Trong một cuộc phỏng vấn đề cập đến nhiều vấn đề với mạng lưới truyền thông Mexico Televisa, ĐTC Phanxicô đã trả lời một loạt những câu hỏi liên quan đến Triều đại Giáo Hoàng của mình và tình hình thế giới.
Nhà báo và nhà văn người Mexico, Valentina Alazraki, đã trở thành phóng viên của Vatican tại Televisa từ năm 1974. Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền, được công bố hôm thứ Ba 28/5, bà đã đặt ra nhiều câu hỏi với ĐTC Phanxicô từ vấn đề phá thai cho đến vấn đề di cư.
Việc xây dựng những cầu nối chứ không phải những bức tường ngăn cách
Một trong những câu hỏi đầu tiên liên quan đến bức tường biên giới với Mexico. ĐTC Phanxicô đáp lại bằng cách lặp lại những điều mà Ngài đã luôn luôn nhấn mạnh, cụ thể là, “bất cứ ai xây dựng các bức tường đều có chung kết cuộc đó chính là trở thành tù nhân của những bức tường mà hắn xây dựng lên… Thay vào đó, những người xây dựng những cây cầu nối thì kết giao bè bạn, bắt tay, thậm chí ngay cả khi họ ở phía bên kia … Nhưng ở đó có cuộc đối thoại”, ĐTC Phanxicô nói.
Giới trẻ
Chuyển sang chủ đề về những người trẻ tuổi, ĐTC Phanxicô cảnh báo về việc những người trẻ có nguy cơ “đánh mất đi nguồn gốc của họ”. ĐTC Phanxicô khẳng định lời khuyên của mình “đối với những người trẻ tuổi để giao tiếp với những người lớn tuổi, và những người lớn tuổi giao tiếp với những người trẻ tuổi, bởi vì … một cái cây không thể phát triển nếu như chúng ta cắt bỏ rễ của nó”. ĐTC Phanxicô khuyến khích giới trẻ “đối thoại với nguồn cội của mình, tiếp nhận văn hóa từ đó. Rồi sau đó các con lớn lên, các con nở hoa và các con sinh hoa trái”.
Bạo lực đối với phụ nữ
ĐTC Phanxicô cũng đề cập đến vấn đề bạo lực đối với phụ nữ. Nếu không cố gắng đưa ra điều mà gọi là “một lời giải thích về mặt xã hội học”, ĐTC Phanxicô nói rằng “phụ nữ của họ vẫn ở vị trí thứ hai”, và thường, việc bị đặt ở vị trí thứ hai có thể đồng nghĩa với việc “trở thành đối tượng của nô lệ”. Ở đây, ĐTC Phanxicô đưa ra ví dụ về những người phụ nữ phải làm nghề mãi dâm và đồng thời nói về chuyến thăm cá nhân gần đây của mình đến một mái ấm ở Rome. ĐTC Phanxicô tiếp tục ca ngợi vai trò của phụ nữ, đồng thời nhấn mạnh rằng “thế giới không có phụ nữ sẽ không thể hoạt động”.
Mối quan hệ với truyền thông
Trong cuộc phỏng vấn, ĐTC Phanxicô đã trả lời một câu hỏi liên quan đến mối quan hệ của Ngài với giới truyền thông: “Tôi cảm thấy không băn khoăn”, ĐTC Phanxicô nói, “Tôi nói với bạn sự thật, phải không?”. ĐTC Phanxicô thừa nhận rằng, đôi khi, “một số câu hỏi có thể khó trả lời hơn”, nhưng Ngài cảm ơn các nhà báo vì sự kiên nhẫn của họ. “Một số câu hỏi đã khiến tôi phải suy nghĩ”, ĐTC Phanxicô tiếp tục, trong khi đưa ra ví dụ về chuyến viếng thăm Chile khi các nhà báo hỏi Ngài về các trường hợp bị cáo buộc lạm dụng tình dục ở nước này. “Đây là một trong những câu hỏi được đặt ra với sự tôn trọng trên chuyến đi trở về Rome”, ĐTC Phanxicô nói, điều đó giúp Ngài nhận ra rằng mình chưa được thông báo đầy đủ về chủ đề này. ĐTC Phanxicô cho biết rằng khi trở về Rome, Ngài đã phải “suy nghĩ, cầu nguyện, xin lời khuyên và quyết định phái một Đại Diện Tòa Thánh, người đã phát hiện ra những điều mà tôi không biết. Và rồi, “đó chính là một sự trợ giúp”, ĐTC Phanxicô nói.
