PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN CỦA DÒNG CHÚA CỨU THẾ ĐỐI VỚI CÁC VẤN ĐỀ MỤC VỤ XÃ HỘI- CÔNG LÝ, HÒA BÌNH VÀ SỰ TOÀN VẸN CỦA HỆ SINH THÁI
Lời mở đầu
Tổng Công Hội 25, trong nỗ lực trình bày thực trạng của cuộc sống ngày càng bị chi phối bởi mở rộng các thị trường, dòng thác thông tin liên lạc mới và công nghệ thông tin, di cư và – và trong nhiều trường hợp – là chính hệ thống quản trị của các quốc gia, đã góp phần tạo ra một “thế giới đầy thương tổn.” Đó là một thế giới bắt buộc chúng ta phải tự chất vấn về vị trí của các vấn đề xã hội trong công việc tông đồ của chúng ta với tư cách là tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế: làm thế nào để hiểu rõ sứ mệnh của chúng ta trong bối cảnh thực tế luôn thay đổi và giữa các vấn đề xã hội như môi trường ô nhiễm, di cư, buôn bán người, v.v.?
Văn phòng thư ký đặc trách loan báo Tin Mừng và Ủy ban Mục Vụ xã hội (viết tắt là SM-JIPC, tiếng Anh: COMMISSION FOR SOCIAL MINISTRY – JUSTICE, PEACE AND INTEGRITY OF CREATION ) nhận thức được những hạn chế trong việc tiếp cận và thúc đẩy công bằng xã hội, bởi vì các hành động và cam kết trong lĩnh vực này phần lớn được thực hiện trong bối cảnh cụ thể mà mỗi thành viên và cộng đoàn địa phương, và không chỉ phụ thuộc đơn giản vào Học viện Alphonsian hoặc các cơ quan Trung Ương Dòng mà thôi. Nhưng đồng thời cũng phải công nhận một sự thật rằng: vì mục vụ xã hội luôn hướng đến các yếu tố cơ bản của đức tin Ki-tô giáo, nên luôn luôn có một nhu cầu đào sâu suy tư liên tục nhằm giúp chúng ta duy trì mối liên kết với thực tế. Đây là lý do tại sao chúng tôi tin rằng các cam kết xã hội được thực hiện ở cấp địa phương và các đề xuất đến từ Công Hội và hệ thống Quản trị Dòng có thể được kết hợp để thúc đẩy sứ mệnh của Dòng trong thế giới đầy thương tổn như ngày nay.
Tài liệu này tìm cách tiếp tục nâng cao nhận thức để hành động hiệu quả hơn trong lĩnh vực công bằng xã hội và quan tâm đến Hệ Sinh thái (Creation). Đối với các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế, việc chữa lành một thế giới bị thương tổn đồng nghĩa với việc xây dựng một thế giới hài hòa hơn , đặc biệt là đối với những người dễ bị tổn thương nhất trong xã hội của chúng ta. Rõ ràng công việc này hoàn toàn phù hợp với hiến pháp, vốn nêu rõ rằng sứ mệnh của chúng ta được đặc trưng bằng việc phục vụ con người, đặc biệt là “người nghèo và những người bị bỏ rơi hơn hết bởi Giáo hội và cả xã hội ” (Hiến pháp 14). Sứ mệnh này bao hàm “giải phóng và ơn cứu độ con người toàn diện, ” Chính sứ mệnh này dẫn dắt mọi tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế “liên đới với người nghèo bằng cách thúc đẩy các quyền cơ bản về công lý và sự tự do của họ ”(Hiến pháp 5). Vì vậy, theo gương của Đức Ki-tô trong việc tận hiến cho những người bị áp bức bởi sự dữ và tất cả các biểu hiện của nó, các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế nhận lấy “lựa chọn cho người nghèo” (option for the poor) là lý do tồn tại của mình trong lòng Giáo hội (xem Hiến Pháp số 5).
Đức Thánh Cha Benedict XVI khẳng định rằng “các vấn đề xã hội và Tin Mừng là không thể tách rời.” Vì lý do đó, việc thúc đẩy công lý và hòa bình không đơn thuần chỉ là việc thích thì làm hoặc chỉ là một lựa chọn ý thức hệ (cho dù cánh tả hay cánh hữu). Ý thức về cam kết xã hội là tinh thần mà chúng ta phải kết hợp trong các hành động của mình bởi vì đây là căn tính của sứ mạng Dòng Chúa Cứu Thế. “Trong bất kỳ trường hợp nào, loan báo Tin Mừng không chỉ gói gọn trong việc dạy một mớ giáo lý nhưng là sự loan báo về Chúa Giê Su Ki Tô bằng lời nói và hành động, nói cách khác, trở thành một công cụ cho sự hiện diện và hành động của Ngài trong thế giới này. “(CDF, Doctrinal Note on Some Aspects of Evangelization, No. 2; Dec. 3, 2007).
