
Trại tập trung Moria đông đúc tại Lesbos (Ảnh: Tsantioti / Caritas Hellas)
Hãy thử tưởng tượng việc bạn phải rời bỏ nhà cửa và gia đình để bảo toàn cuộc sống của mình. Hãy thử tưởng tượng việc bạn phải rời xa tất cả mọi thứ bạn yêu thích và trân trọng để kiếm sống. Giờ đây, hãy thử tưởng tượng về tất cả những điều đó, trong đại dịch COVID-19 chết chóc này, và ngôi nhà mới của bạn là một trại tập trung đông đúc.
Hy Lạp đang ở tuyến đầu của việc di cư, tiếp đón hơn 115.000 người tị nạn và người di cư, với gần 42.000 người tị nạn bị mắc kẹt trên quần đảo Aegean của Hy Lạp.
Cuộc khủng hoảng tị nạn tại quần đảo Aegean đang ở giai đoạn bùng phát đòi hỏi cần phải có hành động khẩn cấp của chính quyền Hy Lạp và cộng đồng quốc tế để bảo vệ các quyền cơ bản của người tị nạn và người di cư, chẳng hạn như quyền được chăm sóc y tế, quyền được tiếp cận giáo dục và quyền được bảo vệ.
Đại dịch coronavirus đã thay đổi vĩnh viễn cuộc sống hàng ngày trên phạm vi toàn cầu. Trong thực tế mới này, các nhóm dễ bị tổn thương như những người tị nạn, những người di cư và những đứa trẻ vị thành niên không có thân nhân đi cùng đặc biệt bị đe dọa. Sự bùng phát tiềm tàng của virus trong các trại tị nạn quá đông đúc có thể dẫn đến một thảm họa.
Nơi con người có thể được sống trong phẩm giá
COVID-19 đã làm dữ dội thêm các điều kiện đã bi thảm mà những người di cư và những người tị nạn đang phải đối mặt. Khi các quốc gia phải nỗ lực vật lộn để bảo vệ người dân và các hệ thống kinh tế của họ, các quy tắc cơ bản của người tị nạn và luật nhân quyền bị đe dọa.
Trung tâm tiếp nhận quá đông đúc của trại tập trung Moria, cũng như trại tập trung Kara Tepe, hiện là nơi trú ẩn của hàng ngàn người và sắp không đủ sức chứa.
Mohammad, đến từ Afghanistan, hiện đang sống ở trại tập trung Kara Tepe cùng với vợ và 3 đứa con, đã sinh sống ở Thổ Nhĩ Kỳ trong nhiều năm. Anh may mắn được chuyển đến từ trại tập trung Moria vài tuần trước khi bắt đầu đại dịch COVID-19.
“Ở Kara Tepe, chúng tôi cảm thấy an toàn. Chúng tôi rất vui vì chúng tôi không còn phải ở Moria nữa, đặc biệt là vào thời điểm hiện tại”, anh Mohammad chia sẻ. “Về phương diện nào đó, không có nhiều thay đổi đối với chúng tôi. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, nơi chúng tôi đã sống ở đó 4 năm, tôi là người duy nhất đi làm kiếm tiền. Vợ tôi bị đau bệnh và không thể rời khỏi nhà, và nói chung, mọi người đều cảm thấy an toàn hơn khi sống ở đây. Ngoài ra, chúng tôi cảm thấy tốt hơn nhiều khi được chuyển đến từ Moria, nơi chúng tôi ở lại đó trong suốt 3 tháng. Chúng tôi không phải lo lắng về việc phải xếp hàng dài để có được thức ăn, không còn phải lo lắng về các vụ ẩu đả, phải sống trong lều và lo lắng về sức khỏe của chúng tôi. Chúng tôi bình tĩnh hơn và không còn sợ hãi nữa”.

Trại tập trung Kara Tepe tại Lesbos (Ảnh: Bente Stackowkse/ Caritas Đức)
Kara Tepe, chỉ cách Moria vài km, đã được ca ngợi như là một địa điểm mẫu mực cho các gia đình tị nạn nhà sinh sống. Đó là một trại tập trung nhân đạo, nơi mọi người có thể sống trong phẩm giá. Khoảng 1.300 người được xác định là “những người dễ bị tổn thương” tại khu vực Moria đã tìm thấy một ngôi nhà tạm thời ở Kara Tepe, bao gồm những người khuyết tật, gia đình có trẻ nhỏ và phụ nữ mang thai.
Không ai bị bỏ lại phía sau
Caritas Hellas đã tiếp tục sứ mạng của mình trong thực tế mới đầy thách thức này và tin rằng không ai bị bỏ lại phía sau. Chúng tôi nâng cao nhận thức về các vấn đề xung quanh việc di cư và chúng tôi cung cấp sự hỗ trợ cho những người tự thấy mình phải đang phải gồng mình đối phó với coronavirus trong những hoàn cảnh khó khăn, đặc biệt là các nhóm bị gạt ra bên lề xã hội.
Caritas Hellas đã và đang cung cấp cho người dân trên các hòn đảo Chios và Lesbos các vật dụng vệ sinh chẳng hạn như xà phòng, thuốc sát trùng, túi đựng rác và sữa bột cho trẻ sơ sinh.

Các lớp học tiếng Anh và tiếng Hy Lạp tại Trung tâm ngoại ngữ Caritas ttại trại tập trung Kara Tepe đã được tái khởi động (Ảnh: Caritas Hellas)
Ngoài ra, các dịch vụ về tâm lý xã hội hiện đang được cung cấp từ xa do các biện pháp hạn chế nhằm ngăn chặn sự lây lan của vi-rút. Thông qua các buổi hội thảo trực tuyến và qua điện thoại, sự hỗ trợ về mặt tâm lý cho các cư dân sống trong trại tập trung Kara Tepe đã tiếp tục và được mở rộng để bao gồm cả các cư dân của trại tập trung Moria cũng như các cư dân Hy Lạp cư trú tại quần đảo Aegean phía Bắc.
Hơn nữa, Caritas Hellas và Caritas Athens, hợp tác với Tổ chức Dịch vụ Cứu trợ Công giáo (CRS), một thành viên của Liên minh Caritas Hoa Kỳ, tham gia Chương trình Nhà ở ESTIA do Cao ủy Liên Hiệp Quốc về người tị nạn dẫn đầu vốn góp phần làm giảm đáng kể số người đang sống trong các trại tị nạn trên đảo.
Chương trình ESTIA tiếp đón 26.000 người xin tị nạn trên khắp Hy Lạp và cung cấp chỗ phù hợp với phẩm giá và an toàn, cộng với sự hỗ trợ về mặt kinh tế. Caritas Hellas và Caritas Athens cung cấp các dịch vụ nói trên cho khoảng 2.500 người xin tị nạn ở Athens và Thessaloniki.
Các nguyên tắc cốt lõi của việc bảo vệ những người tị nạn đang được đưa vào thử nghiệm hiện nay. Nhưng chúng tôi sẽ tiếp tục đứng về phía những người dễ bị tổn thương chẳng hạn như những người sống trong trại tập trung Kara Tepe.
Tất cả chúng ta sẽ cùng sát cánh bên nhau. Caritas Hellas sẽ tiếp tục nỗ lực của mình, với mục tiêu không để ai bị bỏ lại phía sau.
Minh Tuệ (theo Zenit)