Đức Thánh Cha Phanxicô xuất hiện trên chiếc popemobile tại Quảng trường Granaries ở Floriana, Malta, Chúa nhật, ngày 3 tháng 4 năm 2022, để cử hành Thánh lễ. Đức Thánh Cha Phanxicô đã mở đầu ngày thứ hai và cũng là ngày cuối cùng của mình ở Malta bằng việc viếng thăm Hang đá của Thánh Phaolô ở Rabat, nơi Ngài đã lưu lại sau khi bị đắm tàu trên đường đến Rôma vào năm 60 sau Công nguyên.
RÔMA – Hôm Chúa nhật, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm một trung tâm chào đón của Malta dành cho những người di cư, đồng thời lên án thái độ coi thường mà họ thường bị đối xử, và thay vào đó thúc giục lòng nhân đạo và sự tử tế. Đó là sự kiện cuối cùng của Đức Thánh Cha trong chuyến viếng thăm vào cuối tuần tới Malta trước khi trở về Rôma.
Trong bài phát biểu của mình tại Trung tâm Hòa bình Gioan XXIII ở Zurrieq, Malta, Đức Thánh Cha Phanxicô lưu ý rằng logo cho chuyến viếng thăm ngắn từ ngày 2-3 tháng 4 của ngài mô tả vụ đắm tàu của Thánh Phaolô ở Malta, được mô tả trong Sách Công vụ Tông đồ.
Hàng nghìn người đàn ông, phụ nữ và trẻ em cũng đã trải qua các vụ đắm tàu của chính họ trong những nỗ lực vượt Địa Trung Hải trong những năm gần đây, và đôi khi, những chuyến đi này kết thúc trong thảm kịch, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Trong những sự kiện này, chúng ta thấy một hình thức đắm tàu khác đang diễn ra: vụ đắm tàu của nền văn minh, vốn đe dọa không chỉ những người di cư mà còn đe dọa tất cả chúng ta”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, đồng thời cũng cho biết rằng điều này chỉ có thể được dừng lại “bằng cách hành động với sự tử tế và lòng nhân đạo – bằng cách quan tâm đến con người không chỉ đơn thuần như là những số liệu thống kê, mà là … những gì thực sự là con người của họ”.
Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến thăm cái gọi là “Trung tâm Hòa bình” hôm Chúa nhật, và ngài đã đến thẳng sân bay để lên máy bay trở về Rôma.
Được thành lập vào năm 1971 bởi Linh mục Dionysius Mintoff thuộc Dòng Phanxicô nhằm thúc đẩy công bằng xã hội và nhân quyền, trung tâm này nằm ở Ħal Far, một trong những khu công nghiệp của Malta vốn đã chứng kiến những trận giao tranh ác liệt trong chiến tranh thế giới thứ hai, và trong 20 năm qua, đã dành riêng cho việc giúp đỡ những người di cư.
Trong lời chào mừng ngắn gọn tới Đức Thánh Cha Phanxicô sau khi ngài đến thăm trung tâm, Cha Mintoff cho biết rằng không ai muốn rời bỏ nhà cửa và những người thân yêu của mình lại phía sau, “nhưng chiến tranh, nạn đói kém và không có khả năng xây dựng tương lai của chính họ và của con cái họ” thường thúc đẩy mọi người chạy trốn vì sự an toàn.
“Chúng ta nhận thức rằng những người này, không phân biệt chủng tộc hay đức tin tôn giáo, đều là con cái của Thiên Chúa, là những người được đón nhận tình yêu thương dịu dàng vô điều kiện của Ngài”, Đức Thánh Cha nói, nhấn mạnh rằng các Kitô hữu “được mời gọi để cung cấp cho họ, theo cách thức cụ thể, sự đón nhận và triển vọng của cuộc sống”.
“Lời kêu gọi khẩn thiết của Đức Thánh Cha để trở nên gần gũi với những người yếu thế nhất thúc giục chúng con làm tốt hơn và tiếp tục sứ mạng hàng ngày của chúng con đối với những người, dù trong thời gian ngắn hay lâu dài, đặt chân lên hòn đảo của chúng con, thoát khỏi tình cảnh khốn khổ và có được một cuộc sống tốt đẹp hơn”, Đức Thánh Cha nói.
Vấn đề cư từ lâu đã trở thành nền tảng của Triều đại Giáo hoàng của Đức Thánh Cha Phanxicô và vấn đề này đã xuất hiện một cách không làm ai ngạc nhiên trong chuyến viếng thăm của ngài tới Malta, nơi trong nhiều năm đã gánh chịu gánh nặng của cuộc khủng hoảng di cư của châu Âu.
Khoảng 200 người di cư đã có mặt trong chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha Phanxicô đến trung tâm này hôm Chúa nhật, trong đó có hai người đã đưa ra những lời chứng ngắn gọn.
