Yaoundé (Agenzia Fides) – “Tình hình hiện tại quả thực vô cùng bi đát: các cơ quan thực thi pháp luật tiếp tục giết hại dân thường, hàng ngàn người phải tìm kiếm nơi ẩn náu ở nước ngoài hoặc ở các tỉnh thành khác của đất nước”. Linh mục Ludovic Lado, thuộc Dòng Tên, đã vẽ nên một bức tranh đầy kịch tính về cuộc khủng hoảng đang diễn ra tại các tỉnh nói tiếng Anh của Cameroon. Theo Linh mục Lado, những vi phạm liên tục về nhân quyền hiện đang ngày càng gia tăng.
Trong nhiều năm, các tỉnh nói tiếng Anh, đã yêu cầu việc có thêm nhiều không gian hơn cho các phong tục tập quán và quyền tự chủ của họ. Kể từ năm 2016, các cuộc biểu tình thể hiện sự bất mãn đã trở nên thường xuyên hơn. Vào ngày 1 tháng 10 năm 2017, các tỉnh vùng ven cực đoan nhất đã tuyên bố sự độc lập của hai tỉnh nói tiếng Anh khỏi Cameroon và sự ra đời của Cộng hòa Ambazonia. Đối mặt với tình huống này, chính phủ Yaoundé nói tiếng Pháp đã phản ứng lại bằng một biện pháp cứng rắn qua việc gửi các binh sĩ và các cơ quan thực thi pháp luật nhằm ngăn chặn bất kỳ hình thức bất đồng nào. Cho đến nay đã có ít nhất 150 nạn nhân – bao gồm 64 thường dân – 160.000 người đã bị buộc phải di tản trong nước và khoảng 26.000 người đã trốn sang Nigeria.
“Nhu cầu về quyền tự chủ là hợp pháp – linh mục Lado tiếp tục – và tôi tin rằng việc trở lại với Hiến pháp liên bang, giống như Hiến pháp đã bị hủy bỏ vào năm 1972, có thể bảo đảm quyền tự chủ này. Phần lớn dân số nói tiếng Anh không muốn độc lập và không đồng ý với nhu cầu độc lập của phong trào giành độc lập cho Ambazonia. Không chỉ vậy, nhưng hầu hết những người nói tiếng Anh cũng phản đối các phương pháp bạo lực. Tôi thiết nghĩ bạo lực cũng phải luôn luôn bị từ chối”.
Tuy nhiên, tổng thống Paul Biya và chính phủ Yaoundé dường như đã trở nên câm điếc trước nhu cầu của những người nói tiếng Anh. “Một số nhân vật – Cha Lado giải thích – đã đã được mời gọi tham gia một cuộc gặp gỡ hòa bình để chấm dứt việc đàn áp, Tổng thống Paul Biya và chính phủ đã bỏ qua những lời kêu gọi này, tôi tin vào cơ hội, vào năm 2018, các cuộc bầu cử tổng thống sẽ được tổ chức và tầng lớp chính trị của Yaoundé lo sợ rằng cuộc khủng hoảng sẽ lần lượt trở nên khó kiểm soát. Nhưng liệu người ta không nhận ra rằng ngày càng có nhiều người trẻ tuổi đang cầm vũ khí chống lại chính phủ? Sự đàn áp chỉ có thể làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng”.
Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã lên án sự gia tăng tình trạng bạo lực.
Liên minh châu Âu đã yêu cầu chính phủ Cameroon chỉ sử dụng “lực lượng tương ứng” để dập tắt cuộc nổi dậy. Vào ngày 16 tháng 5, trong một lá thư được ký bởi Đức Cha Samuel Kleda, Tổng Giám mục Địa phận Douala, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Cameroon đã lên án “tình trạng bạo lực vô nhân đạo, mù quáng, và hết sức vô lý” đang diễn ra tại các tỉnh nói tiếng Anh. Các Giám mục kêu gọi “việc hòa giải nhằm thoát khỏi cuộc khủng hoảng và đồng thời giải thoát đất nước chúng ta khỏi một cuộc nội chiến vô ích và vô căn cứ”.
“Các cuộc đụng độ sẽ tiếp tục cho đến khi những vấn đề làm nền tảng cho cuộc khủng hoảng này được giải quyết – Cha Lado kết luận – người dân trở nên giận dữ bởi một chính sách vốn không lắng nghe họ và đó là lý do tại sao họ sẽ tiếp tục chống lại sự đàn áp của các quan chức thực thi pháp luật. Một sự y đổi hướng từ phía chính phủ là hết sức cần thiết, nhưng tại thời điểm này, tôi nghĩ rằng điều đó có vẻ hết sức khó khăn”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
