Đại học Trung Mỹ hàng đầu do Dòng Tên điều hành, ở Managua, bị Chính phủ tịch thu vào ngày 16 tháng 8 năm 2023 (Ảnh: Vatican News)
Hôm thứ Tư vừa qua, chính phủ của Tổng thống Daniel Ortega ở Nicaragua đã hủy bỏ tư cách pháp nhân của Dòng Tên và ra lệnh chuyển giao tất cả tài sản của Hội dòng này cho nhà nước.
Động thái của chế độ độc tài diễn ra trong bối cảnh làn sóng quấy rối ngày càng gia tang chống lại Hội dòng này.
Theo thỏa thuận cấp bộ trưởng 105-2023-OSFL, được công bố vào ngày 23 tháng 8 trên La Gaceta, tờ báo chính thức của chế độ, Bộ trưởng Bộ Nội vụ María Amelia Coronel Kinloch đã phê chuẩn “việc hủy bỏ tư cách pháp nhân của Dòng Tên Nicaragua, vì những hành vi vi phạm pháp luật”.
Về “điểm đến của tài sản và bất động sản”, tài liệu nêu rõ rằng văn phòng tổng chưởng lý sẽ thực hiện “việc chuyển giao những tài sản này sang tên của Nhà nước Nicaragua”.
Chế độ độc tài cáo buộc rằng Dòng Tên, được đăng ký trong hồ sơ công khai kể từ tháng 7 năm 1995, bị cáo buộc đã không báo cáo “báo cáo tài chính cho các giai đoạn tài chính 2020, 2021 và 2022”.
Trong một tuyên bố, Liên minh Đại học Nicaragua (AUN) đã “hoàn toàn” lên án hành động tịch thu của “chế độ độc tài Sandinista của Daniel Ortega”.
“Hành động này chỉ là một chương khác trong cuộc đàn áp không ngừng nghỉ của Sandinistas đối với Giáo hội Công giáo và đức tin vốn nuôi dưỡng đất nước chúng ta”, tuyên bố cho biết.
Bất chấp xác nhận chính thức trên tờ La Gaceta hôm thứ Tư, chính phủ đã bắt đầu tịch thu tài sản của Dòng Tên vài ngày trước đó.
Vào ngày 15 tháng 8, chính phủ đã tịch thu Đại học Trung Mỹ (UCA) và tài sản của nó và vào ngày 19 tháng 8, chế độ độc tài đã tịch thu mà không có lý do chính đáng nơi cư trú của các tu sĩ Dòng Tên ở Villa Carmen, nằm cạnh UCA nhưng thuộc sở hữu của Hội dòng, chứ không phải của trường đại học.
“UCA, từng là pháo đài của sự xuất sắc và tự do trong học thuật, đã bị chế độ độc tài Sandinista đánh cắp, thể hiện thái độ thù địch đối với Dòng Tên và chất lượng giáo dục. Giờ đây, với sự công kích mới này, họ đang gây nguy hiểm cho hàng nghìn trẻ em và thanh thiếu niên, những người được hưởng lợi từ công việc giáo dục cao quý của Dòng Tên”, AUN cáo buộc.
Tổ chức này chỉ ra rằng “chế độ độc tài Sandinista đe dọa khả năng tồn tại của vô số công việc bác ái mà các tu sĩ Dòng Tên thực hiện trong nước, ảnh hưởng đến cuộc sống của những người dễ bị tổn thương nhất”.
“Chúng tôi kêu gọi cộng đồng quốc tế và những người bảo vệ nhân quyền và tự do tôn giáo đoàn kết lên án và hành động chống lại sự vi phạm này của chế độ độc tài Sandinista”, thông điệp kết luận.
Tỉnh Dòng Trung Mỹ của Dòng Tên kêu gọi Tổng thống Ortega và vợ ông, phó Tổng thống Rosario Murillo, “chấm dứt hành động đàn áp” ở nước này sau khi họ bị hủy bỏ tư cách pháp nhân và chuyển giao toàn bộ tài sản cũng như bất động sản cho nhà nước.
Trong một tuyên bố vào ngày 23 tháng 8 được đăng trên X, Dòng Tên cho biết họ “lên án sự công kích mới này nhắm vào Dòng Tên Nicaragua”, diễn ra “trong bối cảnh quốc gia đang thực hiện cuộc đàn áp có hệ thống bị nhóm chuyên gia nhân quyền về Nicaragua do Liên hợp quốc thành lập xếp vào loại ‘tội ác chống lại loài người’”.
Tỉnh Dòng kêu gọi vợ chồng Tổng thống Nicaragua “chấm dứt hành động đàn áp” và “chấp nhận tìm kiếm một giải pháp hợp lý trong đó sự thật, công lý, đối thoại, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền chiếm ưu thế”.
Các tu sĩ Dòng Tên cũng kêu gọi “tôn trọng quyền tự do và sự toàn vẹn hoàn toàn của các tu sĩ Dòng Tên và những người cộng tác với họ hoặc những người mà họ cộng tác”.
Dòng Tên ra trong tuyên bố của mình rằng quyết định được đưa ra mà không chứng minh được rằng các thủ tục hành chính theo quy định của pháp luật đã không được thực hiện.
Như đã được quan sát thấy trong hầu hết hơn 3.000 trường hợp tương tự về việc tước bỏ tư cách pháp nhân đã được chính phủ thực hiện kể từ năm 2018, “thỏa thuận này được thực hiện mà không tạo cơ hội bảo vệ chính đáng cho các tu sĩ Dòng Tên và không có có một cơ quan tư pháp công bằng để phán xét và ngăn chặn những hành vi lạm quyền hoàn toàn phi lý và tùy tiện này”, Tỉnh Dòng Trung Mỹ tuyên bố.
Đối với các tu sĩ Dòng Tên, việc tịch thu tài sản của họ “nhằm mục đích thiết lập hoàn toàn một chế độ toàn trị”.
Tỉnh Dòng quy trách nhiệm cho Ortega và Murillo vì đã không thiết lập “các điều kiện độc lập và trung lập của cơ quan tư pháp cho phép cơ quan này thực hiện các biện pháp ngăn chặn, đảo ngược và xử phạt” các biện pháp bất công đó.
Cuối tuyên bố của mình, Tỉnh Dòng Trung Mỹ cho biết họ “tham gia cùng hàng nghìn nạn nhân Nicaragua đang chờ đợi công lý được thực thi và những thiệt hại mà chính phủ Nicaragua hiện tại đang gây ra phải được khắc phục”.
Tỉnh Dòng kết thúc bằng cách bày tỏ sự đánh giá cao đối với “vô số biểu hiện của sự công nhận, hỗ trợ và liên đới mà họ đã nhận được trước những hành vi vi phạm ngày càng tăng này”.
Minh Tuệ (theo CNA)
