Những người di cư đi dọc theo hàng rào dây thép gai khi họ nỗ lực băng qua Rio Grande tại biên giới Texas-Hoa Kỳ ở Eagle Pass, Texas, Thứ Năm, ngày 6 tháng 7 năm 2023 (Ảnh: AP / Eric Gay)
Chiến dịch Ngôi sao đơn độc (Lone Star) được Thống đốc Greg Abbott của Texas phát động vào tháng 3 năm 2021, một phản ứng đơn phương đối với các điều kiện ở biên giới với Mexico mà Thống đốc Công giáo cáo buộc đã đạt đến mức khủng hoảng. Chiến dịch, với chi phí ước tính cho đến nay là 4,5 tỷ đô la, bao gồm việc huy động năng lực trên không, trên bộ và trên biển của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Texas để tuần tra “các khu vực có mối đe dọa cao nhằm ngăn chặn các băng đảng ma tuý Mexico (còn gọi là cartel) và những kẻ buôn lậu khác có khả năng vận chuyển ma túy và người vào Texas”.
Lone Star đã chuyển sang các phương pháp ngày càng gây tranh cãi nhằm nỗ lực ngăn chặn những người di cư vượt qua biên giới, bao gồm cả việc triển khai hơn 60 dặm dây kẽm gai Chiến thuật kiểm soát biên giới đó đã gây ra khiếu nại chính thức từ chính phủ Mexico và bị các chuyên gia chính sách đánh giá là vi phạm luật pháp quốc tế.
“Việc củng cố biên giới theo cách này—với rào chắn sông, dây kẽm gai và nhân viên được triển khai—rất đáng lo ngại”, C. Mario Russell, Giám đốc điều hành của Trung tâm Nghiên cứu Di cư ở New York, cho biết. “Những thứ này trông giống như hệ thống phòng thủ thời chiến, những thứ hiện đang được sử dụng để đe dọa và gây tổn hại cho các gia đình trẻ, bà mẹ, trẻ em và những người đàn ông đang tìm kiếm sự trợ giúp và trú ẩn an toàn”.
“Việc đơn độc thực hiện điều đó, như Texas đang làm, với kiểu sáng kiến địa phương này”, ông Russell nói trong một email gửi tới America, “không tạo ra điều gì khác ngoài sự hỗn loạn và đau khổ, cũng như việc giam giữ các gia đình, chia cắt trẻ em và vận chuyển người di cư bằng xe buýt”.
Chiến dịch Lone Star đã được xem xét kỹ lưỡng trong tháng này sau khi lắp đặt các rào cản dưới nước ở Rio Grande mà các nhà phê bình cho rằng sẽ dẫn đến cái chết của nhiều người di cư hơn. Điều đáng lo ngại hơn nữa là những tiết lộ về hoạt động được đưa ra ánh sáng trong một cuộc trao đổi email giữa một quân nhân bang Texas và người giám sát của anh ta, được The Houston Chronicle đưa tin. Trong cuộc trao đổi, quân nhân, nhân viên y tế Nicholas Wingate, báo cáo đã nhận được lệnh trong các cuộc trạm chán với những người di cư mà anh ta gọi là “vô nhân đạo”.
Quân nhân Wingate mô tả đã bắt gặp một nhóm gồm 120 người di cư, bao gồm cả trẻ nhỏ và bà mẹ đang cho con bú, vào ngày 25 tháng 6 tại vùng nông thôn Hạt Maverick ở phía bên sông Rio Grande thuộc Hoa Kỳ. Anh ta cho biết rằng cả nhóm “kiệt sức, đói và mệt lả” nhưng được lệnh “xô mọi người xuống nước trở lại Mexico và lên xe của chúng tôi và rời đi”.
Theo Wingate, anh và một quân nhân khác “đã quyết định rằng đây không phải là điều đúng đắn, với khả năng rất thực là những người kiệt sức sẽ chết đuối”. Nhóm này, quân nhân Wingate cho biết, sau đó đã được Lực lượng Tuần tra Biên giới hỗ trợ và xử lý.