Do đó, mục vụ xã hội tích hợp tất cả các hoạt động của chúng ta như truyền giáo, giảng thuyết, học thuật, cử hành các bí tích, v.v. Vì lý do này, thật cần thiết phải kết hợp chiều kích xã hội vào mọi hoạt động tông đồ của chúng ta. Như vậy, chúng ta có thể nói rằng cam kết xã hội là một khía cạnh linh đạo và sứ mệnh của Dòng Chúa Cứu Thế và phải là một biểu hiện hiệu quả của đặc sủng Dòng trong một thế giới đầy thương tổn. Khái niệm của chúng ta về công lý được làm phong phú thêm bằng cách tiếp cận và đối thoại với các nguồn mạch linh đạo của Dòng- vốn trong quá khứ đã truyền cảm hứng cho công việc tông đồ của các Thánh và Chân phước trong Dòng, và ngày này vẫn tạo nên sự cam kết của các cộng đoàn Dòng Chúa Cứu Thế và anh chị em giáo dân thừa sai, những người chia sẻ đặc sủng với chúng ta. Ví dụ, khi chúng ta suy niệm về tình yêu lớn lao của Anphongsô đối với mầu nhiệm Nhập thể, chúng ta thấy ngài không chỉ dừng lại ở việc đạo đức, để rồi trở nên xa rời thực tế nhưng trái lại, nhờ suy gẫm về mầu nhiệm nhập thể, thánh nhân đã diễn tả mầu nhiệm ấy trong tình yêu và lựa chọn ưu tiên người nghèo và người bị bỏ rơi. Đối với chúng ta là những tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế, rõ ràng là mục vụ xã hội – công lý, hòa bình và tính toàn vẹn của hệ sinh thái (SM-JPIC) bắt nguồn từ thần học về sự Nhập thể: Thiên Chúa mang lấy xác phàm và chia sẻ nỗi đau của nhân loại. Đây là một trong nhiều yếu tố của linh đạo Dòng Chúa Cứu Thế, gắn kết chúng ta với những hiện thực của thế giới đầy thương tổn này, giống như cách nó đã ảnh hưởng lên Đấng sáng lập của chúng ta. Tái cấu trúc vì sứ vụ đnag diễn ra trong toàn Dòng là một cơ hội để chúng ta tiếp xúc với những thực tế ảnh hưởng đến Dòng ở cấp độ toàn cầu nhưng đồng thời đòi buộc các câu trả lời khác nhau ở cấp địa phương. Chiều kích xã hội của đặc sủng Dòng Chúa Cứu Thế có thể tìm thấy ở việc tham gia vào các dự án ở cấp độ Vùng (conference) tập trung vào các thực tế “thương tổn,” cụ thể chẳng hạn như nhập cư vào Châu Âu và Hoa Kỳ, chăm sóc môi trường ở các khu vực chẳng hạn như Amazon, đối thoại liên tôn giáo ở Châu Á và Châu Phi, v.v.…
Tài liệu này bao gồm hai phần: phần đầu tiên là một loạt các chủ đề nhằm khám phá một số mối liên hệ giữa các giá trị của mục vụ xã hội và các giá trị của Đặc sủng Dòng Chúa Cứu Thế. Phần thứ hai trình bày các ví dụ về các dự án trong các lĩnh vực của mục vụ xã hội có thể truyền cảm hứng cho việc lên các kế hoạch trong các lĩnh vực này tại địa phương cấp độ. Chúng tôi hy vọng rằng các đề tài suy tư và hành động được trình bày dưới đây có thể thúc đẩy sự hiểu biết tốt hơn về liên quan đến mục vụ xã hội trong tương quan với Đặc Sủng của Dòng và sẽ truyền cảm hứng cho các tu sĩ Dòng Chúa Cứu Thế, để tạo nên những hành động cụ thể góp phần chữa lành thế giới bị thương của chúng ta.
ỦY BAN MỤC VỤ XÃ HỘI- CÔNG LÝ, HÒA BÌNH VÀ SỰ TOÀN VẸN CỦA HỆ SINH THÁI (SM-JPIC),
VĂN PHÒNG THƯ KÝ ĐẶC TRÁCH LOAN BÁO TIN MỪNG
Duc Trung Vu, CSsR chuyển dịch
