Sau vụ bê bối giáo sĩ lạm dụng tình dục tàn khốc ở một đất nước đã bị vùi dập bởi thế tục hóa và đa nguyên ngày càng tăng, Đức Thánh Cha Phanxicô vào cuối ngày đầu tiên ở Bồ Đào Nha đã đưa ra những lời an ủi, thúc giục các giám mục nản lòng.
Đề cập đến đoạn Tin Mừng trong đó Chúa Giêsu nói với Phêrô và những ngư dân khác hãy thả lưới của họ một lần nữa mặc dù cả đêm đánh cá mà không đánh bắt được, Đức Thánh Cha nói rằng với tư cách là mục tử, “chúng ta có thể cảm thấy một sự mệt mỏi tương tự, khi chúng ta dường như chỉ cầm lưới trống”.
“Điều này không phải là hiếm ở các quốc gia có truyền thống Kitô giáo cổ xưa, bị vùi dập bởi những thay đổi xã hội và văn hóa và ngày càng được đánh dấu bởi chủ nghĩa thế tục, sự thờ ơ với Thiên Chúa và sự tách rời ngày càng tăng khỏi việc thực hành đức tin”, ĐTC Phanxicô nói, ám chỉ đến những hàng ghế trống dần dần của châu Âu, một xu hướng trở nên tồi tệ hơn bởi đại dịch COVID-19.
Cảm giác chán nản thường được kết hợp “với sự thất vọng và giận dữ mà một số người nhìn Giáo hội, đôi khi do chứng tá nghèo nàn của chúng ta và những vụ bê bối đã làm hoen ố khuôn mặt của Giáo hội và kêu gọi chúng ta thanh tẩy khiêm tốn và liên tục, bắt đầu bằng tiếng kêu đau khổ của các nạn nhân, những người phải luôn được chấp nhận và lắng nghe”.
Chuyến viếng thăm của ĐTC Phanxicô diễn ra chỉ sáu tháng sau khi Bồ Đào Nha công bố kết quả của một báo cáo tàn khốc được thực hiện bởi một ủy ban độc lập điều tra lạm dụng tình dục của giáo sĩ trong Giáo hội Công giáo Bồ Đào Nha, ước tính đã có khoảng 5.000 nạn nhân kể từ năm 1950.
Báo cáo, được công bố ngày 13 tháng Hai, cho thấy ít nhất 4.815 trẻ em đã bị lạm dụng bởi các thành viên của Giáo hội Công giáo ở Bồ Đào Nha trong 70 năm qua, nhưng cảnh báo rằng đây có thể chỉ là “phần nổi của tảng băng chìm”.
Sau các vụ bê bối, Hội đồng Giám mục Bồ Đào Nha (CEP) đã xin lỗi và công bố quyết định thành lập một cơ quan độc lập mới, có nhiệm vụ lắng nghe và đồng hành với các nạn nhân, bên cạnh việc thu thập thêm các báo cáo.
Đức Thánh Cha Phanxicô dự kiến sẽ gặp gỡ một nhóm nạn nhân bị lạm dụng trong chuyến thăm Bồ Đào Nha từ ngày 2 đến 6 tháng Tám, mặc dù chi tiết của cuộc gặp gỡ đó chưa được tiết lộ.
Mục đích chính của chuyến viếng thăm Bồ Đào Nha của ĐTC Phanxicô là tham dự Ngày Giới trẻ Thế giới (WYD) tại Lisbon. Ngài sẽ chủ trì một buổi lễ chào đón chính thức cho sự kiện này, cũng như buổi cầu nguyện đi Đàng Thánh Giá, một buổi canh thức cầu nguyện lớn, và Thánh lễ bế mạc. Ngài dự kiến sẽ đến thăm đền thờ Đức Mẹ Fatima vào ngày thứ Bảy.
Trong bài phát biểu trước các giám mục, linh mục, tu sĩ, phó tế, chủng sinh và nhân viên mục vụ hôm thứ Tư, Đức Thánh Cha nói với các mục tử Bồ Đào Nha rằng cảm giác chán nản thường đi kèm với “sự cam chịu và bi quan”.
“Thay vào đó, chúng ta cần mang những cuộc đấu tranh và nước mắt đó đến với Chúa, để sau đó đáp ứng các nhu cầu mục vụ và tinh thần, cùng nhau, với trái tim rộng mở và tìm ra những cách thức mới để theo Ngài”, ngài nói.
