Đức Hồng Y Matteo Zuppi tại Hội nghị tại Rimini vào tháng 8 năm 2023.
Trong những gì có thể được coi là một đường lối nhằm vào chính quyền Ukraine, những người đã khăng khăng rằng bất kỳ kế hoạch nào nhằm chấm dứt chiến tranh với Nga đều phải tuân theo các điều khoản của họ, Đặc phái viên hòa bình của Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhấn mạnh rằng việc sẵn sàng đối thoại không phải là một hành động phản bội.
Phát biểu tại “Cuộc gặp gỡ” thường niên ở Rimini, hội nghị thượng đỉnh Công giáo thường niên cấp cao nhất của Ý do phong trào Hiệp thông và Giải phóng tài trợ, Đức Hồng Y Matteo Zuppi Địa phận Bologna chia sẻ rằng “đối thoại không phải là một sự phản bội, nó không liên quan đến một nền hòa bình bất công”.
“Một nền hòa bình công bằng và an toàn phải được tìm kiếm, không phải bằng vũ khí mà bằng đối thoại”, Đức Hồng Y Zuppi nói.
Đức Hồng Y Zuppi, một thành viên của Cộng đồng Sant’Egidio nổi tiếng, người đã từng thành công trong việc đàm phán một thỏa thuận hòa bình năm 1992 ở Mozambique, đã được Đức Thánh Cha Phanxicô bổ nhiệm làm Đặc phái viên hòa bình cá nhân của ngài cho cuộc xung đột Ukraine vào đầu mùa hè này.
Cho đến nay, nhiệm vụ của Đức Hồng Y Zuppi bao gồm các chuyến thăm tới Kyiv, Moscow và Washington D.C. để tổ chức các cuộc gặp và đối thoại cấp cao nhằm chấm dứt cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, nổ ra vào tháng 2 năm ngoái khi Nga xâm chiếm nhiều khu vực khác nhau trên lãnh thổ Ukraine.
Đức Hồng Y Zuppi cũng dự kiến sẽ đến thăm Bắc Kinh trong giai đoạn tiếp theo của sứ mệnh hòa bình và có thể khởi hành ngay trong tháng tới.
Đầu năm nay, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã thực hiện chuyến thăm Vatican vào ngày 13 tháng 5, nơi ông gặp Đức Thánh Cha Phanxicô và Ngoại trưởng Vatican, Đức Tổng Giám mục Paul Gallagher người Anh, trong chuyến đi chớp nhoáng tới Ý nhằm thu hút thêm sự hỗ trợ quân sự.
Hoa Kỳ gần đây đã đưa ra quyết định gây tranh cãi khi cung cấp cho Ukraine bom chùm mà họ đã sử dụng trên chiến trường, với việc Tổng thống Nga Vladimir Putin cảnh báo rằng ông cũng sẵn sàng sử dụng loại vũ khí gây tranh cãi này.
Trong chuyến viếng thăm ngắn ngủi của Tổng thống Zelenskyy, rõ ràng là ông và Đức Phanxicô có quan điểm trái ngược nhau về cách thức giải quyết xung đột Ukraine-Nga. Đức Thánh Cha Phanxicô đã nhiều lần kêu gọi ngừng bắn và đặt vấn đề về tính luân lý của việc tiếp tục trang bị vũ khí cho Ukraine, trong khi Tổng thống Zelenskyy tiếp tục yêu cầu viện trợ quân sự từ phương Tây và khẳng định rằng kế hoạch của chính Ukraine là con đường duy nhất dẫn đến hòa bình.
Sau cuộc gặp gỡ với Đức Thánh Cha Phanxicô vào tháng 5, Tổng thống Zelenskyy đã xuất hiện trên một chương trình truyền hình buổi tối nổi tiếng, cảm ơn Đức Thánh Cha vì đã nhiều lần sẵn sàng hỗ trợ các cuộc đàm phán, nhưng từ chối lời đề nghị hòa giải của Vatican. “Chúng tôi không cần trung gian hòa giải, chúng tôi cần một nền hòa bình công bằng… Putin chỉ giết người. Chúng tôi không cần hòa giải với hắn ta”, Tổng thống Zelenskyy nói
Các quan chức Ukraine đã đưa ra lập trường đó một lần nữa trong chuyến thăm của Đức Hồng y Zuppi tới Kyiv vào tháng 6, trong đó ngài cũng đã gặp gỡ Tổng thống Zelenskyy, với một tuyên bố từ văn phòng của Tổng thống Zelenskyy nói rằng cuộc trò chuyện của họ tập trung vào các sáng kiến nhân đạo cũng như các cách hợp tác “trong khuôn khổ thực hiện thỏa thuận Công thức Hòa bình Ukraine”.
