Các Nữ tu nỗ lực làm việc nhằm chống lại những nguyên nhân gốc rễ của nạn buôn người

Ngày Thế giới Chống Nạn buôn người năm nay đã được tổ chức vào ngày 30 tháng 7 với chủ đề: “Tiếng nói của các nạn nhân dẫn đường”.

Đó là một chủ đề làm nổi bật tầm quan trọng của việc lắng nghe và học hỏi từ những nạn nhân sống sót sau nạn buôn người.

Trước sự kiện năm nay, ‘Talitha Kum’ – Mạng lưới quốc tế của các Tu sĩ Tận hiến chống Nạn buôn người – đã khởi động chiến dịch mang tên #Care Against Trafficking (Chăm sóc Chống buôn người)

“Kinh nghiệm của chúng tôi trên thực tế cho thấy rằng các phương pháp tiếp cận lâu dài, lấy sự quan tâm chăm sóc làm trung tâm có thể giảm thiểu nguy cơ nạn nhân bị buôn bán và bóc lột trở lại”, Nữ tu Yvonne Clémence Bambara, Điều phối viên khu vực châu Phi của mang lưới ‘Talitha Kum’, cho biết.

Trò chuyện với Crux, Nữ tu Bambara đã đề cập đến những nguyên nhân gốc rễ của nạn buôn người và đưa ra các đề xuất về cách thức ngăn chặn làn sóng nô lệ thời hiện đại.

Sau đây là đoạn trích của cuộc trò chuyện đó.

Crux: Sơ hy vọng đạt được điều gì với chiến dịch này?

Nữ tu Bambara: Chiến dịch #Care Against Trafficking của mạng lưới ‘Talitha Kum’ nhằm thể hiện rằng sự quan tâm chăm sóc có thể tạo ra sự khác biệt trong từng bước của cuộc hành trình chống lại nạn buôn người – chăm sóc những người có nguy cơ, chăm sóc cho các nạn nhân, và chăm sóc những người sống sót.

Kinh nghiệm của chúng tôi trên thực tế cho thấy rằng các phương pháp tiếp cận dài hạn, lấy sự chăm sóc làm trung tâm có thể giảm nguy cơ những người sống sót bị tiếp tục buôn bán và bị bóc lột trở lại. Tuy nhiên, những cách tiếp cận này đòi hỏi sự hỗ trợ toàn diện ở cấp độ thể chế, mà mạng lưới của chúng tôi không thể một mình cung cấp. Với chiến dịch này, chúng tôi kêu gọi tất cả những người có tinh thần thiện chí cùng đến với nhau và giải quyết các nguyên nhân mang tính hệ thống của nạn buôn người, để chuyển nền kinh tế của nạn buôn người thành nền kinh tế của sự quan tâm chăm sóc.

Buôn người là một vấn đề toàn cầu, nhưng phần đóng góp của châu Phi trong vấn đề toàn cầu này là gì?

Người ta tin rằng 25% tội phạm buôn người toàn cầu có thể đang diễn ra ở Châu Phi. Trên khắp lục địa, tình trạng đói nghèo, khủng bố và xung đột dẫn đến việc cưỡng bức di cư, khiến những người đang phải sống cảnh nay đây mai đó phải chịu đựng tình trạng bóc lột về thể xác và tình dục. Tình hình này càng trở nên trầm trọng hơn do ảnh hưởng của các thế lực nước ngoài cướp bóc các quốc gia châu Phi, làm chậm chương trình phát triển của chúng tôi và khiến các cộng đồng phải đối mặt với nguy cơ của nạn buôn người.

Rõ ràng đại dịch toàn cầu đã có tác động đáng kể đến cuộc khủng hoảng này: COVID-19 đã giúp thúc đẩy nạn buôn người trên khắp thế giới, đặc biệt là ở châu Phi như thế nào?

