Các Lãnh đạo tôn giáo tại tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Châu Phi và Tuần lễ Khí hậu Châu Phi (Ảnh được cung cấp)
Tán thành lời kêu gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô trong Thông điệp Laudato Si’ năm 2015, các nhà lãnh đạo tôn giáo ở Châu Phi đang nỗ lực biến thế giới thành một nơi tốt đẹp hơn để cùng nhau chung sống qua việc quan tâm đến trái đất, sự bền vững về lương thực và các điều kiện con người được cải thiện trên toàn cầu.
Trách nhiệm này được nêu trong một tuyên bố chung của Phong trào Laudato Si’ hợp tác với 6 tổ chức quốc tế có tiêu đề “Tuyên bố Nairobi về Kiến trúc Tài chính mới” được ban hành tại Hội nghị Thượng đỉnh Khí hậu Châu Phi và Tuần lễ Khí hậu Châu Phi được tổ chức trước đó vào tháng 9 ở Nairobi, Kenya. Một nhân vật chủ chốt tại hội nghị thượng đỉnh, Đức Giám mục Công giáo Nigeria Matthew Hassan Kukah thuộc Địa phận Sokoto, đã phát biểu với La Croix International rằng thông điệp này là “một tuyên bố chung của Phong trào Laudato Si’ hợp tác với Green Faith, TearFund, Christian Aid, Act Alliance, National Council Churches của Kenya và Lift Humanity Foundation”.
Châu Phi có những nhu cầu và hoàn cảnh đặc biệt
Hưởng ứng Thông điệp Laudato Si’ của Đức Thánh Cha Phanxicô mà họ gọi là “một kim chỉ nam luân lý”, các cộng đồng đức tin khẳng định rằng: “Tất cả chúng ta đều có nghĩa vụ và trách nhiệm bảo vệ, tôn trọng và duy trì mọi hình thức của sự sống mà Thiên Chúa đã ban cho chúng ta trên trái đất này”.
Nhấn mạnh rằng chúng ta “cần khẩn trương giải quyết những mối nguy hiểm đang rình rập đe dọa môi trường của chúng ta”, họ khuyến cáo tất cả mọi người hãy suy ngẫm về lời cảnh báo của Đức Thánh Cha rằng: “Chúng ta là thế hệ đầu tiên cảm nhận được tác động của vấn đề biến đổi khí hậu và thế hệ cuối cùng có thể làm được điều đó về nó”, đó là lý do tại sao “với tư cách là các nhà lãnh đạo đức tin ở Châu Phi, chúng tôi tin rằng mỗi người chúng ta có thể đáp lại thách thức này và kêu gọi các nhà lãnh đạo tôn giáo xây dựng những nhịp cầu của tình hữu nghị cũng như đẩy lùi làn sóng mới của các chủ nghĩa cực đoan tôn giáo đang phá hủy nền tảng đức tin của chúng ta và hủy diệt các dân tộc của chúng ta”.
Họ chỉ ra rằng “Châu Phi được dự đoán sẽ phải đối mặt với những tác động bất lợi nghiêm trọng nhất của vấn đề biến đổi khí hậu do con người gây ra, so với hầu hết các khu vực khác trên thế giới do khả năng thích ứng tương đối thấp” mặc dù lục địa này “đã góp phần không đáng kể vào 3 đến 4% lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu”.
Họ cùng nhau kêu gọi sự hợp lý và công bằng trong tài chính của các tổ chức tài chính toàn cầu đối với các nước nghèo chịu tổn thất và thiệt hại cũng như việc triển khai hoạt động bao gồm “vốn hóa của các nước giàu, quỹ tổn thất và thiệt hại để cứu trợ các nước phía nam toàn cầu thông qua việc cung cấp tài trợ để giải quyết mất mát và thiệt hại”.
Nhận biết các cạm bẫy cơ cấu đã làm suy yếu tiềm năng của Châu Phi
Trong điều mà các nhà tổ chức mô tả với La Croix International “như một tuyên bố về đức tin từ khắp lục địa châu Phi gửi tới chính phủ Kenya, Liên minh châu Phi và công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu”, họ thừa nhận rằng “các quốc gia châu Phi tiếp tục phải đối mặt với mức độ cao của tình trạng đói kém và suy dinh dưỡng bất chấp diện tích đất canh tác rộng lớn. Suy dinh dưỡng mãn tính và cấp tính, đặc biệt là ở trẻ em, vẫn là một mối lo ngại nghiêm trọng”.
Họ kêu gọi các nhà lãnh đạo châu Phi “nhận ra những bẫy cơ cấu đã làm suy yếu tiềm năng nông nghiệp của châu Phi và làm tổn hại đến khả năng xây dựng năng lực nông nghiệp thích ứng” và “ưu tiên các chiến lược ứng phó với vấn đề biến đổi khí hậu trong các phương pháp nông nghiệp khác nhau như sinh thái nông nghiệp, nông nghiệp bảo tồn và thích ứng để tăng cường nông nghiệp ở Châu Phi”.
Về việc thúc đẩy an ninh lương thực và chủ quyền mà họ gắn thẻ “quyền của người dân châu Phi trong việc kiểm soát hệ thống lương thực của chính họ”, các nhà lãnh đạo tôn giáo đã viện dẫn “việc hỗ trợ nông dân quy mô nhỏ, thúc đẩy hệ thống lương thực địa phương và đảm bảo rằng các chính sách nông nghiệp ưu tiên và bảo vệ các cộng đồng địa phương và môi trường” cũng như thừa nhận “vai trò quan trọng của nông dân sản xuất nhỏ lẻ trong việc cung cấp thực phẩm và bảo vệ môi trường của chúng ta”.
Vai trò của tôn giáo
Các nhà lãnh đạo đức tin khẳng định rằng “đất đai, vùng nước, không khí và vô số hình thức của sự sống mà chúng duy trì là những món quà thiêng liêng do Thiên Chúa ban tặng” trong khi đồng thời lưu ý rằng “tuy nhiên, chúng ta đang đứng ở ngã ba đường trong lịch sử, một thời điểm của sự thách thức chưa từng có trong đó cơ cấu của sự sáng tạo bị đe dọa bởi những hành động thiếu thận trọng của con người và việc tìm kiếm lợi nhuận từ công trình sáng tạo”.
Họ nhất trí về vai trò của các nhóm tôn giáo trong việc giúp đỡ các nạn nhân của các thảm họa khí hậu. “Khi thảm họa khí hậu xảy ra, các tín hữu thường phản ứng với trái tim rộng mở và đôi bàn tay giúp đỡ. Chính các nhà thờ, thánh đường và đền thờ của chúng ta mới trở thành nơi trú ẩn an toàn và ngôi nhà mới cho những người di tản”, các nhà lãnh đạo đức tin nhận xét.
Các nhà lãnh đạo đa tôn giáo nói rằng “Với tư cách là những người bảo vệ trí tuệ tâm linh và sự hướng dẫn luân lý, chúng tôi không hài lòng khi thấy các hành động nhằm giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu không đạt được tham vọng cấp bách cần thiết. Đã đến lúc các nhà lãnh đạo chính trị đầy tham vọng, các cộng đồng và chính chúng ta hơn phải chú ý đến tiếng kêu của trái đất và tiếng kêu lớn của những người bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi tình trạng khí hậu thay đổi. Những giáo huấn thiêng liêng của chúng ta đòi hỏi chúng ta phải chịu trách nhiệm đối với công trình sáng tạo”, họ nói.
Minh Tuệ (theo La Croix)
