
Nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê sau vụ nổ ở Owo, Nigeria, Chúa nhật ngày 5 tháng 6 năm 2022 (Ảnh: Rahaman A Yusuf / AP)
Vụ tàn sát hàng chục giáo dân Nigeria vô tội vào ngày 5 tháng 6 trong Thánh lễ Chúa Thánh Thần Hiện xuống ở Owo, thuộc bang Ondo phía tây nam, là một thảm kịch hết sức kinh hoàng. Bi kịch hơn nữa là thực tế rằng đây không phải là một sự kiện cá biệt; các vụ tấn công bạo lực nhắm vào các Kitô hữu là điều phổ biến ở Nigeria. Bi kịch còn được nhân lên bởi thực tế là phần còn lại của thế giới hầu như đã phớt lờ cuộc đàn áp chống Kitô giáo đang leo thang kéo dài hàng thập kỷ tại quốc gia đông dân nhất châu Phi.
Bạo lực ở đó đối với các Kitô hữu giờ đây là chuyện xảy ra hàng ngày. Chỉ trong tháng trước, cùng với vụ thảm sát tàn khốc trong ngày Lễ Ngũ tuần, các vụ tấn công được báo cáo bao gồm vụ bắt cóc hai linh mục xảy a vào ngày 26 tháng 5 ở Giáo phận Sokota; cái chết của một linh mục khác bị bắt cóc vào tháng 3; và vụ sát hại một sinh viên đại học Kitô giáo bởi một đám đông bao gồm các sinh viên đồng trang lứa.
Thủ phạm của các vụ tấn công nhằm vào các Kitô hữu bao gồm một số nhóm Hồi giáo, trong đó đáng chú ý nhất là các chiến binh khét tiếng Boko Haram, những kẻ đã tiến hành nhiều vụ tấn công ở phía bắc Nigeria và lực lượng dân quân Hồi giáo Fulani, những kẻ đã nhắm vào các nạn nhân của họ trong một vùng địa lý rộng lớn hơn trong nước. Bạo lực không chỉ được truyền cảm hứng bởi những hành động ác cảm chống Kitô giáo; sự ganh đua về sắc tộc, kinh tế và lãnh thổ cũng đang diễn ra, đặc biệt là trong trường hợp của người Fulani. Nhưng tôn giáo vẫn là nguyên nhân dẫn đến bạo lực ở Nigeria, quốc gia có dân số 225 triệu người gần như chia đều giữa các tín đồ Hồi giáo và Kitô giáo. Theo cả Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ lẫn “Danh sách Theo dõi Thế giới” của tổ chức ủng hộ Open Doors, Nigeria là một trong những quốc gia vi phạm nghiêm trọng nhất thế giới xét về mặt đàn áp tôn giáo.
Hậu quả đối với các Kitô hữu tại Nigeria quả thực hết sức thảm khốc. Hơn 60.000 Kitô hữu đã bị giết hại trong hai thập kỷ qua, và số người chết đã tăng một cách đáng báo động gần đây, với một báo cáo ước tính rằng hơn 3.400 Kitô hữu đã bị giết hại trong 200 ngày đầu của năm 2021.
Cũng rõ ràng rằng mặc dù họ chiếm gần một nửa tổng dân số của quốc gia mình, nhưng cộng đồng Kitô giáo bị bao vây của quốc gia châu Phi không thể trông chờ vào sự trợ giúp từ chính phủ hiện tại. Bản thân Tổng thống Muhammadu Buhari là một người thuộc sắc tộc Fulani, và bộ máy an ninh quốc gia của chính phủ của ông bị chi phối bởi các quan chức có thiện cảm với những kẻ thủ phạm của bạo lực tôn giáo thay vì các nạn nhân của nó.
Sự thất bại đáng trách này của các cơ quan công quyền trong việc thay mặt họ đã được chỉ ra trong tuyên bố vào ngày 7 tháng 6 của Giáo phận Ondo liên quan đến vụ thảm sát xảy ra hôm Chúa nhật Lễ Chúa Thánh Thần Hiện xuống tại Nhà thờ Thánh Phanxicô Xaviê ở Owo.
Kêu gọi những thủ phạm của “hành động đáng ghê tởm này” phải được đưa ra công lý ngay lập tức, tuyên bố nhận xét: “Thật là đáng thất vọng và xấu hổ khi những vụ giết người, bắt cóc và những hành động tàn bạo không cần thiết này hiện được thực hiện mà không bị trừng phạt trên cơ sở hàng ngày”
Bên ngoài Nigeria, với cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục chi phối tin tức quốc tế và rất nhiều thảm kịch xảy ra gần quê hương, chẳng hạn như vụ xả súng hàng loạt gần đây ở Hoa Kỳ, mọi người đã bị phân tâm bởi bạo lực đang ngày càng tồi tệ hơn ở Nigeria và cuộc đàn áp Kitô giáo đang diễn ra ở đó. Vì vậy, các tín hữu Công giáo ở Hoa Kỳ nên làm gì để truyền đạt tinh thần liên đới với anh chị em trong đức tin của chúng ta ở Nigeria và đồng thời cung cấp cho họ sự hỗ trợ cụ thể?