Một người đàn ông đến từ Nigeria, Daniel Jude Oukeguale, cho biết anh đã đi qua sa mạc đến Libya và cố gắng đi qua châu Âu ba lần, cuối cùng đã thành công trong lần nỗ lực thứ ba. Anh Oukeguale cho biết anh ta đã phải trả cho những kẻ buôn lậu số tiền lớn – những người di cư thường bị buộc phải trả hàng nghìn Euro – và phải làm những công việc lặt vặt với nỗ lực nhằm trang trải cho một chuyến vượt biển khác, và những người không có khả năng chi trả sẽ bị tra tấn cho đến khi họ giải quyết xong món nợ.
Anh Oukeguale cho biết anh bị giam trong các trại tạm giam khác nhau trên đường đi, điều mà anh cho biết đã khiến anh cảm thấy mình giống như một tên tội phạm hơn là một con người, và gần như khiến anh mất hy vọng.
Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã nghe một người di cư khác tên Siriman Coulibaly, người đã sống ở Malta 4 năm, và người đã nói về nguy cơ bị bóc lột mà những người di cư thường gặp phải, đồng thời cho biết rằng những người chạy trốn phải làm như vậy để tìm kiếm hòa bình, an ninh và dân chủ.
Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đề cập đến hoàn cảnh của những người hiện đang chạy trốn chiến tranh ở Ukraine, cũng như những người đến từ khắp châu Á, châu Phi và châu Mỹ đã rời bỏ nhà cửa để tìm kiếm sự an toàn. “Tất cả chúng đều nằm trong những suy tư và lời cầu nguyện của tôi vào lúc này”, Đức Thánh Cha nói.
Việc bỏ lại cội nguồn của một người để lại dấu ấn của nó, Đức Thánh Cha Phanxicô nói. “Không chỉ là nỗi đau và cảm xúc của khoảnh khắc đó, mà là một vết thương sâu ảnh hưởng đến hành trình trưởng thành của anh chị em với tư cách là một người đàn ông hay phụ nữ trẻ tuổi”, điều mà Đức Thánh Cha nói chỉ có thể được chữa lành thông qua lòng hảo tâm và sự đón nhận.
Lòng hảo tâm này có thể khó tìm thấy ở các trung tâm tiếp nhận, nhưng nhấn mạnh rằng đối với các Kitô hữu, lòng trung thành của họ đối với Chúa Giêsu, Đấng mà trong các sách Tin Mừng đã nói, ‘Ta là khách lạ và các ngươi đã chào đón Ta’, đang bị đe dọa.
Trong bối cảnh này, Đức Thánh Cha Phanxicô cảm ơn tất cả những người đã giúp thành lập Trung tâm Hòa bình và những người cộng tác và làm công việc tình nguyện ở trung tâm này để biến nó trở thành một nơi chào đón, đồng thời bày tỏ hy vọng rằng những người di cư sinh sống ở đó, để đáp lại lòng tốt mà họ nhận được, sẽ lần lượt trở thành “những nhân chứng và những tác nhân của sự chào đón và tình huynh đệ”.
“Đó là ước mơ mà tôi muốn chia sẻ với anh chị em và là ước mơ mà tôi đặt trong tay Thiên Chúa. Vì những gì là không thể đối với chúng ta không phải là không thể đối với Người. Tôi tin rằng điều quan trọng nhất là trong thế giới ngày nay, những người di cư trở thành những nhân chứng của những giá trị nhân văn cần thiết cho một cuộc sống xứng hợp với phẩm giá và huynh đệ”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
“Đây chính là con đường! Con đường của tình huynh đệ và tình bạn xã hội”, Đức Thánh Cha nói, đồng thời gọi đây là “tương lai của gia đình nhân loại trong một thế giới toàn cầu hóa”.
Đức Thánh Cha Phanxicô lưu ý rằng những giấc mơ về tự do và dân chủ mà rất nhiều người di cư rời bỏ nhà cửa cất bước ra đi thường tương phản với thực tế khắc nghiệt của cuộc hành trình và nhiều cách thức mà phẩm giá của họ bị vi phạm, “thật đáng buồn là đôi khi có sự đồng lõa của các nhà chức trách có thẩm quyền”.
Sự tiến bộ bắt đầu với “phẩm giá của con người”, Đức Thánh Cha nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng “Chúng ta đừng để cho mình bị lừa dối bởi tất cả những người nói với chúng ta rằng ‘không thể làm gì được’; ‘những vấn đề này quá to tát đối với chúng ta’; ‘hãy để người khác tự bảo vệ họ trong khi tôi còn phải làm công việc riêng của mình’. Không. Chúng ta đừng bao giờ rơi vào cái bẫy này”.
Thay vào đó, Đức Thánh Cha kêu gọi xã hội ở mọi cấp độ “thắp lên ngọn lửa của tình huynh đệ xung quanh để mọi người có thể tự sưởi ấm bản thân, trỗi dậy, và tìm lại hy vọng”.
“Chúng ta hãy củng cố kết cấu của tình bạn xã hội và nền văn hóa gặp gỡ, bắt đầu từ những nơi như thế này. Có thể chúng không hoàn hảo nhưng chúng thực sự là ‘những phòng thí nghiệm của hòa bình’”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói.
Minh Tuệ (theo Crux)
