Sau cuộc gặp gỡ với Đức Thánh Cha Phanxicô tại Vatican vào đầu tuần này, các cựu bộ trưởng Israel và Palestine cho biết họ đã đệ trình Đức Thánh Cha một kế hoạch hòa bình chung bao gồm lệnh ngừng bắn ngay lập tức ở Gaza như một bước hướng tới giải pháp hai nhà nước sau cùng.
Cựu Thủ tướng Israel Ehud Olmert và cựu Bộ trưởng Ngoại giao Palestine Nasser Al-Kidwa đã gặp gỡ Đức Thánh Cha Phanxicô tại Vatican hôm thứ Năm, ngày 17 tháng 10, để thảo luận về cuộc chiến đang diễn ra ở Gaza và con đường tiềm năng dẫn đến hòa bình.
Ông Olmert giữ chức Thủ tướng từ năm 2006-2009, và trước đó là Bộ trưởng nội các và Thị trưởng Giêrusalem. Ông lãnh đạo Israel khi lệnh ngừng bắn chấm dứt chiến tranh Lebanon được ký kết vào năm 2006, và được coi là một trong những nhân vật chính trong nỗ lực đang diễn ra nhằm thành lập hai nhà nước riêng biệt với Tổng thống Palestine Mahmoud Abbas.
Về phần mình, ông Al-Kidwa giữ chức Bộ trưởng Ngoại giao của Chính quyền Palestine từ năm 2005 đến năm 2006.
Trong cuộc gặp gỡ hôm thứ Năm còn có sự tham gia của Gershon Baskin, một nhà báo chuyên mục người Israel và là nhà hoạt động xã hội, chính trị, người đã nghiên cứu sâu rộng về cuộc xung đột Israel-Palestine và tiến trình hòa bình đầy biến động.
Ngoài ra còn có Samer Sinijlawi, một người bản xứ Giêrusalem đã dành 30 năm qua với tư cách là nhà hoạt động chính trị với mục tiêu xây dựng cầu nối giữa Israel và Palestine.
Phát biểu với Vatican News, nền tảng thông tin chính thức của Vatican do nhà nước điều hành, ông Olmert cho biết cuộc trò chuyện với Đức Thánh Cha Phanxicô là “một cuộc gặp gỡ quan trọng và đầy cảm xúc”.
“Đức Thánh Cha đã thể hiện sự quan tâm đặc biệt đến những nỗ lực hòa bình ở Trung Đông”, ông Olmert nói, và đồng thời cho biết rằng Đức Thánh Cha đã dành hơn nửa giờ đồng hồ với họ, “giải thích rằng ngài theo dõi mọi diễn biến của cuộc xung đột hàng ngày và ngài kết nối với các Kitô hữu ở Gaza mỗi ngày”.
Gọi cuộc gặp gỡ là “một vinh dự”, ông Olmert cho biết Đức Thánh Cha Phanxicô đã chú ý đến thông điệp mà họ muốn gửi đi và kế hoạch hòa bình của họ.
Thông điệp này, ông Olmert cho biết, là “cuộc chiến ở Gaza phải chấm dứt, các con tin phải được trở về với gia đình của họ, Israel phải rút quân hoàn toàn khỏi Gaza, và Israel cùng người Palestine phải ngay lập tức bắt đầu đàm phán về hòa bình toàn diện hướng tới giải pháp hai nhà nước”.
Ông Olmert đề xuất rằng một thỏa thuận đặc biệt về tình trạng của Thành phố cổ Giêrusalem cần được đạt được, trong đó thành phố này sẽ được sự giám sát bởi một tổ chức ủy thác gồm 5 quốc gia, bao gồm Palestine và Israel, nhằm “duy trì sự tự do cho tất cả các tín hữu, bao gồm cả các Kitô hữu, người Do Thái lẫn người Hồi giáo, để thực hành đức tin của họ tại thành phố Giêrusalem”.
Al-Kidwa, cháu trai của nhà lãnh đạo nổi tiếng của Tổ chức Giải phóng Palestine (PLO) Yasser Arafat và được biết đến với những nỗ lực ủng hộ hòa bình, nói với Truyền thông Vatican rằng: “Chúng tôi đã đệ trình Đức Thánh Cha đề xuất hòa bình cho Gaza”.
Ông xác nhận rằng kế hoạch này bao gồm “lệnh ngừng bắn ngay lập tức, trả tự do cho các con tin Israel vẫn bị Hamas giam giữ, đồng thời trả tự do cho một số tù nhân Palestine đã thỏa thuận trong các nhà tù của Israel và nối lại các cuộc đàm phán để thành lập hai nhà nước riêng biệt hòa bình với nhau”.
“Đối với chúng tôi, điều quan trọng là làm việc theo nhóm và tất nhiên là đối với sứ mệnh của chúng tôi là chấm dứt chiến tranh và đạt được hòa bình giữa hai dân tộc dưới hình thức hai quốc gia chung sống cạnh nhau trên cơ sở biên giới năm 1967, với một sự trao đổi đã được thỏa thuận”, ông Al-Kidwa nói.
Ông Al-Kidwa cho biết ông đồng ý với đề xuất của cựu Thủ tướng Olmert về việc Israel sáp nhập một phần nhỏ Bờ Tây và kêu gọi “chấm dứt chiến tranh ngay lập tức ở Dải Gaza”.
Ông cho biết phái đoàn cũng đã đề cập đến “vấn đề quan trọng đối với toàn thể nhân loại” liên quan đến tình trạng của Giêrusalem và cách thức quản lý nơi này.
“Chúng tôi đã tiến hành trình bày với Đức Thánh Cha đề xuất mà chúng tôi đã cùng nhau đưa ra về vấn đề này, và tôi tin rằng Ngài sẽ chúc lành cho kế hoạch này, sẽ ban phép lành cho hành động của chúng tôi và điều đó chắc chắn sẽ tạo ra sự khác biệt to lớn”, ông Al-Kidwa nói.
Cuộc chiến ở Gaza bùng nổ sau cuộc tấn công vào Israel của phiến quân Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023 khiến khoảng 1.200 người thiệt mạng và khoảng 250 người bị bắt làm con tin, nhiều người trong số họ đã được trả tự do hoặc đã chết, tuy nhiên, vẫn còn khoảng 93 người mất tích.
Phản ứng quân sự của Israel đã dẫn đến một cuộc chiến tranh toàn diện ở Gaza, khiến hơn 40.000 người thiệt mạng và lan rộng thành một cuộc xung đột khu vực rộng lớn hơn liên quan đến Iran và Lebanon.
Đức Thánh Cha Phanxicô luôn kêu gọi hòa bình và các trợ lý hàng đầu của ngài ủng hộ giải pháp hai nhà nước cho cuộc xung đột.
Minh Tuệ (theo Crux)