Nhà thờ Chính Tòa Chúa Kitô (hay Nhà thờ Chúa Ba Ngôi) ở Dublin, Ireland (Ảnh: Bas van den Heuvel/Shutterstock)
Hôm thứ Hai, các Giám mục Công giáo Ireland đã đưa ra một tuyên bố trình bày Giáo huấn của Giáo hội về các vấn đề cuối đời và ủng hộ việc chăm sóc giảm nhẹ trong bối cảnh các chính trị gia Ireland thúc đẩy việc ban hành luật hợp pháp hóa việc trợ tử.
“Chúng tôi tin rằng mọi người bị bệnh nặng, cùng với tất cả những người quan tâm đến việc chăm sóc họ, dù hoàn cảnh có khó khăn đến đâu, đều luôn ở trong tình yêu vô điều kiện của Thiên Chúa”, các Giám mục lưu ý.
“Bằng việc ban hành luật về trợ tử hoặc an tử, Nhà nước sẽ góp phần làm xói mòn niềm tin của những người mắc bệnh nan y, những người muốn được chăm sóc và muốn sống một cuộc sống trọn vẹn nhất có thể cho đến khi cái chết tự nhiên đến”.
Giáo hội Công giáo từ lâu đã ủng hộ việc chăm sóc giảm nhẹ khi đối mặt với bệnh tật giai đoạn cuối, bao gồm việc quản lý toàn diện sự đau khổ của một người. Trợ tử và an tử – cả hai đều liên quan đến việc cố ý tước đoạt sự sống – không bao giờ được phép theo Giáo huấn Công giáo, mặc dù việc từ chối “các phương tiện đặc biệt” trong điều trị y tế và để cho cái chết xảy ra một cách tự nhiên có thể được cho phép về mặt luân lý.
Lưu ý rằng “quyền tự chủ” của bệnh nhân thường được coi là lý do để thông qua luật trợ tử, các Giám mục Ireland cho biết việc tước đoạt mạng sống của bệnh nhân cũng tước đi quyền tự chủ của họ và “cắt đứt mọi triển vọng phát triển hoặc chữa lành và đồng thời thể hiện sự thất bại của niềm hy vọng”. Thay vì trợ tử, các dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ cần phải được cung cấp rộng rãi hơn trong các bệnh viện, nhà tế bần và trong cộng đồng, các Giám mục khuyến nghị.
Báo cáo vào tháng 3 năm 2024 do một ủy ban của Oireachtas, hay Quốc hội Ireland, đưa ra đã khuyến nghị chính phủ đưa ra luật hợp pháp hóa việc hỗ trợ tự tử “trong một số trường hợp hạn chế nhất định” và áp dụng các biện pháp bảo vệ để tránh sự ép buộc. Theo khuyến nghị, những người trưởng thành mắc phải tình trạng “không thể chữa khỏi và không thể hồi phục” với thời gian sống từ 6 đến 12 tháng có thể yêu cầu trợ tử, vốn sẽ được thực hiện với sự có mặt của chuyên gia y tế.
Đáp lại báo cáo, các Giám mục trong nước đã nhắc lại rằng “bất kể hoàn cảnh nào, việc cố ý tước đoạt sự sống con người, đặc biệt bởi những người có ơn gọi chăm sóc sự sống đó, làm suy yếu nguyên tắc cơ bản của xã hội văn minh, đó là không ai có thể tước đoạt mạng sống của người khác một cách hợp pháp”.
Ngoài ra, những người thiểu năng trí tuệ sẽ đặc biệt dễ bị tổn thương theo luật như vậy, các Giám mục cảnh báo, đồng thời chỉ ra các quốc gia như Canada, nơi những nỗ lực nghiêm túc đang được thực hiện để mở rộng việc cung cấp trợ tử cho những người bị bệnh tâm thần.
Yêu cầu các chuyên gia y tế giám sát các vụ tự tử được hỗ trợ sẽ “làm suy yếu hoàn toàn đặc tính của việc chăm sóc y tế”.
“Bất cứ khi nào chúng ta đặt các chuyên gia chăm sóc sức khỏe dưới áp lực phải tham gia, trực tiếp hoặc qua sự giới thiệu, vào một hành động mà chính họ tin rằng về cơ bản là trái với luân lý, thì chúng ta coi họ như những công chức thiếu suy xét. Điều này gây ra sự thiệt hại không thể kể xiết đối với tính toàn vẹn của việc chăm sóc y tế ở Ireland và loại bỏ con người như là trọng tâm chính yếu”, các Giám mục kết luận.
“Trong nền văn hóa của chúng ta, chúng ta có lý khi đánh giá cao các bác sĩ và y tá vì họ được cho là luôn phục vụ sự sống, miễn là bệnh nhân của họ còn sống. Chúng tôi kêu gọi các tín hữu Công giáo kiên quyết ủng hộ các y tá và bác sĩ bảo vệ sự sống. Một ngày nào đó nó có thể là sự sống của chính các bạn”.
Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng “chăm sóc giảm nhẹ đích thực hoàn toàn khác với an tử, vốn không bao giờ là nguồn hy vọng hay sự quan tâm thực sự đối với bệnh nhân và người đang hấp hối”.
Trong những thập kỷ gần đây, trợ tử và an tử đã được hợp pháp hóa ở các quốc gia như Canada, Úc, Tây Ban Nha, Bỉ và ở nhiều tiểu bang của Hoa Kỳ, cho phép bệnh nhân tự kết liễu đời mình hoặc cho phép bác sĩ tước đoạt mạng sống của họ ngay lập tức. Ở một số quốc gia đó, bệnh nhân có thể yêu cầu trợ tử ngay cả khi họ không phải chịu đựng cơn đau đớn chí tử.
Các Giám mục Ireland trước đây đã lên tiếng phản đối các đề xuất trợ tử. Vào năm 2021, họ mô tả đề xuất hợp pháp hóa việc trợ tử, Dự luật Cái chết với Phẩm giá, là điều “trái ngược với công ích” và “sai lầm về cơ bản”.
The Royal College of Physicians of Ireland – nhóm bác sĩ lớn nhất trong nước – vào năm 2023 cũng đã lên tiếng phản đối vấn đề trợ tử, với việc một đại diện của nhóm nói rằng thực hành này “trái ngược với phương pháp thực hành y tế tốt nhất” và “những tác hại tiềm ẩn lớn hơn những lập luận vốn có thể được đưa ra ủng hộ điều đó”.
Ở nước Anh lân cận, các đề xuất hợp pháp hóa việc hỗ trợ tự tử trong những năm gần đây đã liên tục bị các nhà lập pháp bác bỏ. Thữ hành này là hành vi bất hợp pháp ở Anh và xứ Wales, và các bác sĩ hỗ trợ tự tử có thể bị bỏ tù tới 14 năm theo Đạo luật Tự sát năm 1961.
Vào tháng 10 năm 2022, dự luật hợp pháp hóa việc trợ tử ở Anh và xứ Wales cuối cùng đã không được đưa ra biểu quyết sau 7 tiếng đồng hồ tranh luận và sự phản đối kịch liệt tại Hạ viện.
Minh Tuệ (theo CNA)