Tình hình hoàn toàn khác nhau ở các quốc gia khác nhau. Các yếu tố khác nhau chẳng hạn như việc hạn chế đi lại và các biện pháp phong tỏa đã tạo ra các điểm áp lực ở một số khu vực: Ví dụ, nạn buôn người giữa một số quốc gia láng giềng đã gia tăng kể từ khi các tuyến đường đến châu Âu bị cắt đứt.

Nhìn chung, COVID-19 đã tạo cơ hội cho tội phạm có tổ chức, làm gián đoạn giáo dục và làm trầm trọng thêm tình trạng đói nghèo. Việc đóng cửa các trường học, các nhóm thanh thiếu niên và các dịch vụ xã hội đặc biệt khiến trẻ em phải chịu cảnh bạo lực, lạm dụng và buôn bán: trong thời gian cách ly xã hội, nhiều người đã dành thời gian không được giám sát trên các nền tảng trực tuyến và trở thành con mồi của vấn nạn bóc lột tình dục trực tuyến, một hiện tượng đã tăng lên theo cấp số nhân. Đồng thời, những hạn chế về quyền tự do đi lại đã khiến nhiều nạn nhân khó thoát khỏi bọn buôn người hơn.

Những yếu tố nào khác là nguyên nhân dẫn đến nạn buôn người ở Châu Phi, và những khu vực nào của lục địa này bị ảnh hưởng nặng nề nhất?

Một trong những yếu tố chính thúc đẩy nạn buôn người xuyên lục địa là việc các thế lực nước ngoài cướp bóc các nguồn tài nguyên khoáng sản của châu Phi. Các yếu tố khác bao gồm nghèo đói và mất an ninh lương thực, bất ổn do khủng bố và xung đột, bất bình đẳng kinh tế do các lựa chọn chính trị xung quanh việc phân phối tài nguyên và các hủ tục như hôn nhân ép buộc. Các quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất là Cộng hòa Trung Phi, Cộng hòa Dân chủ Congo, Eritrea, Ethiopia, Ghana, Mozambique, Nigeria và Uganda.

Sơ có nghĩ rằng các chính phủ châu Phi đã nỗ lực đủ để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của vấn đề này?

Một số chính phủ đã đưa ra các chính sách phù hợp, nhưng đang gặp khó khăn trong việc theo dõi việc thực hiện các chính sách đó. Các chính phủ khác đang nỗ lực rất ít hoặc hầu như không làm gì để giải quyết thách thức này, đó là lý do tại sao các mạng lưới Talitha Kum tiếp tục kêu gọi vận động nâng cao nhận thức, tập trung chính trị vào những nguyên nhân gốc rễ của nạn buôn người và hỗ trợ lâu dài cho những nạn nhân sống sót.

Talitha Kum đang làm gì để ngăn chặn làn sóng buôn người ở châu Phi?

Talitha Kum Châu Phi hiện đang hoạt động tại 15 quốc gia, đang phát triển hàng năm về phạm vi tiếp cận và tác động của nó. Trong năm 2019, mạng lưới này đã tiếp cận 72.130 người thông qua các hoạt động phòng ngừa và nâng cao nhận thức, 5.535 người đã được giải cứu và bảo vệ khỏi bị bóc lột và 36 vụ việc đã bị khởi tố.

Mạng lưới Talitha Kum tin rằng công việc của họ có ý nghĩa gì đối với các cộng đồng mà họ phục vụ?

Chúng tôi biết rằng một trong những lĩnh vực tác động quan trọng của chúng tôi đó là phòng ngừa: những thành tựu chính của chúng tôi bao gồm việc nâng cao nhận thức về nạn buôn người, giáo dục phụ nữ và trẻ em về những rủi ro mà họ phải đối mặt, và xây dựng năng lực của các cộng đồng địa phương để xóa bỏ các mạng lưới buôn người. Chúng tôi cũng tự hào về những nỗ lực của mình trong việc tập hợp các tổ chức và các bên liên quan khác nhau, khuyến khích mọi người kết nối và cộng tác với nhau. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, sứ mạng của chúng tôi có tác động mang tính thay đổi cuộc sống đối với các nạn nhân và những người sống sót, trao quyền cho họ thông qua việc giáo dục, đào tạo và cơ hội việc làm để xây dựng lại cuộc sống tự do và phẩm giá.

