Tình hình của các Kitô hữu ở Syria khác nhau tùy theo thành phố, theo các nguồn tin địa phương, và họ đã chào đón những đảm bảo tôn trọng quyền tự do tôn giáo của chính phủ chuyển tiếp với sự lạc quan thận trọng.
Các nhà lãnh đạo Kitô giáo ở Syria đã bày tỏ mong muốn hợp tác với chính phủ lâm thời, sau khi chế độ Bashar al-Assad bị lật đổ, để xây dựng một đất nước mới dựa trên quyền bình đẳng.
Theo các nguồn tin địa phương được liên hệ bởi Tổ chức Trợ giúp các Giáo hội Đau khổ (ACN), các Kitô hữu cam kết đóng vai trò đầy đủ trong tương lai của Syria và từ chối bị dán nhãn chỉ là một nhóm tôn giáo thiểu số cần được đối xử đặc biệt hoặc tệ hơn, bị đối xử như những công dân hạng hai. “Những người đứng đầu các cộng đồng không muốn bị coi là nhóm thiểu số, vì nếu không, họ có thể mất quyền đại diện trong hiến pháp mới và các thể chế nhà nước. Họ muốn nhấn mạnh đến quyền bình đẳng”, nguồn tin của ACN, người muốn giấu tên vì lý do an ninh, cho biết.
Đã có một số cuộc họp cấp cao giữa các nhà lãnh đạo Kitô giáo và cơ quan chính trị mới, với việc các quan chức đảm bảo với các Kitô hữu rằng quyền của họ sẽ được tôn trọng đầy đủ.
Sự sụp đổ của chế độ Bashar Assad chỉ trong vài tuần lễ, vào tháng 12 năm ngoái, đã khiến cả thế giới bang hoàng sửng sốt, sau gần 14 năm nội chiến dường như đã đi đến bế tắc. Lúc đầu, các Kitô hữu đã không khỏi buồn phiền lo lắng, vì một phần các nhà cầm quyền mới của Syria là thành viên của một nhóm công khai là thánh chiến, và ban đầu có liên kết với Al-Qaeda.
Chính phủ chuyển tiếp đã hứa sẽ tôn trọng quyền tự do tôn giáo, nhưng một vài vụ việc ở các vùng khác nhau của đất nước đã khiến cộng đồng Kitô giáo phải thận trọng với những lời đảm bảo này. Tuy nhiên, các nguồn tin địa phương cho ACN biết rằng tình hình không thể khái quát hóa theo hướng tốt hay xấu, mà tùy thuộc vào khu vực địa lý của đất nước.
“Damascus đang là tâm điểm chú ý, gây áp lực buộc những người nổi loạn trước đây phải ôn hòa hơn và duy trì hình ảnh tích cực mà họ có. Tuy nhiên, vẫn có những vụ việc riêng lẻ, chẳng hạn như phụ nữ bị yêu cầu đeo khăn che mặt, hoặc đàn ông và phụ nữ bị yêu cầu không được đi cùng nhau nếu họ không có quan hệ họ hàng. Điều tương tự cũng xảy ra ở Aleppo”.
Việc thiếu một chính quyền trung ương mạnh mẽ đã cho phép một số nhóm nhỏ lẻ hoặc cá nhân áp dụng các biện pháp cấp tiến hơn, chẳng hạn như phân biệt chỗ ngồi trên phương tiện giao thông công cộng hoặc buộc phụ nữ phải đeo khăn che mặt. Đôi khi, nỗi sợ gây ra vấn đề hoặc thu hút sự chú ý không mong muốn khiến mọi người áp dụng các biện pháp này chỉ vì thận trọng.
Tuy nhiên, ở các thành phố khác, tình hình còn tệ hơn. “Ở Homs và Hama, tình hình còn khó khăn hơn. Đây là một khu vực hỗn hợp, với 10giáo phái cùng sinh sống tại một địa điểm, và các khu phố cũng hỗn tạp, điều này khiến tình hình trở nên khó khăn. Đây cũng là một tình huống khó khăn trong chiến tranh. Mọi người tránh ra đường sau 17 giờ. Có những chiến binh thánh chiến trên đường phố, sử dụng loa phóng thanh để kêu gọi mọi người cải sang đạo Hồi và bảo phụ nữ phải che mặt. Nỗi sợ hãi thực sự rất rõ ràng, các Kitô hữu không thể làm việc, nhiều người phải ở yên trong nhà”, một nguồn tin của ACN giải thích.
Thung lũng của các Kitô hữu, được gọi như vậy vì đây là khu vực chỉ có các Kitô hữu sinh sống, rất yên bình, nhưng đường vào và ra có thể nguy hiểm vì các nhóm vũ trang được tự do dựng rào chắn đường, sau đó dùng để quấy rối người dân. “Chúng tôi đã có những Kitô hữu bị yêu cầu cải sang đạo Hồi. Khi họ từ chối, họ bị đánh đuổi khỏi chốt kiểm soát, nhưng bị cướp hết đồ đạc”.
Nhìn chung, cảm giác của các Kitô hữu có thể được mô tả là lạc quan những với sự thận trọng. “Chúng tôi vui mừng vì chế độ Assad đã sụp đổ, và chúng tôi hy vọng một Syria tốt đẹp hơn, nhưng chúng tôi không được nghiễm nhiên cho rằng mọi thứ hiện đang ổn, đặc biệt là đối với các Kitô hữu, hoặc sự thay đổi ở Syria là tốt nhất, mặc dù chúng tôi hy vọng và cầu nguyện mọi thứ sẽ như vậy”, một trong những nguồn tin của ACN tại Syria cho biết.
Bất chấp sự bất ổn về tương lai của đất nước, ACN vẫn tiếp tục hỗ trợ nhiều dự án ở Syria và thậm chí còn sẵn sàng mở rộng vì nhu cầu của cộng đồng Kitô giáo vẫn còn rất lớn vì nhiều người đã mất việc làm và lâm vào tình cảnh túng thiếu.
Hoàng Thịnh (theo ACN)