Các tín hữu Công giáo Úc giờ đây có thể trông chờ sự minh bạch và trách nhiệm cao hơn nhiều từ các Giáo xứ cũng như các Giáo phận nếu như công cuộc cải cách được thực hiện
Việc đánh giá công việc quản trị Giáo hội hiện đang được tiến hành tại Úc đã thu hút được sự quan tâm một cách đáng kể về cả mặt quốc gia và quốc tế như một bước tiến trong công cuộc cải cách Giáo hội.
Cơ hội này không nên bị quá bán như việc thực hiện kiểm soát đối với việc cải cách Giáo hội, bởi vì những hạn chế đáng kể mà theo đó nhóm đánh giá đang làm việc, nhưng sự cân bằng đối với các kỹ năng và kinh nghiệm trong nhóm này đồng nghĩa với việc người Công giáo Úc có thể mong đợi một thử thách, sáng tạo nhưng báo cáo thực tế hoạch định sơ đồ, sự tham vấn và nghiên cứu cả ở Úc và rộng lớn hơn.
Thật là một sự vui mừng đối với tôi khi được làm việc với sáu thành viên Nhóm Dự án Đánh giá Quản trị (GRPT) của tôi về một chủ đề quan trọng như vậy đối với tương lai của Giáo hội đó là quản lý và coi sóc Giáo xứ và Giáo phận.
Hy vọng của tôi đó chính là đánh giá này, trong khi nó đã được tiến hành dưới sự chú ý của công chúng cho đến nay, giờ đây sẽ thu hút thêm nhiều thành viên Giáo hội.
Điều đó đã xảy ra rồi; kể từ khi nó được công khai, tôi đã được liên hệ với những câu chuyện từ cấp độ Giáo xứ về những thất bại gây nản lòng đối với việc quản trị Giáo hội, vốn đặt ra những nguyên tắc chung về nhu cầu quản trị tốt hơn ở mọi cấp độ, bao gồm trách nhiệm giải trình, tính minh bạch và bao quát hơn.
Các đồng nghiệp của tôi và tôi sẽ hoan nghênh nhiều hơn nữa, cả từ các quan điểm cấp Giáo phận và Giáo xứ.
Nhiều nhà lãnh đạo cấp cao của Giáo hội đã cảm nhận sâu sắc cuộc khủng hoảng về cơ cấu tổ chức.
Một vị nguyên Tổng Đại diện có kinh nghiệm rộng lớn đã nhận xét với tôi rằng “Cần phải có một cách thức tốt hơn. Có vẻ lạ lẫm khi một Giám mục vừa là nhà lập pháp, quản trị viên và thẩm phán, thường hành động bí mật mà không có quy trình kháng cáo, không có sự minh bạch, cũng như không phải chịu trách nhiệm”.
Tuy nhiên, một vị Tổng Đại diện đương nhiệm khác đã khuyên tôi rằng: “Nhiệm vụ trước mắt ngài đó chính là một nhiệm vụ lớn và sẽ đòi hỏi cần phải có một sự thay đổi ý thức đối với nhiều người, nhưng đáng kể hơn là thay đổi về văn hóa”.
GRPT nhận thức được trọng trách của nhiệm vụ này đó chính là mang lại sự hiểu biết về sự thay đổi văn hóa lâu dài rằng nó bao gồm các khía cạnh thái độ, hành vi và thể chế của sự thay đổi.
Có ít nhất hai điểm bắt đầu cần thiết cho việc đánh giá. Một là đạt được một số sự đồng thuận về mặt thần học về bản chất của Giáo hội và sự quản trị và lãnh đạo của nó.
Các linh mục và Giám mục chính là trọng tâm theo giáo luật đối với sự lãnh đạo của Giáo hội với thẩm quyền quản trị được dành riêng cho các thành viên trong hàng giáo sĩ và loại trừ giáo dân. Việc cải cách công việc quản trị sẽ bị kiềm chế trừ khi các luật của Giáo hội thay đổi.
Linh mục Eric Hodgens, đã về hưu dưỡng tại Melbourne, tin rằng nhóm đánh giá do đó phải giải quyết vấn đề thần học của Giáo hội và vấn đề thần học về chức tư tế.
Chắc chắn, trừ khi có một số thỏa thuận về bản chất của tổ chức đang được xem xét các đề xuất cụ thể sẽ bị cản trở.