Vụ cựu Hồng y McCarrick
Cuộc phỏng vấn cũng đề cập đến việc truyền đạt thông tin và sự cần thiết cần phải làm rõ vấn đề với cả báo chí và người dân. Ở đây, ĐTC Phanxicô đã khẳng định cách thức mà “chúng ta cần phải giải thích”, đặc là khi đó chính là vấn đề về “sự giả định sự vô tội”. Trường hợp cựu Hồng y McCarrick thì khác, ĐTC Phanxicô nói, bởi vì “đó chính là điều hiển nhiên”. Đó chính là lý do tại sao ĐTC Phanxicô đã có thể “nói thẳng vào vấn đề trước khi tiến hành việc tố tụng” và đồng thời cách chức Hồng y của McCarrick cũng như trục xuất khỏi hàng giáo sĩ.
Vụ TGM Viganò
Cuộc phỏng vấn tiếp tục với một câu hỏi về sự im lặng của ĐTC Phanxicô về những lời cáo buộc vẫn chưa được trả lời của cựu Khâm Sứ Tòa Thánh, Đức Tổng Giám mục Carlo Maria Viganò. “Những người làm luật La Mã nói rằng im lặng chính là một cách lên tiếng”, ĐTC Phanxicô nói. ĐTC Phanxicô cũng cho biết rằng, trong trường hợp của TGM Viganò, Ngài đã lựa chọn tin tưởng vào sự trung thực của các nhà báo: “Tôi đã nói với họ: ‘Hãy nhìn xem, quý vị có tất cả mọi thứ, hãy tự mình nghiên cứu lấy và rút ra kết luận. Và kết quả thật tốt, tốt hơn là việc tôi bắt đầu giải thích, để tự bảo vệ mình”. ĐTC Phanxicô khẳng định Ngài không biết gì về trường hợp của cựu Hồng y McCarrick: “Tôi đã nhiều lần nói rằng, tôi hề không biết, tôi không có ý tưởng gì…nếu không tôi đã không giữ im lặng”. ĐTC Phanxicô một lần nữa giải thích về sự im lặng của mình, Ngài nói: “Trước tiên, bằng chứng đã có đó để quý vị phán xét”, và thứ hai là bởi vì tấm gương của Chúa Giêsu: trong những khoảnh khắc khắc nghiệt bạn không thể nói, bởi vì mọi thứ có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn. Mọi thứ sẽ đi ngược lại để chống lại bạn. Chúa Giêsu đã dạy chúng ta theo cách đó và tôi cũng bắt chước điều đó”.
Những người di cư và những người tị nạn
ĐTC Phanxicô cũng đã trả lời một số câu hỏi về những người di cư và những người tị nạn, điều mà Ngài gọi là ưu tiên hàng đầu trong viễn cảnh thế giới hiện nay. “Hiện tượng di cư là như vậy và tôi đã nắm trong tay Phân Bộ Di Dân trực thuộc Thánh Bộ Cổ võ sự Phát triển Con người Toàn diện”, ĐTC Phanxicô nói, bởi vì mỗi ngày chúng ta nhận được tin tức về biết bao nhiêu cái chết trên Địa Trung Hải. ĐTC Phanxicô đã bình luận về các vấn đề phát sinh từ một số nhà lãnh đạo chính trị thực thi các chính sách đóng tất cả các cảng nhập cảnh, bắt buộc các thuyền chở những người di cư và những người tị nạn trở về những vùng biển nguy hiểm. ĐTC Phanxicô nhắc lại xác quyết của mình rằng không những chúng ta phải có một trái tim nhân ái để “chào đón”, mà chúng ta còn phải tuân thủ quy trình độc đáo của việc “cùng đồng hành, khuyến khích và hội nhập” những người di cư và tị nạn.
ĐTC Phanxicô thừa nhận rằng không phải tất cả các quốc gia đều có thể theo dõi quá trình đó, nhưng Ngài mời gọi các nhà lãnh đạo xem xét việc liệu họ có thể làm được điều đó đến đâu và điều đó đòi hỏi cả việc đối thoại và thỏa thuận, ĐTC Phanxicô nói.
