Các nhà hoạt động Công giáo: COP26 nói về 'việc quan tâm đến những người lân cận'

Khi nói đến việc bảo vệ công trình sáng tạo của Thiên Chúa, các nhà lãnh đạo của các phong trào Công giáo tích cực tại hội nghị thượng đỉnh COP26 tại Glasgow cho biết rằng đã đến lúc cần bớt lại các cuộc đàm luận và hành động nhiều hơn.

“Đức Thánh Cha Phanxicô đang thúc giục các nhà lãnh đạo thế giới thực hiện những hành động táo bạo nhất có thể để chữa lành và bảo vệ hành tinh của chúng ta”, Eric LeCompte, Giám đốc Điều hành Mạng lưới Jubilee USA cho biết. Sự chú trọng của ngài đối với môi trường và việc bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta đang khuyến khích các nhà lãnh đạo thế giới phải nỗ lực nhiều hơn nữa.

Ông LeCompte tin rằng đã quá lâu, nhân loại đã không nỗ lực đủ và sắp hết thời gian.

“COP26 cần phải nói về việc thực hiện và hiểu rằng nhiều quyết định về khí hậu đang được đưa ra là một phần trong việc ứng phó với đại dịch của G20 và Quỹ Tiền tệ Quốc tế”, ông LeCompte phát biểu với Crux. “Những quyết định đó cần được ảnh hưởng bởi COP 26”.

Ông LeCompte cho biết một vấn đề cần được giải quyết đó là việc hỗ trợ các nước đang phát triển chuyển đổi sang các nền kinh tế xanh và đảm bảo họ nhận được khoản viện trợ đã hứa để đối phó với các thách thức và thiên tai do khí hậu gia tăng.

“Đây là một trong những chủ đề chính của Thông điệp Laudato Si’, đề cập đến Thông điệp năm 2015 của Đức Thánh Cha Phanxicô về việc chăm sóc công trình sáng tạo”, ông LeCompte cho biết. “Tình trạng công nghiệp hóa của phía Bắc diễn ra bằng cách tước đoạt các nguồn tài nguyên thiên nhiên từ phía Nam. Việc tiêu thụ các nguồn tài nguyên này của các quốc gia phát triển đã thúc đẩy một cuộc khủng hoảng khí hậu tạo ra những thách thức do khí hậu gây ra và tình trạng thiếu lương thực cho các quốc gia đang phát triển. Theo nghĩa này, Giáo hội bày tỏ rằng chính vì lẽ này, phía Bắc mắc nợ phía Nam”.

Tomas Insua, người đứng đầu Phong trào Laudato Si’, trước đây được gọi là Phong trào Khí hậu Công giáo Toàn cầu, cho biết rằng mặc dù một số nhà hoạt động đang đề cập đến các biện pháp kiểm soát dân số nhằm chống lại vấn đề biến đổi khí hậu, quan điểm của Giáo hội hết sức rõ ràng: “Cuộc khủng hoảng sinh thái về cơ bản xuất phát từ chủ nghĩa tiêu dùng quá mức của một bộ phận nhỏ dân số thế giới”.

Tuy nhiên, ông Insua cũng cho biết thêm rằng thực tế là “một số nỗ lực đẩy vấn đề kiểm soát dân số từ một cửa sổ không có lý do gì để không tham gia đối thoại với họ”.

Theo ông LeCompte, việc Giáo hội có một lịch sử lâu dài trong việc tham gia và tập trung vào vấn đề khí hậu là một “tài sản đáng kinh ngạc” cho vai trò đàm phán của mình tại COP26. Ông cũng chỉ ra rằng chính Đức nguyên Giáo hoàng Benedict XVI là người đã thúc đẩy Giáo hội trở nên tích cực hơn “trong việc bảo vệ ngôi nhà chung của chúng ta”.

Trên thực tế, vị Giáo hoàng người Đức là vị Giáo hoàng xanh “đầu tiên”, cho rằng việc từ chối tái chế khi có thể là một tội ác, và đã thực hiện một số khoản đầu tư, chẳng hạn như lắp đặt các tấm pin mặt trời ở Vatican để giảm lượng khí thải carbon.

Trò chuyện với Crux tại Rome trước khi đến Glasgow, chị Molly Burhans thừa nhận rằng, sau những báo cáo đầu tiên mà chị nhận được từ bạn bè và đồng nghiệp đã có mặt tại hội nghị, chị “có chút hy vọng đối với COP26, nhưng rất nhiều hy vọng cho nhân loại”.

Là một nhà bản đồ học, nhà khoa học dữ liệu và nhà hoạt động môi trường người Mỹ, người phụ nữ 32 tuổi này đã thành lập GoodLands, một tổ chức đang vận động Giáo hội Công giáo sử dụng đất đai của mình cho các mục đích công lý xã hội và môi trường.

