Các Giám mục El Salvador lên án việc đưa người di cư vào nhà tù khét tiếng tại El Salvador

 

Trong một lá thư mục vụ dường như nhằm phê phán cả chính phủ Hoa Kỳ lẫn chính quyền trong nước, Hội đồng Giám mục Công giáo El Salvador khẳng định rằng các nhà tù tại El Salvador không nên bị sử dụng để thúc đẩy một nghị trình chống người di cư của quốc gia khác.

Đây là một trong nhiều điểm được nêu trong lá thư mục vụ đề ngày 29 tháng 5, hiện có thể đọc trực tuyến bằng tiếng Tây Ban Nha, trong đó các Giám mục tha thiết kêu gọi thay đổi chính sách và yêu cầu chấm dứt các cuộc tấn công nhằm vào người di cư, trong đó có việc xuyên tạc họ là những kẻ tội phạm.

“Họ là những con người đang tìm kiếm các cơ hội tốt đẹp hơn. Họ là anh chị em của chúng ta”, các Giám mục viết, đồng thời khẩn thiết kêu gọi chính phủ El Salvador không tham gia vào “cuộc chiến của các quốc gia thực dân hóa lớn chống lại người di cư”.

Vào tháng 3, hơn 200 nam giới người Venezuela bị Hoa Kỳ bắt giữ vì các vi phạm liên quan đến di trú đã bị trục xuất sang El Salvador. Hầu hết những người bị trục xuất mà không phạm tội hình sự thường được trả tự do khi đặt chân đến đất nước khác, nhưng Hoa Kỳ đã trả cho El Salvador 6 triệu USD để giữ nhóm người này bị giam giữ tại Trung tâm Giam giữ Khủng bố (CECOT), một nhà tù an ninh tối đa được thiết kế dành cho các thành viên băng đảng.

Trong khi các quan chức Hoa Kỳ tuyên bố nhóm này bao gồm các thành viên bạo lực của một băng đảng Venezuela và xứng đáng bị giam tại nhà tù khét tiếng này, một cuộc điều tra được ProPublica công bố ngày 30 tháng 5 cho thấy chỉ có sáu người trong nhóm bị kết án các tội danh bạo lực như hành hung hoặc bắt cóc. Theo ProPublica, phần lớn còn lại không có tiền án ở Hoa Kỳ.

Chính phủ El Salvador từ lâu đã sử dụng nhà tù này như một công cụ truyền thông để thể hiện lập trường cứng rắn đối với các băng đảng, và hiện nay các chính trị gia Đảng Cộng hòa từ Hoa Kỳ liên tục đến đây chụp hình để thể hiện lập trường cứng rắn với người di cư.

El Salvador đang nhận được sự chú ý trên trường quốc tế vì sự hợp tác này, nhưng không phải theo cách tích cực – các Giám mục nhận định trong thư.

“Chúng tôi kêu gọi các nhà lãnh đạo đừng quảng bá quốc gia này như thể nó là một nhà tù quốc tế khổng lồ”, các Giám mục viết. “Chúng tôi khẩn thiết yêu cầu quý vị hãy suy nghĩ cẩn trọng về những gì mình đang làm”.

Trong thư, được công bố vào ngày Lễ kính Thánh Giáo hoàng Phaolô VI, các Giám mục cũng kêu gọi chính phủ chấm dứt việc bách hại những người bảo vệ nhân quyền và trả tự do cho các công dân El Salvador bị giam giữ cách oan sai.

Các Giám mục cũng yêu cầu chính phủ chấm dứt chiến dịch trấn áp tội phạm được triển khai ba năm trước nhằm đối phó với các băng đảng ở El Salvador. Các Giám mục thừa nhận chiến dịch này từng được xem là thành công trong việc bắt giữ các thành viên băng đảng, nhưng cho rằng thời điểm áp dụng nó đã qua và hiện nay nó không còn cần thiết. Phó Tổng thống Felix Ulloa của quốc gia này đã thừa nhận chiến dịch trấn áp đã khiến một số lượng không xác định dân thường vô tội bị bắt giữ. Các tổ chức nhân quyền như tổ chức Công giáo Cristosal cho biết một số người vô tội bị giam giữ đã tử vong trong lúc bị giam cầm.

Mặc dù chiến dịch trấn áp đã góp phần làm giảm tội phạm và thay đổi cuộc sống của người dân El Salvador vốn bị bạo lực băng đảng khủng bố suốt nhiều thập kỷ, nhưng điều đó đã được thực hiện bằng cách đình chỉ quyền của mọi công dân trong việc tự bào chữa trước pháp luật. Hơn 110.000 người Salvador đã bị bỏ tù, và theo Văn phòng Washington về châu Mỹ Latinh (WOLA) – một tổ chức cổ võ nhân quyền, có khoảng 85.000 người bị cáo buộc là thành viên băng đảng hoặc có liên hệ với băng đảng, nhưng không được tạo điều kiện chứng minh sự vô tội.

Biện pháp này, vốn được cho là chỉ đình chỉ các quyền pháp lý trong vòng 30 ngày, đã trở thành một chính sách thường trực của chính phủ.

