Ủy ban Công lý và Hòa bình đưa ra tuyên bố chung kêu gọi các nhà hoạch định chính sách hướng tới mối quan hệ đối tác mang lại lợi ích hữu hình cho tất cả mọi người và các cộng đồng.
Các mạng lưới Hòa bình và Công lý Công giáo từ Châu Âu và Châu Mỹ Latinh (LAC) đã hợp lực để thúc giục những người đưa ra quyết định ở cả hai khu vực thực hiện các biện pháp chủ động “để chuyển đổi sang một nền kinh tế bền vững và lấy con người làm trung tâm”.
Ủy ban cho rằng điều này đòi hỏi phải thay đổi các hoạt động sản xuất, tiếp thị và tiêu dùng có tác động đến các hệ sinh thái và dân số, đặc biệt là các nhóm bản địa và người gốc Phi ở Mỹ Latinh và Caribbean.
Lời kêu gọi của họ được đưa ra trong bối cảnh hội nghị thượng đỉnh khu vực lần thứ ba giữa Liên minh Châu Âu và Cộng đồng các quốc gia Mỹ Latinh và Caribbean (CELAC), diễn ra từ ngày 17-18 tháng 7, tại Brussels.
Mục đích của hội nghị do Charles Michel, Chủ tịch Hội đồng Châu Âu và Chủ tịch CELAC Ralph Gonsalves đồng chủ trì, là nhằm tăng cường hơn nữa mối quan hệ đối tác lâu dài giữa EU và CELAC, thảo luận về sự hợp tác để đạt được công bằng xanh và chuyển đổi kỹ thuật số, đồng thời thể hiện cam kết chung trong việc duy trì trật tự pháp lý toàn cầu.
Hội nghị nhằm mục đích giải quyết nhiều vấn đề, chẳng hạn như cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, nỗ lực duy trì hòa bình và ổn định thế giới, phục hồi kinh tế, thương mại và đầu tư, nghiên cứu và đổi mới, cải thiện sự hợp tác trong các diễn đàn đa phương, công lý và an ninh cho người dân.
Ủy ban Công lý và Hòa bình của hai khu vực đã nhấn mạnh mối quan tâm của họ đối với những hậu quả xã hội và môi trường của mối quan hệ được tăng cường này ở Mỹ Latinh và Caribbean trong bức thư ngỏ chung gửi cho các nguyên thủ quốc gia và chính phủ của Châu Âu và LAC.
EU gần đây đã công bố một loạt các hành động để đảm bảo quyền tiếp cận “nguồn cung cấp nguyên liệu thô quan trọng an toàn, đa dạng, giá cả phải chăng và bền vững”, đồng thời cho biết rằng họ có kế hoạch thúc đẩy “quan hệ đối tác toàn cầu để giảm thiểu rủi ro chuỗi cung ứng, giảm sự phụ thuộc chiến lược và cải thiện khả năng phục hồi của mình”. Thông báo này được đưa ra trong bối cảnh tình hình địa chính trị hiện nay trên thế giới và nhằm đáp ứng các mục tiêu khí hậu toàn cầu.
Lắng nghe kinh nghiệm của các cộng đồng địa phương
Tuy nhiên, như Ủy ban Công lý và Hòa bình đã chỉ ra trong tuyên bố của họ, nếu các hoạt động này không bị hạn chế và các tập đoàn tư nhân không bị buộc phải tuân thủ các tiêu chuẩn về môi trường và xã hội, thì chắc chắn họ sẽ dẫn đến nhiều hoạt động khai thác và khai khoáng hơn, điều này sẽ tiếp tục gây hại cho các hệ sinh thái và phương tiện sinh sống của các cộng đồng địa phương.