ĐTC Phanxicô cũng đã đề cập đến thực tế của các hành lang nhân đạo như là một phản ứng tích cực đối với tình trạng khẩn cấp toàn cầu. Ngài đưa ra ví dụ về Thụy Điển, “bởi vì trong suốt thời kỳ độc tài vào những năm 1970 ở Argentina và ở Mỹ Latinh, cái gọi là ‘Chiến dịch kền kền’ (Operation Condor) đã hoạt động rất tốt”. ĐTC Phanxicô giải thích rằng nhờ dự án đó, Thụy Điển đã tiếp nhận nhiều người tị nạn Mỹ Latinh. Họ được chào đón, được đào tạo ngôn ngữ, được cấp nhà ở tạm thời và giúp đỡ tìm kiếm việc làm. Thụy Điển đã có thể làm điều này, ĐTC Phanxicô nói, mặc dù ngày nay điều này đã trở nên khó khăn hơn bởi vì những con số. Tuy nhiên, ĐTC Phanxicô nói, hệ thống đã hoạt động, đồng thời cũng chỉ ra rằng một số con cái của những người di cư ngày nay đã trở thành các vị bộ trưởng của các chính phủ.
ĐTC Phanxicô tiếp tục nói về việc khi các quốc gia đưa ra các thỏa thuận chính trị và đồng thời thiết lập ranh giới, những người di cư – những người yếu đuối và dễ bị tổn thương nhất – là những người phải chịu đựng đau khổ và thường bị buôn bán, bị bắt làm nô lệ, bị tra tấn.
ĐTC Phanxicô cũng nói về sự cần thiết của vấn đề an ninh đối với những người bị buộc hồi hương: “Để buộc những người tị nạn phải hồi hương, chúng ta cần phải đối thoại với quốc gia xuất xứ của họ; chứ không chỉ đơn thuần là dựng lên những bức tường hay đóng cửa lại”.
Tại sao ĐTC Phanxicô lại bận tâm rất nhiều về những người di cư hiện nay và nói rất nhiều về những người di cư? “Bởi vì đó chính là một vấn đề nóng bỏng”, ĐTC Phanxicô nói, nhấn mạnh biệc Ngài tiếp tục nói về sự sống,việc bảo vệ sự sống và chống lại việc phá thai mà qua đó Ngài nhắc nhở người phỏng vấn, Ngài đã nói về “những điều vô cùng khó khăn”.
Vấn đề phá thai
Về vấn đề phá thai, ĐTC Phanxicô luôn đặt ra hai câu hỏi hết sức rõ ràng: “Liệu có công bằng không khi loại bỏ sự sống của một con người để giải quyết một vấn đề?”. Câu trả lời là: không. “Câu hỏi thứ hai: Liệu có công bằng không khi viện cớ phá thai để giải quyết vấn đề? Dĩ nhiên là Không. Phá thai không phải là một vấn đề tôn giáo theo nghĩa là chỉ vì tôi là người Công giáo nên tôi không được tìm cách phá thai. Đó là một vấn đề của nhân loại”, ĐTC Phanxicô nói. “Đây chính là một vấn đề về việc loại bỏ sự sống của một con người”.
Mối quan hệ với các chính phủ
Trong cuộc phỏng vấn, ĐTC Phanxicô đề cập đến việc, trong các chuyến viếng thăm của mình, đôi khi Ngài tự nhận thấy mình trong các tình huống mà trong đó các nhà lãnh đạo chính trị có thể là những người ủng hộ các chính sách mà Ngài không đồng ý. ĐTC Phanxicô cho biết rằng Ngài luôn cố gắng đối thoại và nỗ lực vì kết quả tốt nhất có thể. Trong các bài phát biểu của mình, ĐTC Phanxicô nói chung luôn đề cập đến những điều có thể là những vấn đề của một quốc gia, nhưng về mặt riêng tư, Ngài tiến thêm một bước, luôn luôn tạo ra những nỗ lực để khuyến khích đạt được những điều tốt đẹp. “Tôi nhận thấy một điều gì đó tốt đẹp nơi mọi người”, ĐTC Phanxicô nói, “đó chính là tinh thần thiện chí, cũng như nơi những người không có đức tin, họ luôn luôn làm một điều gì đó tốt đẹp”, ĐTC Phanxicô nói, đồng thời nhắc nhở nhà báo rằng việc nói xấu người khác chẳng bao giờ tốt đẹp hay có lợi.