Trong một trường hợp khác, Wingate báo cáo rằng một bé gái 4 tuổi đang nỗ lực vượt qua hàng rào thép gai đã bị các binh sĩ Vệ binh Quốc gia Texas “đẩy xuống” theo lệnh của người giám sát và đứa trẻ sau đó đã ngất xỉu vì kiệt sức và nóng bức. Nhiệt độ lúc đó hơn 100 độ. Đứa trẻ sau đó đã được “lôi ra” khỏi hàng rào kẽm gai, Wingate viết, và đồng thời cũng cho biết thêm thêm: “Chúng tôi đã điều trị cho bệnh nhân không phản ứng và sau đó chuyển cho EMS chăm sóc”.
Trong một cuộc trạm chán khác, Wingate đã mô tả việc một phụ nữ 19 tuổi được tìm thấy đang rướm máu và bị mắc kẹt trong “dây thép gai thương tích”, “gấp đôi” trong đau đớn. Sau khi giải thoát người phụ nữ khỏi dây thép gai, những người lính phát hiện rằng chị đã bị sảy thai.
Những người khác bị mắc vào dây thép gai, bị đứt tay hoặc gãy xương do cách bố trí rào chắn. Chuỗi email với người lính bao gồm một nhật ký cho thấy 38 cuộc chạm trán từ ngày 25 tháng 6 đến ngày 1 tháng 7 với những người di cư cần hỗ trợ y tế, từ tình trạng yếu ớt cho đến rách da, gãy tay chân và chết đuối trong đó cần có các biện pháp cứu sinh. Hàng chục người di cư bị thương đều dưới một tuổi.
Wingate tự mô tả mình là người ủng hộ các nỗ lực bảo vệ an toàn công cộng và đảm bảo an ninh tốt hơn cho biên giới, nhưng anh viết: “Chúng ta cần vận hành nó một cách chính xác dưới con mắt của Thiên Chúa”.
Trong một tuyên bố được đưa ra hôm 20 tháng 7, Hội đồng Giám mục Công giáo Texas đã phản hồi về các vụ việc mà quân nhân Wingate đã mô tả. Các Giám mục cho biết: “Những báo cáo này một lần nữa khuấy động trái tim của chúng ta vì hoàn cảnh khó khăn của các anh chị em của chúng ta, những người đang tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn”.
“Những người mẹ, những ông bố, những đứa trẻ này và những người khác đang làm điều mà bất kỳ ai cũng sẽ làm để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Họ đã hướng đến việc đảm bảo công việc lương thiện và một cộng đồng an toàn”.
“Việc họ được sinh ra ở một nơi không thể cung cấp những quyền cơ bản của con người này không cho phép bất kỳ ai có quyền đối xử vô nhân đạo với họ”, các Giám mục nói.
“Những báo cáo này cho thấy điều tồi tệ nhất của hệ thống nhập cư Hoa Kỳ, vốn đã phi nhân cách hóa những người dễ bị tổn thương và tuyệt vọng bị mắc kẹt trong đó, những người tìm kiếm sự an toàn trong biên giới của chúng ta”, bà Anna Gallagher, Giám đốc điều hành của Mạng lưới Nhập cư Hợp pháp Công giáo, Inc., cho biết trong một tuyên bố đưa ra vào ngày 20 tháng 7.
“Những người có đức tin và lương tâm không thể làm ngơ trước thực tế rằng những hành động này được thực hiện bởi các nhân viên chính phủ dưới danh nghĩa của chúng tôi”, bà Gallagher nói. “Hoặc là chúng ta tin rằng tất cả mọi người đều có phẩm giá không thể chạm tới, hoặc chúng ta không tin. Việc cho phép hành vi đê hèn này phủ nhận chân lý đó và từ chối các nguyên tắc sâu sắc nhất của đức tin Công giáo và các giá trị của quốc gia của chúng ta”.
Các Giám mục Texas đã yêu cầu những lời cầu nguyện “cho các anh chị em của chúng ta đang trải qua những thực tế khắc nghiệt của cuộc hành trình này, và cho tất cả những ai gặp gỡ họ”.
