Quốc Vụ Khanh Vatican sẽ đến thăm Lebanon từ ngày 23 đến ngày 27 tháng 6. Truyền thông địa phương nhấn mạnh sự bận tâm lâu dài của Vatican đối với những thách thức của Lebanon, đồng thời nhấn mạnh mục tiêu duy trì tính đa nguyên của quốc gia và sự chung sống giữa các nhóm tôn giáo khác nhau.
Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Vatican (Ảnh: Blancoduno / CC BY-SA 3.0)
Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc Vụ Khanh Vatican, sẽ đến thăm Lebanon từ ngày 23 đến 27 tháng 6 trong bối cảnh đất nước đang diễn ra cuộc khủng hoảng thể chế và kinh tế cũng như mối đe dọa ngày càng gia tăng của cuộc xung đột Israel-Hamas lan rộng.
Trong chuyến viếng thăm của mình, Đức Hồng Y Parolin sẽ cử hành Thánh lễ tại Đại học Thánh Giuse để trình bày một dự án nông nghiệp của Dòng Chiến sĩ Toàn quyền Malta nhằm kết hợp sự phát triển kinh tế và an ninh lương thực. Đức Hồng Y Parolin cũng sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo Giáo hội Lebanon, trong đó có Đức Hồng Y Bechara Boutros Rai, Thượng phụ nghi lễ Maronite, và các nhà lãnh đạo chính trị như Thủ tướng lâm thời Najib Mikati và Chủ tịch Hạ viện Nabih Berri.
Các phương tiện truyền thông Lebanon, chẳng hạn như tờ báo tiếng Ả Rập hàng đầu An Nahar, đã đưa tin về chuyến viếng thăm của Đức Hồng Y Parolin. Các báo cáo nhấn mạnh sự bận tâm lâu dài của Vatican đối với những thách thức của Lebanon, nhằm bảo tồn tính đa nguyên của quốc gia và sự chung sống giữa các nhóm tôn giáo khác nhau, đồng thời liên kết tầm quan trọng của chuyến viếng thăm của Đức Hồng Y Parolin trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hiện nay ở Lebanon.
Đức Thánh Cha Phanxicô và Lebanon
Đức Thánh Cha Phanxicô quan ngại sâu sắc về số phận của Lebanon. Sau vụ nổ cảng Beirut vào tháng 8 năm 2020 khiến ít nhất 215 người thiệt mạng, 5.000 người bị thương và 300.000 người mất nhà cửa, Đức Thánh Cha đã quyên góp 250.000 euro (269.000 USD) cho các nỗ lực cứu trợ. Một tháng sau, ngài đã cử Đức Hồng Y Parolin đến Lebanon để “bày tỏ sự gần gũi và liên đới của tôi”.
Vào ngày 4 tháng 9 năm 2020, Đức Thánh Cha Phanxicô đã kêu gọi một ngày cầu nguyện trên toàn thế giới cho Lebanon, đồng thời kêu gọi cộng đồng quốc tế giúp đỡ đất nước này vượt qua các cuộc khủng hoảng kinh tế, xã hội và chính trị. Vào ngày 1 tháng 7 năm 2021, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ trì “ngày suy tư và cầu nguyện cho Lebanon” cùng với các Giám mục và Thượng phụ từ nhiều Giáo hội Đông phương khác nhau, như các Giáo hội nghi lễ Chaldean, Melkite, Syria-Chính thống và Armenia, và bao gồm cả Đức Hồng Y Béchara Raï, Thượng phụ nghi lễ Maronite tại Lebanon.
“Người dân Lebanon phải được trao cơ hội trở thành những kiến trúc sư cho một tương lai tốt đẹp hơn trên đất nước của họ mà không bị can thiệp quá mức”, Đức Thánh Cha nói trong buổi cầu nguyện đại kết tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô diễn ra vào cuối ngày gặp gỡ các Thượng phụ và Giám mục Kitô giáo của Lebanon.
