Đức Tổng giám mục Ignatius Kaigama thuộc Địa phận Abuja, Nigeria, phát biểu tại diễn đàn đề cập đến các vấn đề tự do tôn giáo quốc tế tại Liên Hợp Quốc ở New York ngày 1 tháng 3 năm 2019 (Ảnh: Gregory A. Shemitz/CNS)
Các Giám mục Công giáo tại Nigeria đã lên tiếng mạnh mẽ tố cáo các vụ thảm sát nhắm vào các Kitô hữu vẫn đang tiếp diễn tại quốc gia này. Trong tuyên bố công bố hôm 6 tháng 6, các Giám mục khẳng định: “Không thể có bất cứ sự biện minh nào cho sự đổ máu kéo dài như hiện nay”.
Tuyên bố được đưa ra sau làn sóng tấn công mới nhất tại bang Benue khiến ít nhất 100 người thiệt mạng.
Và ngày 1 tháng 6, các nhóm vũ trang được cho là những người chăn nuôi Fulani theo chủ nghĩa thánh chiến đã tấn công các cộng đồng tại các huyện Gwer West và Apa, sát hại ít nhất 43 người. Trước đó, các vụ tấn công tương tự tại nhiều ngôi làng khác ở Gwer đã khiến 42 người thiệt mạng.
Tại bang Plateau, gần 40 người đã bị giết hại chỉ trong hai ngày 1 và 2 tháng 6. Còn trong khoảng thời gian từ ngày 24 đến 25 tháng 5, ít nhất 50 thường dân – phần lớn là Kitô hữu – đã bị sát hại dã man bởi các phần tử Fulani tại hai cộng đồng nông nghiệp Munga Lelau và Munga Dasso thuộc huyện Karim-Lamido, bang Taraba.
Trong Tam Nhật Vượt Qua, từ ngày 18 đến 20 tháng 4, hơn 179 Kitô hữu đã bị thảm sát trong các vụ tấn công riêng rẽ tại vùng Vành đai Trung tâm Nigeria.
Theo tổ chức Genocide Watch, từ năm 2009 đến tháng 3 năm 2022, đã có hơn 45.000 Kitô hữu bị sát hại. Trong cùng thời kỳ, khoảng 30.000 người Hồi giáo ôn hòa cũng đã thiệt mạng.
Hàng ngàn người buộc phải rời bỏ nhà cửa để thoát thân. Tổ chức phi chính phủ lấy cảm hứng từ Công giáo, Hiệp hội Quốc tế vì Tự do Dân sự và Pháp quyền cho biết, các nhóm chăn nuôi gia súc Fulani đã khiến khoảng 950 cộng đồng Kitô giáo tại khu vực Đông Nam Nigeria bị xoá sổ khỏi khu vực, và các chiến binh Fulani thánh chiến hiện đang chiếm giữ những khu vực này.
Kể từ năm 2009, quốc gia đông dân nhất châu Phi đã trở thành hiện trường của các vụ thảm sát nhắm vào các Kitô hữu. Theo tổ chức Kitô giáo phi lợi nhuận Open Doors, riêng trong năm 2024, Nigeria đã ghi nhận 3.100 Kitô hữu bị giết hại và hơn 2.000 người bị bắt cóc.
Trước thực trạng bi thảm ấy, các Giám mục Công giáo Nigeria một lần nữa cất lên tiếng nói khẩn thiết kêu gọi chấm dứt các cuộc tàn sát.
“Không thể có bất kỳ sự biện minh nào cho tình trạng đổ máu kéo dài, vốn đã trở thành thực tế hằng ngày đối với nhiều người dân tại bang Benue và trên khắp Nigeria. Các vụ tấn công không ngừng nhắm vào những cộng đồng vô tội và không có khả năng tự vệ, diễn ra dưới sự chứng kiến của chính quyền dân sự cấu thành một sự thất bại nghiêm trọng về mặt đạo đức và hiến pháp. Do đó, cuộc tàn sát này phải chấm dứt”, theo nội dung tuyên bố.
Các Giám mục thừa nhận những nỗ lực của chính quyền bang Benue trong việc phát triển cơ sở hạ tầng và chi trả lương cho công chức, nhưng đồng thời nhấn mạnh rằng những thành tựu ấy trở nên vô nghĩa khi nhà nước không bảo vệ được sinh mạng của người dân.