Điều Thiên Chúa đang đòi hỏi, Đức Thánh Cha nói, là các mục tử của Giáo hội một lần nữa tìm thấy sự háo hức để đi vào thế giới và làm cho nó “vui mừng trong niềm vui an ủi của Tin Mừng”.
“Đây không phải là lúc để dừng lại và bỏ cuộc, để kéo thuyền vào bờ hoặc nhìn lại. Chúng ta không được chạy trốn khỏi hiện tại vì sợ hãi, hoặc nương tựa vào các hình thức và thực hành của quá khứ. Bây giờ là thời gian ân sủng mà Thiên Chúa ban cho để chúng ta mạnh dạn chèo thuyền ra biển sứ vụ và truyền giáo”, ngài nói.
Để đạt được mục đích này, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trình bày ba lựa chọn cho các mục tử của Bố Đào Nha, nói rằng trước tiên họ phải “ra chỗ nước sâu”, để lại đằng sau những cảm giác thất vọng và trì trệ, cũng như sự u sầu, hoài nghi và trớ trêu có thể xuất hiện khi những khó khăn nảy sinh.
Ngài thúc giục các mục tử Bồ Đào Nha chuyển “từ chủ nghĩa thất bại sang đức tin” và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cầu nguyện, vốn tập trung vào Thiên Chúa và cung cấp lòng can đảm để lên đường “không có ý thức hệ hay hình thức thế gian, nhưng chỉ được thúc đẩy bởi một ước muốn duy nhất: Tin Mừng được rao giảng cho tất cả mọi người”.
Một lựa chọn khác mà các mục tử phải thực hiện là “làm việc cùng nhau trong việc chăm sóc mục vụ”, Đức Thánh Cha nói, và, để đạt được mục đích này, ngài nói đến Thượng Hội đồng Giám mục về hiệp hành đang diễn ra.
“Giáo Hội là hiệp hành: Giáo Hội là sự hiệp thông, hỗ trợ lẫn nhau và hành trình chung. Đó là mục tiêu của Thượng Hội đồng hiện tại, sẽ có Đại hội đầu tiên vào tháng Mười”, ĐTC Phanxicô nói, đề cập đến Thượng Hội đồng từ ngày 4 đến 29 tháng Mười, lần đầu tiên trong hai cuộc họp tại Rôma lên đến đỉnh điểm của tiến trình thượng hội đồng kéo dài nhiều năm.
“Trên con thuyền của Giáo hội, phải có chỗ cho tất cả mọi người: tất cả những người đã được rửa tội được kêu gọi trên tàu để thả lưới, đích thân tham gia vào việc rao giảng Tin Mừng”, ĐTC Phanxicô nói, đồng thời lưu ý rằng có nhiều nơi các linh mục và tu sĩ bị “áp lực nặng nề” do số lượng ngày càng giảm.
Trong những trường hợp này, các mục tử, ĐTC Phanxicô nói, “có thể xem đây là một cơ hội để các tín hữu giáo dân tham gia, với sự nhiệt tình huynh đệ và sự sáng tạo mục vụ lành mạnh”.
“Tôi sẽ nói theo cách này: không bao giờ có một giám mục mà không có các linh mục và dân Chúa; không bao giờ là một linh mục mà không có các linh mục anh em của mình; và tất cả chúng ta cùng nhau, với tư cách là Giáo hội… Không có tính thế gian, chắc chắn, nhưng không phải không có thế giới”, ngài nói. “Trong Giáo hội, chúng ta giúp đỡ lẫn nhau, chúng ta hỗ trợ lẫn nhau và chúng ta cảm thấy mình được mời gọi để truyền bá một bầu khí huynh đệ xây dựng vượt ra ngoài các bức tường của chúng ta.”
Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết một lựa chọn khác mà các mục tử của Giáo hội phải thực hiện là trở thành “những người đánh lưới người”, có khả năng lôi kéo mọi người vào và cứu họ khỏi “sự dữ đe dọa áp đảo họ, để hồi sinh họ khỏi mọi hình thức của sự chết”.
“Có quá nhiều bóng tối trong xã hội ngày nay, ngay cả ở đây, tại Bồ Đào Nha. Chúng ta dường như đã đánh mất cảm giác nhiệt tình, can đảm để ước mơ, sức mạnh để đối mặt với những thách thức và tự tin về tương lai”, ngài nói.
“Chúng ta hãy mơ về Giáo hội ở Bồ Đào Nha như một ‘bến cảng an toàn’ cho tất cả những ai phải đối mặt với những khó khăn, những vụ đắm tàu và những cơn bão tố của cuộc sống!”
Theo CRUX