Theo những người ủng hộ tự do tôn giáo Công giáo như Stephen Rasche của Viện Tự do Tôn giáo, một hành động tức thì đó là thúc ép chính phủ quốc gia của chúng ta khôi phục sự chỉ định chính thức của Nigeria là “quốc gia cần quan tâm đặc biệt” liên quan đến hành vi vi phạm của đất nước này đối với sự tự do tôn giáo của công dân. Bất chấp tình trạng bạo lực tiếp tục gia tăng đối với các Kitô hữu và sự thiếu thiện ý rõ ràng của chế độ cầm quyền Nigeria hiện tại trong việc thực hiện các bước có ý nghĩa để kiềm chế vấn đề này, vào tháng 11 năm ngoái, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã loại Nigeria khỏi danh sách “Các quốc gia cần quan tâm đặc biệt” vốn đang gây ra những hành vi vi phạm vi phạm nghiêm trọng nhất chống lại tự do tôn giáo.
Hành động bất ngờ này, vốn đi ngược lại hoàn toàn với sự leo thang tiếp tục trên thực địa, đã khiến những người ủng hộ tự do tôn giáo không khỏi sững sờ. Trên thực tế, Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế của Hoa Kỳ, một hội đồng liên bang lưỡng đảng có các thành viên được cả Nhà Trắng và Quốc hội bổ nhiệm, đã đưa ra một tuyên bố nhấn mạnh rằng họ “vô cùng thất vọng” trước hành động của Bộ Ngoại giao.
Sự thay đổi này của chính quyền Biden liên quan đến Nigeria dường như phản ánh xu hướng của nhiều nhà lãnh đạo chính trị phương Tây là xem nhẹ tình trạng bạo lực nhắm vào các Kitô hữu và từ chối hành động một cách có ý nghĩa chống lại các quốc gia cho phép điều đó xảy ra – mặc dù thực tế đã được ghi nhận là các Kitô hữu ở rất xa các mục tiêu phổ biến nhất của các hành vi vi phạm tự do tôn giáo quốc tế. Dù động cơ là gì, đó là một sai lầm nghiêm trọng của Bộ Ngoại giao cần được sửa chữa trong thời gian sớm nhất. Chính quyền cũng nên thông báo rằng viện trợ phát triển của Hoa Kỳ cho Nigeria, bao gồm gói 2,1 tỷ đô la do Ngoại trưởng Antony Blinken công bố hai ngày sau khi thu hồi chỉ định Nigeria là quốc gia cần đặc biệt quan tâm, sẽ chỉ được cung cấp với điều kiện rõ ràng rằng chính phủ quốc gia của nó phải đề cao tự do tôn giáo và bảo vệ các công dân Kitô giáo của mình khỏi đại dịch của tình trạng bạo lực đang tiếp diễn.
Chúng ta cũng phải tiếp tục dâng lời cầu nguyện cho các Kitô hữu tại Nigeria và những Kitô hữu bị đàn áp trên khắp thế giới. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể đóng góp trực tiếp cho các tổ chức vận động tôn giáo quốc tế và hỗ trợ những nỗ lực cho các nạn nhân. Sự trợ giúp như vậy là vô cùng cần thiết sau các vụ tấn công như vụ thảm sát trong Thánh lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống.
Nhưng khi chúng ta cố gắng trợ giúp những người Công giáo bị bao vây của Nigeria, chúng ta cũng nên nhớ rằng họ đang nỗ lực làm nhiều hơn vì chúng ta. Bất chấp những đau khổ không hồi kết của họ, niềm vui và sự kiên trì của họ với tư cách là những người môn đệ theo Chúa Giêsu Kitô quả thực hết sức đáng chú ý. Không nản lòng trước các vụ tấn công nhắm vào các nhà thờ của họ, việc tham dự Thánh lễ hàng tuần của các tín hữu Công giáo địa phương vẫn chiếm hơn 90%, và ơn gọi Linh mục và đời sống tu trì tiếp tục triển nở. Những tín hữu trung thành này biết rằng Thiên đàng quả thực tồn tại, và giống như các vị tử đạo tiên khởi, họ sẵn sàng bỏ mạng vì đức tin của mình nếu cần thiết. Chúng ta phải tạ ơn Thiên Chúa vì nhân chứng anh hùng của họ và qua đó có được sức mạnh để đến gần Ngài hơn.
Nguyện xin Thiên Chúa chúc lành cho anh chị em!
Michael Warsaw
** Michael Warsaw là Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Giám đốc Điều hành của Mạng lưới Công giáo Toàn cầu EWTN, và Nhà xuất bản của NCR.
Minh Tuệ (theo NCR)