Tổng thống Zelenskyy đã dành phần lớn thời gian trong năm nay để tìm kiếm sự ủng hộ của quốc tế cho kế hoạch hòa bình 10 điểm này, bao gồm khôi phục toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, thả tù nhân Ukraine, một tòa án xét xử tội ác chiến tranh của Nga và các biện pháp an ninh châu Âu-Đại Tây Dương lớn hơn, cùng với đó là những vấn đề khác.
Ông cũng đã thúc đẩy các nhà lãnh đạo G7 ủng hộ hội nghị thượng đỉnh hòa bình toàn cầu tập trung vào kế hoạch hòa bình Ukraine, dù là một phần hay toàn bộ.
Trong bài phát biểu của mình tại Rimini, Đức Hồng y Zuppi nhấn mạnh rằng “Hòa bình không đồng nghĩa với sự phản bội”.
“Hòa bình đòi hỏi công lý, và nó đòi hỏi an ninh”, Đức Hồng y Zuppi nói, và đồng thời cho biết thêm: “Không thể có một nền hòa bình bất công, bởi vì nó sẽ là tiền đề để tiếp tục xung đột. Đó phải là một nền hòa bình công bằng”.
Đức Hồng y Zuppi nhấn mạnh rằng trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, “có kẻ xâm lược và có người bị tổn hại”, đồng thời cho biết rằng bất kỳ nền hòa bình nào đạt được đều phải là “một nền hòa bình an toàn. Điều đó có thể cho phép mọi người nhìn vào tương lai với hy vọng”.
“An ninh luôn đạt được nhờ sự tham gia của mọi người. Nếu bạn thực sự muốn hòa bình, hãy chuẩn bị hòa bình!”, Đức Hồng y Zuppi nói, và đồng thời cũng cho biết thêm rằng: “Đây là sự cam kết tuyệt vời mà chúng ta phải tìm kiếm với kiến thức và tinh thần trách nhiệm”.
Đức Hồng y Zuppi đã chỉ trích cách Châu Âu đề cập đến cuộc chiến Ukraine trong các bình luận với giới truyền thông bên lề cuộc họp ở Rimini.
Phát biểu với trang tin Sussidiario của Ý, Đức Hồng y Zuppi cho biết Liên minh châu Âu “hành động quá ít, cần phải hành động nhiều hơn nữa. Tổ chức này phải tìm mọi cách để hỗ trợ các sáng kiến vì hòa bình, theo lời mời gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô vì một nền hòa bình sáng tạo”.
Lưu ý rằng gần đây đã đạt được một thỏa thuận để tiếp tục xuất khẩu ngũ cốc bất chấp tình trạng thù địch đang diễn ra, Đức Hồng y Zuppi lập luận rằng “Nếu đạt được thỏa thuận về ngũ cốc, thì điều tương tự cũng có thể được thực hiện để chấm dứt tình trạng thù địch”.
“Chúng ta không bao giờ có thể quen với chiến tranh. Hòa bình luôn có thể thực hiện được, nhưng nó phải được mong muốn và tìm kiếm bằng mọi giá, bằng những cách thức công bằng và với tinh thần quyết tâm mạnh mẽ”, Đức Hồng y Zuppi nói.
Để giải quyết xung đột về lâu dài, “cần tập hợp nhiều bên khác nhau, thu hút sự tham gia của tất cả mọi người”, Đức Hồng y Zuppi nói, “chúng ta phải tìm cách khôi phục tinh thần châu Âu, nhận thức được điều này cần thiết như thế nào nếu chúng ta muốn bảo đảm một tương lai hòa bình cho con em của chúng ta”.
Minh Tuệ (theo Crux)