Ông Travis Considine, phát ngôn viên của Sở An toàn công cộng bangTexas, nói với Associated Press rằng những câu chuyện do người lính cung cấp hiện đang được điều tra nội bộ. Ông cho biết Sở An toàn công cộng không có chỉ thị hay chính sách nào hướng dẫn binh lính giữ ngăn không cho người di cư lên bờ hoặc xô họ xuống nước trở lại.
Khi những lo ngại và phẫn nộ trước những lời kể của người lính về sự đau khổ của người di cư ở biên giới được đưa ra vào ngày 18 tháng 7, văn phòng của ông Abbott đã đưa ra một tuyên bố cho biết không có chỉ thị nào được đưa ra như một phần của Chiến dịch Lone Star “vốn có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của những người nỗ lực vượt biên trái phép”. Tuyên bố không đề cập đến các câu chuyện cụ thể của quân nhân Wingate và bảo vệ sứ mệnh biên giới nói chung.
Theo văn phòng thống đốc, dây kẽm gai “làm vướng mắc và rách quần áo”, nhưng văn phòng không giải quyết các trường hợp người di cư bị hàng rào dây thép gai làm bị thương và đổ máu.
“Việc không có các công cụ và các chiến lược này — bao gồm cả dây kẽm gai làm vướng quần áo — khuyến khích người di cư thực hiện các cuộc vượt biên bất hợp pháp và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng”, tuyên bố viết. “Thông qua Chiến dịch Lone Star, Texas tiếp tục đẩy mạnh ứng phó với cuộc khủng hoảng nhân đạo chưa từng có ở biên giới phía nam của chúng ta”.
Đáp lại lời kể của Wingate, Giám đốc Sở An toàn Công cộng Texas Steve McCraw đã gửi một email nói rằng “ưu tiên của cuộc sống đòi hỏi chúng tôi phải giải cứu những người di cư khỏi bị tổn hại và chúng tôi sẽ tiếp tục làm như vậy”.
Một cuộc trao đổi email riêng mà The Associated Press có được vào ngày 14 tháng 7 cho thấy ông McCraw nhận được những bức ảnh, ban đầu do Cơ quan Hải quan và Biên phòng Hoa Kỳ gửi, về những vết thương do dây thép sắc nhọn do các quan chức Texas đặt. Những bức ảnh cho thấy một số vết thương cần phải khâu cũng như tay và chân đẫm máu.
Theo ông Russell, đó là một kết quả mà người Công giáo Hoa Kỳ nên cảm thấy hối tiếc. “Chào đón những người gặp khó khăn với phẩm giá và lòng trắc ẩn là giá trị cốt lõi phải dẫn đến các hành động và phản ứng của chúng ta”, ông Russell nói, “ngay cả khi điều đó chỉ đơn thuần là tạo cơ hội cho mỗi người được sở di trú lắng nghe và đưa ra xem xét trường hợp của họ để họ được bảo vệ”.
“Hệ thống có thể và phải được cải thiện. Đó là nơi bắt đầu, chứ không phải với những hàng rào và dây thép gai”.
Trong tuyên bố của mình, các Giám mục Texas cáo buộc rằng trong nhiều thập kỷ, chính sách di cư của Hoa Kỳ đã “không giải quyết hiệu quả các nguyên nhân gốc rễ của việc di cư” và “không thể duy trì nguyên tắc của đất nước chúng ta là chào đón tất cả những ai tìm kiếm một cuộc sống không có sự chuyên chế”.
Các Giám mục kết luận: “Chúng ta có trách nhiệm, với tư cách là những công dân, những Kitô hữu, làm việc với các quan chức chính phủ để đảm bảo phẩm giá của tất cả mọi người, một lý tưởng được tôn vinh trên Tượng Nữ thần Tự do: ‘Hãy đưa đến với ta những đám đông mệt nhoài, khốn khổ, lộn xộn khao khát được hít thở tự do’”.
Với báo cáo từ Associated Press; cập nhật với những lời phát biểu của C. Mario Russell, Giám đốc điều hành của Trung tâm Nghiên cứu Di cư ở New York.
Minh Tuệ (theo America)