Giáo hội có những phẩm chất về mặt cơ cấu đặc biệt, nhưng không ích gì khi chỉ nói rằng đó là huyền nhiệm hoặc có những đặc tính thiêng liêng. Đó là một tổ chức của con người mặc dù có những nguồn cảm hứng thiêng liêng.
Điểm khởi đầu thứ hai đó chính là tìm hiểu nhiều hơn về các cấu trúc quản trị Giáo hội hiện hành, các hoạt động và phong cách văn hóa hiện tại của Giáo hội tại Úc.
Những gì chúng ta biết, hoặc ít nhất có những cơ sở mạnh mẽ để nghi ngờ, đó chính là có sự đa dạng to lớn giữa các Giáo xứ và Giáo phận, được xác định tương ứng bởi sự lãnh đạo lịch sử và hiện tại của các linh mục và giám mục.
Ngoài ra, những gì chúng ta chưa biết thì vô cùng mênh mông.
Trong quá khứ không ai quan tâm đến việc tích lũy dữ liệu. GRPT đang tìm cách giải quyết khoảng trống đó bằng cách ủy quyền cho Văn phòng Nghiên cứu Mục vụ Quốc gia (ACBC) của Hội đồng Giám mục Công giáo Úc (ACBC) tại Canberra để khảo sát các Giáo phận về cấu trúc quản trị và thực tiễn cả ở cấp Giáo phận và Giáo xứ.
Cần có sự minh bạch hơn và thái độ sẵn sàng chia sẻ
Điều này sẽ giải quyết cách thức các Giáo phận và Giáo xứ hoạt động, những cơ quan và hội đồng nào đã được thành lập, với cơ quan nào, những ai tham gia và cách họ đảm bảo trách nhiệm.
Hiện đã không thiếu các đề xuất cải cách, nhiều đề xuất phát sinh từ phong trào cải cách Giáo hội.
Điều này bao gồm một đống các khuyến nghị từ các cuộc điều tra trước đây của Giáo hội, chẳng hạn như cuộc điều tra của các Giám mục về sự tham gia của phụ nữ trong Giáo hội cách đây 20 năm trước.
Hầu hết các đề xuất này đã được trình bày tại Hội đồng Toàn thể và một số, như đệ trình của ‘Catholics for Renewal’, đã tìm thấy một nhà xuất bản thương mại và sẽ sớm được phổ biến rộng rãi.
Một số cải cách đã được tiến hành ở các Giáo phận và Giáo xứ, mà trong đó cần phải có nhiều ví dụ về thực hành quản trị hữu hiệu, vốn cho thấy rõ sự thay đổi về mặt văn hóa bao gồm sự minh bạch, tính trách nhiệm và sự tham gia có ý nghĩa của người giáo dân, cả phụ nữ và nam giới.
Cần phải có một sự minh bạch lớn hơn nhiều về các bước này cũng như thái độ sẵn sàng chia sẻ.
Hy vọng rằng các Giáo phận và Giáo xứ đó với một câu chuyện mạnh mẽ để kể sẽ tiếp tục thăng tiến.
GRPT biết rằng nó cần phải nắm bắt được tất cả những điều này, một nhiệm vụ lớn tự bản chất, thậm chí ngay cả khi có một số sự lặp lại.
Một nguồn thông tin quan trọng đó chính là các đệ trình sẽ được trình bày tại Hội đồng toàn thể năm 2020.
Thay vì tự đổi mới lại cách thức vận hành, GRPT phải tận dụng sự khôn ngoan trong việc quản trị có trong nhiều đệ trình này, cả từ các Giáo phận, các tổ chức đỉnh cao và những nhà cải cách nổi bật mà cả những người từ các cá nhân và Giáo xứ bất ngờ không có kinh nghiệm.
Điều này có nghĩa là hiện nay có hai tiến trình cải cách quốc gia song song đang được tiến hành cần phải được kết hợp một cách hết sức thận trọng.
Một hướng được đặt ra trong các điều khoản tham chiếu GRPT. Nó sẽ báo cáo với Văn phòng Nghiên cứu Mục vụ Quốc gia và ‘Catholic Religious Australia’ trước tháng 3 năm 2020 để kịp thời cho các khuyến nghị của mình để tìm một vị trí trong chương trình nghị sự của cuộc họp Hội đồng Toàn thể vào tháng 10 năm 2020.
