”.
Tờ America đã nhận được tin về cuộc gặp gỡ giữa hai nhà lãnh đạo tôn giáo lần đầu tiên được lên kế hoạch cách đây một tuần lễ. Người ta không khẳng định ai là người khởi xướng cuộc trao đổi, nhưng đây là lần đầu tiên cả hai nhà lãnh đạo trò chuyện kể từ khi cuộc chiến nổ ra. Rõ ràng là trong ba tuần qua, Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Thượng phụ Kirill đã có những quan điểm rất khác nhau về cuộc chiến ở Ukraine.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã tìm cách ngăn chặn hoàn toàn chiến tranh và đã nhiều lần kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức, chấm dứt các cuộc tấn công và ném bom, đồng thời đảm bảo các hành lang nhân đạo. Vào ngày 25 tháng 2 năm 2022, Đức Thánh Cha đã có cuộc trò chuyện với Aleksandr Avdeyev, Đại sứ Liên bang Nga tại Tòa Thánh, người đại diện cho Tổng thống Vladimir Putin. Trong suốt cuộc xung đột kéo dài ba tuần lễ leo thang, Đức Thánh Cha Phanxicô đã hết sức cẩn trọng tránh nêu tên Nga hoặc Tổng thống Putin trong các tuyên bố công khai của mình tố cáo chiến tranh, để giữ cho cánh cửa đối thoại như chúng ta thấy hiện nay.
Về phần mình, Đức Thượng phụ Kirill đã đưa ra lập trường mà cho đến nay vẫn được nhiều người hiểu là ủng hộ cuộc xâm lược của Nga, khiến nhiều giáo sĩ và giáo dân Chính thống giáo Nga không chỉ ở Ukraine mà còn ở cộng đồng người hải ngoại và những nơi khác thuộc thế giới Chính thống giáo đầy thất vọng. Vị Thượng phụ cũng được cho là thân cận với Tổng thống Putin về vấn đề này cũng như những vấn đề khác. Ở Rôma và trong một số Giáo hội Chính thống giáo và trong Hội đồng các Giáo hội Thế giới, điều được coi là cực kỳ quan trọng đó là Đức Thượng phụ Kirill, với tư cách là Thượng phụ của Moscow và toàn thể nước Nga, nên tham gia kêu gọi ngừng bắn, chấm dứt chiến sự ở Ukraine và hỗ trợ việc tìm kiếm một giải pháp công bằng và hòa bình thông qua đàm phán.
Hai nhà lãnh đạo Giáo hội “đã có một cuộc thảo luận dài và chi tiết về tình hình ở Ukraine”, theo nội dung tuyên bố của Tòa Thượng phụ Moscow. “Sự chú ý đặc biệt đã được dành cho các khía cạnh nhân đạo của cuộc khủng hoảng hiện tại và các hành động của Giáo hội Chính thống giáo Nga và Giáo hội Công giáo La Mã nhằm khắc phục những hậu quả của nó”. Tuyên bố cũng cho biết thêm rằng hai nhà lãnh đạo “cũng thảo luận về một số vấn đề hiện tại liên quan đến sự hợp tác song phương” nhưng không nêu cụ thể các vấn đề mà cuộc họp này đề cập đến.
Đức Thượng phụ Kirill đã được hỗ trợ trong cuộc trò chuyện, theo tuyên bố, bởi Đức Tổng Giám mục Hilarion của Volokolamsk, Chủ tịch Hội đồng ngoại vụ Tòa Thượng phụ Chính thống Nga, và một nhân viên của Ủy ban về Quan hệ Liên Kitô giáo, I. A. Nikolaev. Đức Thánh Cha Phanxicô được sự trợ giúp của Đức Hồng Y Kurt Koch, Chủ tịch Hội đồng Giáo hoàng về Cổ võ sự Hiệp nhất Kitô giáo, và Linh mục Jaromir Zadrapa, người cũng là thành viên của Hội đồng Giáo hoàng.
Đức Thánh Cha Phanxicô và Đức Thượng phụ Kirill đã gặp gỡ nhau lần đầu tiên tại Havana, Cuba vào ngày 12 tháng 2 năm 2016 và dự kiến sẽ sớm có cuộc gặp gỡ kế tiếp. Trước khi cuộc chiến ở Ukraine bắt đầu, Đại sứ Nga tại Tòa Thánh cho biết cuộc gặp gỡ lần thứ hai của hai nhà lãnh đạo tôn giáo có thể diễn ra vào tháng Sáu hoặc tháng Bảy.
Minh Tuệ (theo America)