Các Giám mục viết rằng người dân El Salvador cần tuân thủ pháp luật vì đó là điều đúng đắn, chứ không phải vì sợ hãi những gì chính quyền có thể làm đối với họ.

“Lựa chọn điều thiện vì sợ hãi là cưỡng ép, và làm điều đó vì bị ép buộc chính là sự đàn áp”, các Giám mục nhận định, đồng thời khẳng định rằng các luật cho phép người dân được tự bào chữa phải được phục hồi và những người vô tội phải được trả tự do.

Tại Washington, bà Consuelo Gómez – một người mẹ Công giáo Salvador có hai người con trai bị bắt trong chiến dịch trấn áp – đã hoan nghênh lời kêu gọi của các Giám mục khi bà tham gia biểu tình trước Đại sứ quán El Salvador vào ngày 30 tháng 5.

“Đây là cuộc chiến của chúng tôi và chúng tôi sẽ không ngừng nghỉ, vì đây là con cái của chúng tôi”, bà Gómez nói. Bà là thành viên của một nhóm có trụ sở tại Hoa Kỳ mang tên MOVIR – gồm các nạn nhân của chiến dịch trấn áp, trong đó có cả thân nhân của Kilmar Abrego, một người đàn ông sống tại Maryland đã bị trục xuất cùng nhóm người Venezuela đến nhà tù ở El Salvador.

“Không được trục xuất, không được dẫn độ đến nhà tù đó nữa – nơi chỉ là một thương vụ làm ăn cho Tổng thống [Nayib] Bukele”, bà Gómez nói với National Catholic Reporter. “Tôi lên án Bukele và Donald Trump tại Hoa Kỳ vì đã đàn áp người dân”.

Bà cho biết bà sẵn sàng hoan nghênh mọi vị lãnh đạo tôn giáo, bất kể thuộc hệ phái nào, miễn là họ lên tiếng bênh vực những người bị chính quyền của họ tấn công. Điều này khiến bà nhớ đến Thánh Óscar Romero –Tổng Giám mục El Salvador đã bảo vệ người nghèo vào cuối những năm 1970 cho đến khi ngài bị ám sát năm 1980. “Đây không phải là chuyện chính trị, mà là Tin Mừng và việc bảo vệ những người không có ai đứng lên vì họ”, bà Gómez khẳng định.

Trong thư, các Giám mục cũng nêu rõ những vấn đề chính của quốc gia: thiếu giáo dục, suy thoái môi trường, thiếu việc làm, sự thiếu tôn trọng đối với nhân quyền và những người bảo vệ nhân quyền, cũng như mối lo ngại về việc thông qua các dự án khai thác khoáng sản kim loại tại El Salvador.

Với tư cách là các Mục tử, các Giám mục khẩn thiết kêu gọi chính phủ đối thoại với người dân và lắng nghe các thỉnh nguyện cùng nhu cầu của họ.

Các Giám mục nhấn mạnh rằng việc các ngài lên tiếng không phải vì động cơ ý thức hệ, mà xuất phát từ sự quan tâm chân thành của các Mục tử đối với những người kém may mắn trong xã hội El Salvador, được truyền cảm hứng từ Thông điệp “Populorum Progressio” (Phát triển các Dân tộc) do Thánh Giáo hoàng Phaolô VI ban hành năm 1967, xoay quanh sự liên đới của Giáo hội với người nghèo trên toàn thế giới. Các Giám mục nhắc lại Giá huấn của Thánh Giáo hoàng Phaolô VI về quyền của con người được thoát khỏi cảnh khốn cùng và có thể tham gia vào một công việc ổn định để tự nuôi sống bản thân.

Ông Dylan Corbett, Giám đốc điều hành Viện Biên giới Hy vọng (Hope Border Institute) tại El Paso, Texas, cho biết ông ủng hộ thông điệp mà các Giám mục El Salvador đưa ra nhân danh Giáo hội.

“Giáo hội tại El Salvador, tiếp nối di sản ngôn sứ của Thánh Romero, đã hoàn toàn đúng đắn khi lên án việc quốc gia này bị Hoa Kỳ lợi dụng trong chiến dịch nhắm vào người di cư, cũng như những vi phạm nhân quyền nghiêm trọng tại các cơ sở như nhà tù CECOT”, ông Corbett – người đang hoạt động trong lĩnh vực hỗ trợ người di cư – nhận định. “Cũng như trong quá khứ, tiếng nói đau khổ, tiếng ní luân lý và chứng tá của những người có đức tin tại Trung Mỹ là một lời buộc tội mạnh mẽ đối với tham vọng mù quáng và chính sách loại trừ đang chi phối phần lớn chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ hiện nay”.

Dù sự bất bình đang gia tăng tại El Salvador, Tổng thống Bukele vẫn tiếp tục duy trì mức độ tín nhiệm rất cao trong nước cũng như quốc tế. Trong cuộc khảo sát mới nhất của La Prensa Gráfica – một trong những nhật báo lớn nhất nước, ông Bukele đạt tỷ lệ tín nhiệm 85,2% khi bước vào năm thứ sáu nhiệm kỳ Tổng thống.

Minh Tuệ (theo NCR Online)