Đức Thánh Cha thường nhấn mạnh rằng người dân Lebanon nên định hình tương lai của mình mà không có sự can thiệp từ bên ngoài. Vào tháng 11 năm 2021, Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp Thủ tướng Lebanon Mikati và bày tỏ hy vọng về sự phục hồi của Lebanon. “Xin Thiên Chúa nắm lấy tay Lebanon và nói: ‘Hãy trỗi dậy!'”, Đức Thánh Cha Phanxicô nói, theo Vatican.
Những thách đố
Kể từ đầu năm 2020, với tình trạng thất nghiệp, hạn chế rút tiền từ tài khoản của Ngân hàng Trung ương và đồng bảng Lebanon không ổn định bấp bênh – được chốt với đồng đô la ở mức 1.500 kể từ năm 1997 – đã chứng kiến giá trị của nó giảm hơn 90%. Đại dịch COVID-19 chỉ làm trầm trọng thêm các vấn đề kinh tế. Khoảng 45% dân số Lebanon hiện sống dưới mức nghèo khổ. Hàng chục ngàn người đã mất việc làm hoặc bị cắt giảm lương.
Lebanon cũng đang sa lầy trong một cuộc khủng hoảng chính trị. Kể từ cuối năm 2019, nước này đã chứng kiến nhiều cuộc biểu tình rầm rộ phản đối chính phủ bị coi là tham nhũng. Chính phủ Lebanon gần đây nhất tại chức, do Thủ tướng Hassan Diab lãnh đạo, đã sụp đổ sau các cuộc biểu tình sau vụ nổ ở cảng Beirut ngày 4 tháng 8 năm 2020. Bế tắc chính trị vẫn tiếp diễn khi Thủ tướng tạm quyền Mikati và người kế nhiệm Tổng thống Michel Aoun vẫn chưa quyết định, khiến đất nước không có Tổng thống hoặc chính phủ được trao quyền trong hơn một năm.
Theo Hiến pháp nước này, Tổng thống là một Kitô hữu, Thủ tướng là người Hồi giáo Sunni và Chủ tịch quốc hội là người Hồi giáo Shia. Đây là quốc gia Ả Rập duy nhất có nguyên thủ quốc gia là người Kitô hữu. Xã hội Lebanon phần lớn bị chia cắt – người Hồi giáo Sunni với Ả Rập Saudi, các Kitô hữu với phương Tây, và người Hồi giáo Shia với Iran.
Lebanon cũng đã tham gia vào cuộc chiến Israel-Hamas. Các lực lượng Israel đã liên tục tham gia vào các cuộc trao đổi thù địch với các chiến binh Hezbollah do Iran hậu thuẫn ở Lebanon kể từ khi Hamas khởi xướng giai đoạn hiện tại của cuộc xung đột ở Gaza bằng cuộc tấn công vào ngày 7 tháng 10 năm 2023. Vào ngày 18 tháng 6, Lực lượng Phòng vệ Israel thông báo rằng kế hoạch hoạt động ở miền nam Lebanon đã được phê duyệt và các bước đã được thực hiện để “tăng tốc độ sẵn sàng trên chiến trường”.
“Theo báo cáo, đã có 401 người thiệt mạng ở Lebanon, bao gồm cả nhân viên y tế và nhà báo. Hơn 90.000 người đã phải di tản ở Lebanon, và hơn 60.000 người đã phải di tản ở Israel với 25 người Israel thiệt mạng”, Volker Türk, Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc, cho biết hôm 18 tháng 6.
Lebanon có dân số khoảng 6 triệu người và có dân số theo Kitô giáo lớn nhất ở Trung Đông, chiếm 1/3 dân số. Lebanon ước tính họ đã tiếp nhận 2 triệu người tị nạn Syria, trong đó chỉ có 800.000 người đăng ký với UNHCR, tỷ lệ người tị nạn trên dân số cao nhất thế giới.
Minh Tuệ (theo La Croix)