Lần đầu tiên, ĐTC Phanxicô tiết lộ rằng “Đừng bao giờ nói xấu người khác” chính là tiêu đề của một cuốn sách mà Ngài đã phân phát trong Giáo triều Rôma tại Vatican. “Thói ngồi lê đôi mach chính là một khiếm khuyết mang tính toàn cầu và nó áp dụng cho tất cả mọi người”, ĐTC Phanxicô nói, “đối với các nhà cầm quyền, không cầm quyền, trẻ em, thanh thiếu niên, đàn ông, phụ nữ, tất cả mọi người. Họ nói rằng phụ nữ thì buôn chuyện nhiều hơn: thật hết sức vô lý! Đàn ông cũng co thói ngồi lê đôi mách đấy thôi!”.
Một câu hỏi khác trong cuộc phỏng vấn tập trung vào những tranh cãi có thể xuất phát từ những cử chỉ và lời nói được nói riêng với những cá nhân chẳng hạn như khi ĐTC Phanxicô ôm chầm lấy một người chuyển giới và người bạn đời của họ khi tiếp kiến họ tại Casa Santa Marta, hoặc những ời nói của Ngài với một phụ nữ Argentina đã ly dị mà trong đó, Ngài nói rằng chị có thể được rước lễ.
Những tình huống ‘bất thường’
“Đôi khi người ta, do sự nhiệt tình của việc được đón tiếp trong cuộc tiếp kiến, nói nhiều điều hơn Đức Giáo hoàng nói, chúng ta hãy tính đến điều đó”, ĐTC Phanxicô giải thích. Tuy nhiên, ĐTC Phanxicô cho biết thêm, tất cả chúng ta đều là con cái Thiên Chúa và không ai bị loại trừ. “Tôi không thể nói với một người rằng hành vi của người đó phù hợp với những gì Giáo hội mong muốn, nhưng tôi phải nói với họ sự thực rằng: ‘Bạn là con cái Thiên Chúa và Thiên Chúa muốn bạn như thế’”, ĐTC Phanxicô nói. Thiên Chúa yêu thương tất cả mọi con cái của mình, ĐTC Phanxicô tiếp tục. Cụ thể liên quan đến người phụ nữ đến từ Argentina, ĐTC Phanxicô cho biết rằng Ngài không nhớ chính xác đã nói với chị điều gì: “Chắc tôi đã nói với chị ấy rằng: ‘hãy nhìn vào ‘Amoris laetitia, nó nói cho bạn biết bạn phải làm gì”.
Vấn đề Đồng tính luyến ái
Nhấn mạnh xác tín của mình rằng tất cả chúng ta đều là con cái Thiên Chúa, ĐTC Phanxicô nhắc lại lập trường của mình liên quan đến thực tế rằng các gia đình phải yêu thương tất cả những đứa con của họ, kể cả những người đồng tính luyến ái. ĐTC Phanxicô kịch liệt phủ nhận việc mình từng nói rằng những người đồng tính cần có một bác sĩ tâm thần. Thế nhưng, ĐTC Phanxicô cho biết thêm rằng, “Điều đó không có nghĩa là tôi chấp nhận các hành vi đồng tính luyến ái, điều này hoàn toàn khác”.
Cuối cùng, ĐTC Phanxicô làm rõ phát ngôn nổi tiếng của mình: “Tôi là ai mà lại dám phán xét người khác?”. ĐTC Phanxicô đã đưa ra lời bình luận trong một buổi họp báo trên máy bay trong khi trở về từ Rio de Janeiro ngay sau khi trở thành Giáo Hoàng. Bình luận trên dường như đã làm dấy lên nhiều kỳ vọng trong cộng đồng đồng tính luyến ái toàn cầu được cho là hy vọng ĐTC Phanxicô sẽ tiến xa hơn. Trong cuộc phỏng vấn với Televisa, ĐTC Phanxicô lưu ý rằng Giáo lý của Giáo hội Công giáo không hề thay đổi. Thay vào đó, ĐTC Phanxicô cảnh báo chống lại sự cám dỗ để đưa những phát biểu trên của Ngài ra khỏi bối cảnh, và theo như Giáo lý có liên quan, ĐTC Phanxicô tự xác định mình là “một người bảo thủ”.
Minh Tuệ (theo Vatican News)