Các Ủy ban Công giáo tuyên bố rằng một đề xuất gần đây của EU về Chương trình nghị sự hợp tác mới với Mỹ Latinh và Caribbean nhằm tìm kiếm “quan hệ đối tác đôi bên cùng có lợi” với “các tiêu chuẩn xã hội, môi trường và quản trị cao” thiếu “các chi tiết cụ thể” về cách thức tạo ra các tiêu chuẩn này, được bảo vệ khỏi tác hại, và cuối cùng được áp dụng.
Ủy ban Công lý và Hòa bình đã thừa nhận tầm quan trọng của Chỉ thị thẩm định về tính bền vững của doanh nghiệp (CSDDD) “rất cần thiết và đã quá hạn từ lâu”, hiện đang được EU đàm phán và yêu cầu các doanh nghiệp thiết lập các thủ tục thẩm định để giải quyết các tác động tiêu cực của hành động của họ đối với vấn đề nhân quyền và môi trường.
Hơn nữa, Ủy ban nhấn mạnh rằng quan hệ đối tác cho các nguyên liệu thô và phương pháp “chuyển đổi xanh” sẽ chỉ “thực sự cùng có lợi” nếu chúng “tuân theo tiền đề của hệ sinh thái toàn diện và tính đến tất cả các khía cạnh liên quan đến môi trường, xã hội, kinh tế, con người, và các khía cạnh văn hóa”.
“Bên cạnh việc thừa nhận những bất công trong quá khứ mà đáng tiếc là dưới một số hình thức nhất định vẫn tiếp tục kéo dài sự mất cân bằng và bất bình đẳng trong quan hệ EU-LAC, điều này cũng hàm ý việc lắng nghe kinh nghiệm của các cộng đồng địa phương bị ảnh hưởng bởi các hoạt động khai thác mỏ và khai khoáng ở các quốc gia đối tác”, tài liệu viết.
Ủy ban Công lý và Hòa bình đã đưa ra một loạt khuyến nghị và nhận xét.
– Đặc biệt chú ý đến các lĩnh vực sản xuất tiềm ẩn “rủi ro cao đối với cộng đồng địa phương và môi trường của họ”, chẳng hạn như khai thác mỏ lộ thiên; thu gom lithium cacbonat bằng cách khoan các ruộng muối ở các khu vực đầm lầy trên cao; khai thác nhiên liệu hóa thạch; sản xuất nông nghiệp thông qua việc sử dụng nhiều hóa chất nông nghiệp.
– Thiết lập thời hạn và mục tiêu rõ ràng cho việc chuyển đổi các hệ thống sản xuất và khai thác này, nhằm giảm dần việc sử dụng công nghệ và các chất gây ô nhiễm hoặc gây hại ảnh hưởng đến con người, đất, nước và không khí.
– Những người đưa ra quyết định nên triệu tập và điều phối các cuộc đối thoại với các chủ thể kinh tế, xã hội và khoa học để thiết lập các thông số và cơ quan tham chiếu của các quá trình chuyển đổi này.
– Nhận thức được nhu cầu và đưa ra cam kết mạnh mẽ và cụ thể đối với các chính sách thẩm định và Bộ quy tắc ứng xử mà các công ty sẽ phải thiết lập theo Chỉ thị thẩm định về tính bền vững của doanh nghiệp sắp tới của EU.
– Có quy trình báo cáo vi phạm nghĩa vụ thẩm định của các công ty trong lĩnh vực Nhân quyền và chăm sóc môi trường được thiết lập trong Chỉ thị của EU trong tương lai “có thể truy cập được đối với bất kỳ người nào, nhóm người nào hoặc tổ chức công cộng hoặc tư nhân ở bất kỳ đâu trên thế giới”.
– Đưa ra tuyên bố về sự cấp bách và nhu cầu giảm đáng kể nợ nước ngoài của các quốc gia LAC ,”với sự cam kết đồng thời của các thành viên CELAC trong việc áp dụng số nợ đã giảm đối với quá trình chuyển đổi hệ thống khai thác và sản xuất hàng hóa và thực phẩm” .
Minh Tuệ (theo La Croix)