Trong những tháng hướng tới hội nghị từ ngày 31 tháng 10 đến ngày 12 tháng 11 ở Scotland, “chúng tôi đã tổ chức một hoạt động quảng bá rầm rộ hơn bất kỳ hội nghị nào khác, có lẽ ngoại trừ COP21 ở Paris”, chị Burhans, Nhà vô địch trẻ về Trái đất năm 2019 của Liên Hợp Quốc, cho biết.

“Tôi thiết nghĩ mọi người không chỉ bị kiệt sức mà còn tức giận và khó chịu vì kể từ hội nghị tại Paris, các nhà hoạt động môi trường của chúng tôi đã đấu tranh cho sự thay đổi, và thay vì những thay đổi thực sự, chúng tôi đã thấy vấn đề ngày càng trở nên mang tính chính trị hơn, mặc dù đó là một điều gì đó điều đó đụng chạm đến tất cả mọi người trên mọi lối đi của phổ chính trị”, chị Burhans nói. “Chúng tôi đã nhận thấy nhiều sự chia rẽ hơn trong ngôn từ và nhiều lời nói sáo rỗng hơn”.

Đối với chị Burhans, việc tham gia giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu và chăm sóc công trình sáng tạo của Thiên Chúa chính là việc “quan tâm đến những người lân cận của bạn: Nếu bạn muốn cho kẻ đói có miếng ăn, trước tiên bạn phải trồng thực phẩm. Nếu bạn muốn giúp đỡ người nghèo, bạn phải tìm một ngôi nhà cho họ”.

Đó không phải là về những chú gấu bắc cực và việc bảo vệ cây xanh

“Biến đổi khí hậu không phải là về việc cứu lấy loài gấu Bắc Cực”, ông Insua nói. “Phong trào môi trường đã thất bại trong việc truyền thông”.

Và chính ở đây, Thông điệp Laudato Si’ năm 2015 của Đức Thánh Cha Phanxicô đã thực sự tạo nên sự khác biệt: ông Insua cho biết Đức Thánh Cha đã giúp thay đổi nhãn quan, biến cuộc tranh luận thành một vấn đề xã hội, bởi vì những người đang phải chịu đựng điều kiện thời tiết khắc nghiệt là những người nghèo.

“Laudato Si’ là một sự đóng góp to lớn và tôi tin rằng với tư cách là một Giáo hội, chúng ta đã không hoàn toàn nhận thức được tác động mà nó đã gây ra”, ông Insua nói. “Hiện nay, Đức Thánh Cha Phanxicô và Greta Thunberg [nhà hoạt động môi trường 18 tuổi người Thụy Điển] là hai tiếng nói hàng đầu trong vấn đề này, bởi vì họ đang nói ra những sự thật khó chịu mà các chính trị gia không muốn thừa nhận”.

“Ý tôi là, tôi yêu những chú gấu Bắc Cực, nhưng đó là về việc cứu những người lân cận của bạn”, chị Burhans nói.

“Đó là về việc cứu rỗi linh hồn của chúng ta. Đó là về việc cứu các cộng đồng của chúng ta. Đó là về việc nhận ra tiềm năng nơi đất đai: Nơi nào có những bãi cỏ, có vô số khả năng để tạo ra thứ gì đó”, chị Burhans chia sẻ thêm.

Công ty đầu tiên của chị Burhans – mà hiện tại chị không sở hữu cổ phần nào mặc dù vẫn đang hoạt động – là một công ty nông nghiệp xây dựng các ‘trang trại thẳng đứng’ (vertical farming) trong nhà, cung cấp rau mầm và các loại thực phẩm khác. Chị Burhans đã thành lập công ty này khi chị còn đang xác định ơn gọi tu trì của mình, bởi vì chị nhìn thấy sức mạnh của nông nghiệp tái tạo và việc quản lý đất đai trong cuộc sống của các chị em Nữ tu, những người đang giúp đỡ những bà mẹ đơn thân và trẻ em thông qua các bếp ăn và những nỗ lực từ thiện bác ái khác.

Ngày nay, công ty có trụ sở tại Springfield, Massachusetts, được điều hành bởi những thanh thiếu niên gặp rủi ro, những người đã học về nông nghiệp và có được các kỹ năng kinh doanh. Chị Burhans cho biết rằng hầu hết trong số họ hiện đã vào đại học.

“Việc quan tâm đến công trình sáng tạo của Thiên Chúa”, chị Burhans nhấn mạnh, “vượt xa việc bảo vệ cây xanh. Nó đề cập đến việc quan tâm đến những người lân cận của bạn”.

Minh Tuệ (theo Crux)