Đức Thánh Cha Phanxicô chủ trì cuộc họp với đại diện các Hội đồng Giám mục đến từ khắp nơi trên thế giới tại Vatican vào ngày 9 tháng 10 năm 2021. Cuộc họp diễn ra khi Vatican khởi động tiến trình dẫn đến Đại hội đồng của Thượng hội đồng Giám mục thế giới vào năm 2023 ( Ảnh: Paul Haring / CNS)
Mặc dù có lẽ hầu hết các tín hữu Công giáo trên thế giới đều không biết, nhưng hôm thứ Bảy vừa qua, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chính thức khai mạc quy trình tham vấn toàn cầu kéo dài hai năm, tất cả đều là một phần của Thượng hội đồng Giám mục về Đồng nghị tính, mà các tham dự viên tham gia sự kiện hy vọng sẽ giúp thay đổi hoàn toàn cách thức Giáo hội Công giáo đưa ra các quyết định.
“Kỳ vọng của tôi đó là cách thức làm việc mới, vốn cho phép chúng ta thấy tính đồng nghị đang được thực hiện ở mọi cấp độ của Giáo hội, hiện đang được tiến hành”, Carmen Peña Garcia, người Tây Ban Nha, một nghị viên tham gia Thượng hội đồng, phát biểu với Crux.
“Không nên rút gọn Thượng hội đồng vào thời điểm này, hai năm này, bởi vì đồng nghị tính là lời kêu gọi đồng trách nhiệm và đồng tham gia của toàn thể dân Chúa vào đời sống và sứ mạng của Giáo hội, với phép rửa tội là tấm vé vào cửa”, chị Peña Garcia chia sẻ.
Trong năm tới, một cuộc tham vấn sẽ được triển khai ở cấp Giáo xứ, với việc các tín hữu được mời gọi tham gia vào các buổi đối thoại. Vào tháng Ba, sẽ có khoảng thời gian dành cho một cuộc gặp gỡ cấp Giáo phận và quốc gia, sau đó là một cuộc gặp gỡ cấp lục địa, về nguyên tắc, tiến trình này kết thúc vào tháng 10 năm 2023, với Đại hội đồng của Thượng Hội đồng Giám mục, sẽ diễn ra tại Rôma vào tháng Mười.
Hôm thứ Bảy vừa qua, những người hiện diện chủ yếu là giáo dân, Linh mục và Tu sĩ, với một số quốc gia thậm chí không có Giám mục tham dự trong Hội trường Thượng hội đồng. Sở dĩ như vậy là do Văn phòng Thượng hội đồng Vatican đã đề nghị các lục địa cử đại diện, chứ không phải từng quốc gia riêng lẻ, trong số các lý do khác do các biện pháp hạn chế đối với việc đi lại do COVID-19.
Một số tham dự viên đã phải thực hiện một quá trình kéo dài nhiều tháng để được chính phủ bật đèn xanh để bay đến Rome, như trường hợp của nữ giáo dân Susan Pascoe đến từ Úc. Tất cả các Giám mục đến từ ‘Down Under’ (Úc và New Zealand) hiện đang tham dự Hội đồng Toàn thể cấp quốc gia, phiên họp đầu tiên của Hội đồng này sẽ được tổ chức trong tuần này, vì vậy không ai đến tham dự. Khi trở về quê nhà, chị Pascoe sẽ phải cách ly trong một khách sạn trong hai tuần lễ.
Là thành viên của Ủy ban Phương pháp luận của Thượng hội đồng, người đã làm việc cho cả Giáo hội Úc và chính phủ Úc, chị Pascoe phát biểu với Crux rằng chị đánh giá cao “tính xác thực của tiến trình này. Tôi nhận thấy hy vọng trong tiến trình này, và tôi tin tưởng vào nó. Vì vậy, tôi hy vọng các tín hữu Công giáo khác sẽ đáp lại lời mời gọi của Đức Thánh Cha để cùng hăng hái tham gia”.
Lời mời dành cho tất cả những người đã được rửa tội để cùng tham gia, chị Peña Garcia cho biết, đã được ban hành, nhưng nó không chỉ áp dụng đối với họ, bởi vì “Giáo hội cũng muốn đối thoại với thế giới. Tôi thiết nghĩ chúng ta cần phải khuyến khích mọi người tham gia, để bạn không chỉ nhận được tiếng nói của những người còn hoài nghi thông thường, mà còn là vấn đề về ý chí tự do!”.
