Các Kitô hữu tại Mali mừng lễ Giáng sinh với niềm hân hoan mặc dù đây là Giáng sinh đầu tiên họ đã có thể cử hành Thánh lễ tại một ngôi thánh đường Công giáo đã bị phóng hỏa vào năm 2012 bởi các chiến binh al-Qaida – những kẻ tiếp quản các thành phố lớn tại miền bắc Mali năm đó.
Khi mặt trời bắt đầu khuất bóng, lời kêu gọi cầu nguyện tại các nhà thờ Hồi giáo vang vọng khắp vùng Gao – một thị trấn chủ yếu là những người Hồi giáo tại miền bắc Mali. Cùng lúc đó, tiếng chuông của một ngôi thánh đường nhỏ gần đó cũng vang lên.
Đó như một lời nhắc nhở rằng thậm chí ngay cả nơi một thị trấn – nơi mà chỉ cách đây 4 năm trước, luật Hồi giáo nghiêm ngặt đã có hiệu lực, một số Kitô hữu đã trở lại để xây dựng lại cộng đoàn của họ – vốn đã phải tản mác khắp nơi để chạy trốn sự chiếm đóng của các chiến binh thánh chiến.
Đây là Giáng sinh đầu tiên họ đã có thể cử hành Thánh lễ tại một ngôi Thánh đường Công giáo vốn đã bị phóng hỏa vào năm 2012 bởi các chiến binh al-Qaida – những người đã tiếp quản các thành phố lớn tại miền bắc Mali năm đó.
Tuy nhiên, ngay cả khi họ cử hành Thánh lễ, nỗi sợ hãi về sự khủng bố vẫn còn bao trùm cộng đoàn. Hôm thứ Bảy vừa qua, cảnh sát đã phải canh phòng nghiêm ngặt để bảo vệ ngôi thánh đường này bởi các tín hữu đổ xô về đây để dự lễ Giáng sinh và họ cũng trở lại vào sáng Chúa nhật để tham dự Thánh lễ rạng đông. Trong một dấu hiệu của sự nguy hiểm tiềm ẩn, một nữ nhân viên cứu trợ của Thụy Sĩ đã bị bắt cóc tại nhà cô bởi những người đàn ông có vũ trang vào đêm Giáng sinh.
Con số các tín hữu hiện diện trong Thánh lễ đêm thứ Bảy vỏn vẹn chỉ có vài chục người. Tổng cộng hiện nay có khoảng 125-150 Kitô hữu đã trở lại – dù rằng vẫn đó chỉ là phân nửa dân số các tín hữu tại đây, ông Philippe Omore – chủ tịch cộng đồng Thiên chúa giáo tại Gao cho biết.
“Các giáo dân đang sống trong cảnh sợ hãi – họ vẫn không muốn đến nhà thờ cho nên chúng ta phải nâng cao nhận thức cho họ”, ông Omore cho biết.
Bên trong ngôi thánh đường vào đêm Giáng sinh, một ca đoàn hợp xướng nhỏ vỏn vẹn 10 người hát các bài thánh ca trước một cây thông Noel long lanh ánh đèn đầy màu sắc được đặt bên cạnh hang đá đơn sơ. Sau Thánh lễ, cộng đoàn tham dự cùng mừng lễ với nhau trong bữa tiệc đơn sơ với sandwich và salad.
Nhiều người trong số các phần tử cực đoan – những người đã cai trị Gao hồi năm 2012 đến từ các quốc gia như Algeria, Tunisia, Ai Cập và Mauritania – và họ đã áp đặt những lối giải thích nghiêm ngặt của Hồi giáo lên các cộng đồng địa phương – nơi lòng khoan dung thống trị giữa cộng đoàn những người Hồi giáo và Thiên chúa giáo.
Trong khi quốc gia Tây Phi phần đông là những người Hồi giáo, một số người Malians đã chuyển đổi sang Thiên Chúa giáo thời thực dân khi đất nước bị cai trị bởi chủ yếu những người Công giáo Pháp.
Quân Pháp cuối cùng đã giải phóng thị trấn vào năm 2013 nhưng các Kitô hữu đã chạy trốn đến miền trung và miền nam Mali và đợi khoảng một năm để đảm bảo hòa bình sẽ lên ngôi tại đây trước khi họ quay trở về. Kế đến, họ phải xây dựng lại ngôi thánh đường đã bị phá hủy bởi các chiến binh thánh chiến.
“Giáng sinh mang đến cho chúng ta niềm vui bất chấp những mối đe dọa về an ninh”, Đức Cha Afeku Anthero – một Giám mục Uganda cho biết. “Đêm nay, Thiên Chúa đã sai con một của người đến với chúng ta như Hoàng tử của Hòa bình. Hòa bình phải ngự trị nơi tâm hồn mỗi người chúng ta, nơi các cộng đồng Kitô hữu cũng như nơi quốc gia chúng ta. Điều này là một vấn đề đặc biệt quan trọng đối với Mali – nơi chúng ta rất cần đến hòa bình và một nơi đầy khó khăn để có thể hòa giải và hiệp nhất chúng ta”.
Tuy nhiên, ông Omore cho biết rằng cuộc sống vẫn còn mong manh đối với các Kitô hữu đã trở lại nơi đây, và hòa bình vẫn còn là một giấc mơ vào thời điểm này.
“Trước cuộc khủng hoảng, chúng ta vẫn có thể đi dạo trên những cồn cát bên ngoài thị trấn Gao nhưng hiện nay vì tình hình an ninh, đây là một điều hoàn toàn không thể. Chúng tôi chợt nhớ đến những cồn cát ấy và chúng tôi thực sự muốn sống một cuộc sống như trước kia – tự do mà không phải lo sợ đến vấn đề an ninh của mình”.
Minh Tuệ chuyển ngữ