Sơ đã học được gì từ việc tiếp xúc với các nạn nhân và những người sống sót?

Chúng tôi đã biết rằng nhiều người trở thành nạn nhân do thiếu hiểu biết, đó là lý do tại sao chúng tôi tập trung vào việc giáo dục và nâng cao nhận thức. Chúng tôi đã gặp gỡ những nạn nhân mong muốn trở về nhà, nhưng cảm thấy xấu hổ vì kỳ vọng rằng họ sẽ mang về của cải và chu cấp cho gia đình của họ: nhiều người bỏ đi để tìm kiếm đồng cỏ xanh hơn và cảm thấy họ không thể trở về tay không. Chúng tôi cũng đã chứng kiến sức mạnh của các mối liên kết tôn giáo giữ nạn nhân bị ràng buộc với những kẻ buôn người của họ: ‘voodoo’ (bùa chú tà thuật) được sử dụng rộng rãi để gây áp lực tâm lý và khiến cho những người dễ bị tổn thương bị mắc kẹt trong các tình huống bóc lột.

Tầm nhìn của Sơ đối với ủy ban chống buôn người là gì? Điều này có thay đổi để đối phó với đại dịch COVID không?

Được thúc đẩy bởi sức mạnh của cam kết thiêng liêng của chúng tôi, các Nữ tu thuộc mạng lưới ‘Talitha Kum’ đã hỗ trợ hàng chục nghìn người thoát khỏi xiềng xích của nạn buôn người kể từ năm 2009. Đại dịch COVID đã khiến cho tình hình trở nên tồi tệ hơn, nhưng điều này chỉ làm tăng thêm sự cam kết của chúng tôi trong việc bảo vệ phẩm giá của con người với sức mạnh của lòng nhân từ và lòng trắc ẩn của Thiên Chúa.

Sơ phải đối mặt với những thách thức nào trong cuộc chiến nhằm chấm dứt nạn buôn người?

Sự thiếu hiểu biết và sợ hãi là kẻ thù lớn nhất của chúng ta. Nỗi sợ hãi về tình trạng nghèo đói, nạn đói kém và bạo lực tạo ra sự tuyệt vọng và dễ bị tổn thương. Nỗi sợ hãi phản kháng tội phạm có tổ chức khiến nạn nhân và đồng minh của họ im lặng, đặc biệt là khi vấn nạn tham nhũng tràn lan. Nỗi sợ hãi rằng luật pháp và các chính sách sẽ không hỗ trợ những người sống sót khiến việc truy tố tội phạm và đưa những kẻ buôn người ra trước công lý là không thể. Nỗi sợ hãi về sự tẩy chay của xã hội cản trở những người có thể thách thức các phong tục truyền thống dẫn đến nạn buôn người. Sứ mạng của chúng tôi là giáo dục và trao quyền, chống lại nỗi sợ hãi dưới mọi hình thức.

Khi thế giới kỷ niệm Ngày Thế giới Chống Nạn buôn người của Liên hợp quốc, lời kêu gọi của Sơ đối với nhân loại là gì?

Chúng tôi kêu gọi tất cả những người có tình thần thiện chí đến với nhau và giải quyết các nguyên nhân mang tính hệ thống của nạn buôn người. Đặc biệt, chúng tôi kêu gọi các chính phủ cam kết hỗ trợ lâu dài cho những người sống sót, bao gồm việc tiếp cận giáo dục chất lượng, tiếp cận giấy phép lao động và cơ hội việc làm, tiếp cận công lý và bồi thường cũng như hỗ trợ chăm sóc sức khỏe và tâm lý xã hội.

Minh Tuệ (theo Crux)