Thời gian biểu đó thì vô cùng chặt chẽ bởi vì để có được các khuyến nghị hữu ích không những phải được đề xuất mà còn được giải thích và thảo luận rộng rãi ở cấp Giáo phận và Giáo xứ.
Một hướng khác được đặt ra trong kế hoạch của chính Hội đồng toàn thể để đẩy quá trình tham vấn đi xa hơn nữa bằng cách sắp xếp và cân nhắc các đệ trình quan trọng nhằm đưa ra các đề xuất chương trình nghị sự.
Nhưng thậm chí ngay cả trước đó, hai tiến trình có thể được kết hợp trong các nhóm làm việc quốc gia để được thành lập trong thời gian ngắn bởi Nhóm Tạo điều kiện của Hội đồng Toàn thể. Những vấn đề về việc quản trị có thể sẽ xuất hiện trong một số các nhóm làm việc và các cá nhân từ cả hai tiến trình này chắc chắn sẽ kết hợp ăn ý trước khi nhận được bất kỳ báo cáo nào từ GRPT.
Nhiều phương hướng cho việc cải cách Giáo hội
GRPT cũng đặt ra theo một số hướng khác, nhằm tận dụng tối đa chuyên môn trong nước và quốc tế. Tiến sĩ Brendan Reed, linh mục Giáo xứ Our Lady of Good Counsel, Deepdene, Melbourne, đã tham gia để triển khai một bài viết về việc quản trị hữu hiệu từ quan điểm Giáo xứ.
Những cam kết tương tự có thể được thực hiện với các chuyên gia quản trị Giáo hội hàng đầu trên khắp nước Úc và thế giới.
Một bản ghi nhớ cũng đã được thống nhất để hợp tác với ‘Leadership Roundtable’ (Hội nghị bàn tròn lãnh đạo) ở Hoa Kỳ, một tổ chức phi lợi nhuận kêu gọi sự tham gia của các nhân vật chủ chốt trên khắp Giáo hội Hoa Kỳ, từ các vị hồng y nổi tiếng cho đến các lãnh đạo giáo dân.
Mục đích của hội nghị bàn tròn đó chính là tư vấn cho Giáo hội của họ về cách thức giới thiệu các tiêu chuẩn thực hiện công cộng và về việc làm thế nào để phát triển thế hệ lãnh đạo tiếp theo, giáo dân và những người co chức Thánh, để đưa những hiểu biết như vậy vào cơ cấu của Giáo hội. Chúng ta có những lợi ích chung và có thể học hỏi lẫn nhau.
Có nhiều phương hướng cho việc cải cách Giáo hội và sẽ có nhiều điểm dừng chân trên cuộc hành trình đó.
Việc đánh giá công việc quản trị của Giáo hội có thể trở thành một yếu tố quan trọng nhất của cuộc cải cách như vậy và công việc mà nó đảm nhận có thể sẽ không hoàn thành đầy đủ vào trước tháng 3 năm tới.
Báo cáo đó, theo nhiều cách thức, sẽ chỉ là phần đầu tiên trên một cuộc hành trình dài.
Trong khi các Giám mục có thể đã khiến cho việc cải cách công việc quản trị xảy ra đến nỗi không thể dừng lại, họ vẫn nắm giữ các đòn bẩy của cuộc cải cách trong tay, cả về phương diện cá nhân và tập thể.
Điều tương tự cũng chính xác đối với các linh mục Giáo xứ trong bối cảnh Giáo xứ địa phương. Có rất nhiều thứ mà họ có thể làm được.
Tốc độ và phạm vi của cuộc cải cách trong tương lai sẽ được xác định cuối cùng bằng đường hướng của Đánh giá Quản trị, Hội đồng Toàn thể 2020, phong trào cải cách, và các nhà lãnh đạo cá nhân và các cộng đồng Giáo hội kết hợp đức tin và tài năng cùng với nghị lực và quyết tâm của họ, vì thiện ích chung.
John Warhurst
Minh Tuệ (theo La Croix)
Nguyên Giáo sư John Warhurst là Chủ tịch của Tổ chức ‘Concerned Catholics Canberra Goulburn’ và là thành viên của ‘Nhóm Dự án Đánh giá công việc Quản trị’ do Hội đồng Giám mục Công giáo Úc và ‘Catholic Religious Australia’ thành lập thông qua Nhóm Cố vấn Thực hiện của họ.