Phát biểu với những người còn hoài nghi về tiến trình này, vì họ sợ rằng nó có thể kết thúc với tất cả những gì Giáo hội dạy cần phải nắm bắt, chị Peña Garcia kêu gọi mọi người “đừng sợ hãi”.
“Chúng ta cần phải lắng nghe, nhưng các nguyên tắc và kho tàng đức tin sẽ không thay đổi”, chị Peña Garcia nói.
Một thành viên khác của Ủy ban Thần học của Thượng Hội đồng, anh Rafael Luciani, một giáo dân người Venezuela hiện là giáo sư tại Trường Cao đẳng Boston, cho rằng trong bối cảnh hiện tại, Thượng hội đồng có hai thành phần chính: Nó được triệu tập trong tình trạng khủng hoảng và cuộc cải cách cần thiết, và đó không phải là một Thượng hội đồng về bất kỳ một chủ đề nào mà là về chính Giáo hội.
“Đồng nghị tính là bản chất và bản sắc của Giáo hội, đó là chiều kích cấu thành xác định sự tồn tại và sự vận hành của Giáo hội”, anh Luciani phát biểu với Crux. “Việc tái cấu trúc Giáo hội đang bị đe dọa ở đây, khi nói đến việc chúng ta liên hệ với nhau như những thành viên trong Giáo hội, các động lực giao tiếp chẳng hạn như đối thoại, lắng nghe và phân định, và cách các cơ cấu Giáo hội phải đáp ứng với trách nhiệm giải trình trong bối cảnh ngày càng đòi hỏi khắt khe hơn bao giờ hết”.
Agatha Lydia Natania, đến từ Indonesia và là thành viên của Ủy ban về giới trẻ của Thượng Hội đồng, cho biết rằng đôi khi tiếng nói của những người trẻ không được lắng nghe trong Giáo hội hoặc không được đánh giá cao.
“Tôi thực sự hy vọng rằng những người trẻ tuổi không chỉ được lắng nghe mà còn thực sự được trở thành một thành viên của tiến trình này”, chị Natania phát biểu với các nhà báo hôm thứ Bảy vừa qua, vào cuối phiên khai mạc. “Chúng ta có nguồn năng lượng này, cũng như là một sự sáng tạo, khi nói đến việc gắn kết mọi người lại với nhau. Có quá nhiều người trẻ rời bỏ Giáo hội vì họ cảm thấy mình không được lắng nghe”.
Thượng hội đồng, chị Natania nói, là một công cụ quan trọng để truyền ý chí của những người trẻ tuổi nhằm nói lên suy nghĩ của họ, đặc biệt là ở cấp địa phương.
Tác giả người Anh Austen Ivereigh, người viết tiểu sử về Đức Giáo hoàng và là một trong những giáo dân tham gia phiên họp đầu tiên của Thượng hội đồng, cho biết có một “khoảng cách rất lớn” giữa tính chất hệ trọng của nhiệm vụ phía trước và “sự sẵn sàng của chúng ta đối với Thượng hội đồng với tư cách là một Giáo hội”. Ông Ivereigh tin chắc rằng đây có thể là “sự kiện lớn nhất và có tính biến đổi nhất trong cuộc đời tôi, ít nhất là kể từ Công đồng Vatican II. Thượng hội đồng này có thể là cuộc diễn tập về sự tham vấn lớn nhất trong lịch sử loài người. Tuy nhiên, tôi nghĩ rằng thậm chí có rất ít người Công giáo nhận thức được điều đó, và các Giám mục hầu hết đều im hơi lặng tiếng”.
Thực tế là hầu hết vẫn chưa biết về việc nó là điều được mong đợi, tác giả Ivereigh nói, bởi vì Giáo hội ngày nay không mang tính đồng nghị và có rất ít kinh nghiệm về những gì tiến trình này đòi hỏi ngoại trừ các Dòng tu.
“Tôi nghĩ rằng đó sẽ là một sự khởi đầu chậm chạp, với rất nhiều sự không chắc chắn và những kỳ vọng sai lầm”, ông Ivereigh nói. “Nhưng tôi thiết nghĩ Dân Chúa sẽ bắt đầu ý thức về điều đó, Chúa Thánh Thần sẽ tác động, và tiến trình này sẽ nhanh chóng đạt được những thành quả tốt đẹp”.
Minh Tuệ (theo Crux)