“Cho dù chính phủ có trả lương đầy đủ hay xây dựng được nhiều con đường, thì sự thất bại trong việc bảo vệ sự sống con người khiến mọi thành tựu trở nên trống rỗng. Sự sống con người là điều vô cùng linh thiêng. Sự sống ấy là điều bất khả xâm phạm. Bất cứ chính quyền nào không đặt sự an toàn và bảo vệ công dân cùng tài sản của họ lên ưu tiên hàng đầu thì chính quyền ấy đã từ bỏ trách nhiệm căn bản và tính chính danh đạo đức của mình”, các Giám mục khẳng định.
Trong một cuộc phỏng vấn với Crux, Đức Tổng Giám mục Ignatius Kaigama của Tổng Giáo phận Abuja cho biết, các cộng đồng Kitô giáo – từ miền Bắc cho đến khu vực Vành đai Trung tâm Nigeria – vẫn đang phải gánh chịu các vụ tấn công bạo lực từ những nhóm vũ trang. Tuy vậy, ngài nhấn mạnh rằng đời sống Kitô giáo vẫn tiếp tục phát triển giữa sự khổ đau.
“Làn sóng giết chóc, bắt cóc và phá hủy nhân sự cũng như cơ sở vật chất của Giáo hội tại Nigeria là sự tiếp nối một thực trạng mà người dân Nigeria đã phải đối mặt trong nhiều năm qua”, Đức Tổng Giám mục Kaigama phát biểu.
“Các cộng đồng Kitô giáo tại miền Bắc Nigeria, đặc biệt là tại bang Plateau, vẫn đang phải chịu các vụ tấn công tàn bạo từ những nhóm vũ trang. Khu vực Vành đai Trung tâm đất nước tiếp tục là điểm nóng của những hành vi tàn bạo này, trong khi nhóm Hồi giáo cực đoan Boko Haram đang gia tăng các hoạt động chống lại các Kitô hữu tại khu vực Đông Bắc. Việc Boko Haram tiếp tục nhắm mục tiêu vào các Kitô hữu tại miền Đông Bắc chỉ càng làm gia tăng thêm sự đau khổ”, ngài nói thêm.
Đức Tổng Giám mục Kaigama quy trách cho sự yếu kém trong sự lãnh đạo và tình trạng nghèo đói lan rộng là những nguyên nhân dẫn đến một số vụ thảm sát.
Ông Emeka Umeagbalasi, Giám đốc Intersociety, nhận định các vụ giết người này từ góc độ tôn giáo, cho rằng các Kitô hữu đang bị nhắm đến trong một âm mưu mang tính diệt chủng, nhằm xóa bỏ sự hiện diện của họ và thay thế bằng Hồi giáo.
Ông cho rằng chương trình nghị sự đó đang được chính phủ hậu thuẫn.
Trong một cuộc phỏng vấn với tổ chức International Christian Concern, ông cho biết quân đội Nigeria đã bị cực đoan hóa một cách nghiêm trọng, khi những phần tử thánh chiến Hồi giáo được “tuyển mộ qua cửa sau” vào lực lượng an ninh quốc gia.
Ông cho biết phần lớn quá trình cực đoan hóa này diễn ra dưới thời cựu Tổng thống Muhamadu Buhari, một người thuộc sắc tộc Fulani.
Trong tuyên bố ngày 6 tháng 6, các Giám mục Nigeria tuyên bố: “Mỗi một cái chết trong những hoàn cảnh như vậy là một thảm kịch quốc gia và là một sự xúc phạm đến nhân tính chung của chúng ta”.
Các Giám mục kêu gọi chính quyền Nigeria – từ cấp liên bang đến cấp tiểu bang – phải có “hành động ngay lập tức, dứt khoát và liên tục nhằm bảo vệ sự sống và khôi phục niềm hy vọng cho người dân của chúng ta”.
Như thể các vụ giết người do con người gây ra vẫn chưa đủ tàn khốc, Nigeria còn phải hứng chịu trận lũ lụt tồi tệ nhất trong vòng 60 năm qua, khi hơn 150 người thiệt mạng do nước lũ quét qua bang Niger.
Đức Cha Martin Igwemezie Uzoukwu, Giám mục Giáo phận Minna, cho biết ngoài con số tử vong, lũ lụt đã cuốn trôi cả những cộng đồng dân cư, khiến người dân gần như mất trắng mọi thứ.
“Chúng tôi đoan chắc rằng chúng tôi luôn đồng hành với anh chị em qua lời cầu nguyện và sự nâng đỡ, khi chúng ta cùng nhau tái thiết cộng đồng và khôi phục niềm hy vọng cho dân tộc của chung ta”, vị Giám chức khẳng định.
Minh Tuệ (theo Crux)
