Một triệu thanh thiếu niên dự kiến sẽ tham dự Đại hội Giới trẻ Thế giới từ ngày 1 đến ngày 6 tháng 8 tại Lisbon, Bồ Đào Nha. Đó có thể là một cơ hội, chứ không chỉ là một buổi tụ họp mang tính lễ hội của đức tin và tình bằng hữu, thu hút sự tham gia của giới trẻ để thảo luận về Giáo hội và các vấn đề hiện tại của Giáo hội (Ảnh: Nhà thờ Bombarral, ngày 7 tháng 7 năm 2023/ PATRICIA DE MELO MOREIRA/AFP)
Trong ba tuần lễ nữa, Đại hội Giới trẻ Thế giới (WYD) sẽ diễn ra tại Lisbon. Một triệu người trẻ dự kiến sẽ tham dự cuộc họp mặt từ ngày 1 đến ngày 6 tháng 8 với Đức Thánh Cha Phanxicô tại thủ đô của Bồ Đào Nha. Điều tự nhiên là một sự kiện như vậy phải là một khoảnh khắc tuyệt vời của một cuộc hành hương, của việc chia sẻ ngôn ngữ, văn hóa, kinh nghiệm, niềm vui, hy vọng và đau khổ với những người trẻ khác đến từ khắp nơi trên thế giới.
Đó phải là một địa điểm của sự hiệp thông vui tươi phấn khởi, của sự hợp nhất tập thể và thậm chí của sự trìu mến cá nhân từ cái nhìn đầu tiên, như các kỳ Đại hội Giới trẻ Thế giới trước đây. Cũng cần phải có những giây phút thinh lặng và thờ lạy. Hy vọng rằng, Đại hội Giới trẻ Thế giới cũng sẽ là một nơi của kinh nghiệm tâm linh và gặp gỡ “tất cả những người khác”, khám phá (và tái khám phá) Chúa Giêsu Kitô và Tin Mừng.
Một cái neo trong xã hội ngày nay
Tôi không biết liệu các bạn trẻ hành hương có cùng với Đức Thánh Cha Phanxicô viếng thăm Đền thờ Đức Mẹ ở Fatima hay không. Nếu vậy, quả sẽ là một ý tưởng hay nếu các bạn trải nghiệm ân sủng của những giọt nước mắt dành cho nhân loại đang đau khổ thay vì lãng phí thời gian vào những thông điệp và “bí mật” bị thao túng về mặt chính trị và giờ đây không liên quan mà Đức Mẹ được cho là đã chia sẻ với các thị nhân trẻ cách đây nhiều năm.
Khi diễn giải lại trải nghiệm Đại hội Giới trẻ Thế giới ở Lisbon, tôi có cảm tưởng rằng tất cả sẽ là về những cảm xúc và trái tim, những điều có thể rất phù hợp với mong đợi của những người trẻ “rất sùng đạo” của chúng ta, trích dẫn một cuộc khảo sát mà La Croix đã thực hiện về ” định hướng của những người Công giáo trẻ người Pháp tham dự Đại hội Giới trẻ Thế giới”.
Nhưng liệu chúng ta có nên nỗ lực đáp ứng tốt nhất có thể nhu cầu chủ đạo này của những người trẻ vẫn thực hành đức tin Công giáo? Sẽ không tốt hơn hay đòi hỏi khắt khe hơn nếu đưa ra lý do và sự liên quan lịch sử của Giáo hội? Các bài chia sẻ Giáo lý do các Giám mục ở Lisbon đưa ra không phải là cơ hội để đưa vào khía cạnh suy tư này (ít nhất là vào những ngày mà chúng không bị thay thế bởi những “nhân chứng vĩ đại” quen thuộc…)?
Giải thích về Công đồng Vatican II
Có lẽ trước hết các Giám mục nên tự nhận thức về tầm quan trọng của hoạt động này, và chuẩn bị cho nó một cách nghiêm túc. Họ có thể đề xuất một Giáo huấn giúp suy tư về những vấn đề hiện đang rất quan trọng đối với Giáo hội và những vấn đề mà nhiều người trẻ Công giáo (và không chỉ họ) không hay biết.
Trong những thời điểm của việc “tái truyền thống hóa” này, về mặt phụng vụ và mặt khác, chẳng hạn, điều quan trọng là phải nhắc lại rằng đã có Công đồng Vatican II, và giải thích sự đổi mới thần học mà nó có ý nghĩa đối với Giáo hội và việc hội nhập “trong thế giới của thời đại này”, mà không che giấu những khó khăn khi thực hiện những đổi mới đó cũng như những tranh cãi mà Giáo hội phải đối mặt.
Đối với tôi, dường như cũng nên đề xuất một phản ánh trung thực – cho dù chủ đề có đau đớn đến đâu – về những vụ việc lạm dụng tình dục và tinh thần vốn đang làm rúng động Giáo hội và tạo ra một cuộc khủng hoảng niềm tin chưa từng có. Điều này nên bao gồm việc nói về các nguyên nhân lạm dụng “có tính hệ thống” gây ra bởi”chủ nghĩa giáo quyền” nội bộ vôn đã trở nên không thể dung thứ được.
Cuối cùng, điều mang tính thời sự nhất đối với Giáo hội Công giáo hiện nay là Thượng Hội đồng về Hiệp hành, sẽ diễn ra tại Rôma hai tháng sau Đại hội Giới trẻ Thế giới. Các cuộc khảo sát cho thấy rất ít thanh thiếu niên tham gia vào các cuộc tham vấn địa phương. Liệu việc trò chuyện với họ – và khiến họ thảo luận – điều gì đang bị đe dọa trong cuộc họp này đối với Giáo hội, và do đó đối với họ và tương lai của họ trong đó, có lạc lõng trong bối cảnh của Đại hội Giới trẻ Thế giới không?
Vấn đề không phải là thay đổi não trạng của người trẻ hay áp đặt lên họ những vấn đề mà họ không quan tâm, mà là nhắc nhở họ rằng “niềm vui và hy vọng” mà họ cảm nghiệm được trong các cuộc tụ họp phụng vụ và các cuộc gặp gỡ mang tính lễ hội chỉ có ý nghĩa khi họ cũng đồng hành với “nỗi đau buồn và thống khổ” của Giáo hội cũng như thế giới ngày nay.
Jean-Louis Schlegel
** Jean-Louis Schlegel (sinh năm 1946) là một nhà xã hội học và thần học gia người Pháp, tác giả của nhiều cuốn sách, và là nhà bình luận đáng kính về các vấn đề đức tin và tôn giáo.
Minh Tuệ (theo La Croix)
