Đức Tổng Giám mục Charles J. Scicluna Địa phận Malta, Phó Tổng thư ký của Bộ Giáo lý Đức tin, thông báo tóm tắt về công việc của hội nghị về bảo vệ trẻ vị thành niên trong Giáo hội (Ảnh: ANSA)
Giáo hội Công giáo cần trở nên chủ động hơn trong lĩnh vực truyền thông và giúp thúc đẩy văn hóa của sự minh bạch, sự cởi mở và đồng trách nhiệm, một nhóm chuyên gia cho biết.
Tất cả mọi người đều khao khát sự thật và công lý, và Giáo hội có thể giúp đỡ bằng một cam kết lớn hơn đối với truyền thông theo cách thức Phúc Âm, nghĩa là, một cam kết được đánh dấu bằng sự lắng nghe, đối thoại, cảm thương, dịu dàng và đồng hành, các diễn giả cho biết.
Cuộc thảo luận nhóm tại Đại học Giáo hoàng Santa Croce ở Rôma vào ngày 26 tháng 5 bao gồm: Cha Jordi Pujol Soler, một nhà thần học luân lý và phó giáo sư về đạo đức truyền thông và luật truyền thông; Cha Rolando Montes de Oca, chuyên gia truyền thông ở Cuba; và Đức Tổng Giám mục Charles J. Scicluna Địa phận Malta, Phó Tổng thư ký của Bộ Giáo lý Đức tin Vatican.
Cuộc thảo luận là một phần của buổi giới thiệu một cuốn sách mới bằng tiếng Ý, có tựa đề “Tính minh bạch và bí mật trong Giáo hội Công giáo”, do Cha Pujol và Cha Montes viết, và với phần lời bạt của Đức Tổng Giám mục Scicluna. Cuốn sách sẽ được xuất bản bằng tiếng Anh vào cuối năm nay.
Các tác giả cho biết trong cuốn sách của họ, thông tin và tính bí mật là cả hai hình thức quyền lực có thể bị lạm dụng. Ngày càng có nhiều lời đề nghị về tính minh bạch cao hơn nhằm chấm dứt “những bí mật phi lý và vô ích”, đồng thời bảo vệ sự riêng tư cần thiết, tính bí mật và Bí tích Giải tội thiêng liêng, các tác giả viết.
Cuốn sách không chỉ tập trung vào vấn đề lạm dụng tình dục trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương, nhưng nó chỉ ra việc những cải cách, luật và thủ tục bảo vệ gần đây là một phần của lời kêu gọi hoán cải lớn hơn đối với toàn thể Giáo hội, các tác giả viết.
Trên thực tế, những cải cách gần đây nhất do Đức Thánh Cha Phanxicô ban hành liên quan đến việc bảo vệ an toàn và trách nhiệm giải trình cao hơn của các nhà lãnh đạo Giáo hội cho thấy mối liên hệ quan trọng giữa Giáo luật như quyền và nghĩa vụ, và lĩnh vực truyền thông, họ viết.
Cuốn sách, các tác giả viết, là một phần của “một phong trào chú trọng vào ván đề công lý cho tất cả mọi người, cũng như sự thật của thực tế và việc thúc đẩy một loại hình giao tiếp ngày càng phù hợp với bản sắc của Giáo hội vốn luôn đồng hành cùng với những người đau khổ”.
Tại buổi giới thiệu cuốn sách, Cha Pujol cho biết có hai hình thức tòa án trên thế giới phải được hiểu và vận dụng phù hợp: tòa án công lý, đòi hỏi các dữ kiện và bằng chứng để thúc đẩy công lý; và tòa án của dư luận, phụ thuộc vào các sự kiện, nhưng cũng được tô vẽ và bị chi phối bởi những cảm xúc và nhận thức tức thời.
Có thể cảm thấy bực bội khi nhận thấy sự thật bị phớt lờ hoặc bị bóp méo trước tòa án dư luận, Cha Pujol nói, nhưng “bạn cần theo dõi nhận thức của mọi người” và chú tâm vào chúng một cách chủ động, mang tính xây dựng.
Cha Montes cho biết thế giới truyền thông chuyển động và phản ứng nhanh chóng với các sự kiện, nhưng những người làm việc trong lĩnh vực truyền thông cho Giáo hội cũng phải đảm bảo sự cần thiết về sự kịp thời được hướng dẫn bởi “việc tôn trọng phẩm giá con người, công ích và sự thận trọng”, vốn tìm cách đưa tin đúng sự việc vào đúng thời điểm.
Sự xuất hiện của một lời buộc tội dưới bất kỳ hình thức nào không có nghĩa là “vụ án đã khép lại”, mà nó chỉ ra sự khởi đầu của một quá trình vốn cần phải tuân theo các thủ tục thích hợp và khuyến khích giả định vô tội cho đến khi một người được chứng minh là có tội, Cha Montes nói. Các nhà truyền thông Công giáo có thể giúp các phóng viên khác trong các phương tiện truyền thông thế tục hiểu điều này cũng như sự cần thiết cần phải sử dụng thuật ngữ một cách chính xác và trung thực, Cha Montes cho biết thêm.
Truyền thông Công giáo không phải là tạo ra sự chia rẽ hay tạo ra một gánh xiếc truyền thông, Cha Pujol nói. Có một lịch sử lâu đời về việc Giáo huấn của Giáo hội hướng dẫn lĩnh vực truyền thông, vốn là một phần không thể thiếu trong bản sắc của Giáo hội với tư cách là một thể chế dấn thân cho sự thật và trở nên đáng tin cậy, Cha Montes nói.
“Tất cả chúng ta đều đồng ý về các nguyên tắc: chúng ta muốn có một Giáo hội cởi mở, lắng nghe, không coi nạn nhân là mối đe dọa hay vấn đề, thúc đẩy giáo dân và phụ nữ”, và đồng thời thúc đẩy tinh thần đồng trách nhiệm, Cha Pujol nói.
Việc chống lại sự thay đổi hoặc sự cải tiến có thể xuất phát từ nỗi sợ hãi hoặc khi người ta tin rằng họ “hoàn hảo”, Cha Pujol nói. “Ngày nay, để trở nên đáng tin cậy và phù hợp, Giáo hội phải là chính mình, tiếp tục đánh thức nơi người khác sự sửng sốt và kinh ngạc về Thiên Chúa và nhân loại,” ông nói.
Đức Tổng Giám mục Scicluna cho biết nhiệm vụ mà Chúa Giêsu đã trao cho Phêrô cũng giống như các nhà lãnh đạo Giáo hội: “Hãy chăn dắt chiên của Thầy”, nghĩa là một người Mục tử tốt lành phải hiến mạng sống để bảo vệ, phục vụ và yêu thương đàn chiên của mình.
Một khía cạnh của tình yêu trong lĩnh vực mục vụ này đối với con người là giúp họ tìm kiếm công lý.
Các thành viên tham gia cuộc hội thảo đồng ý rằng các báo cáo về cáo buộc lạm dụng trong lịch sử phải được thực hiện bởi các chuyên gia hàng đầu theo cách thức chuyên nghiệp, trung thực, khiêm tốn và khách quan để hiểu điều gì thực sự đã xảy ra.
Đức Tổng Giám mục Scicluna cho biết những phát hiện của những báo cáo này có thể rất “khó chịu”. Lý do cho những báo cáo này không phải là để “tự gây tổn hại cho bản thân”, mà là để học hỏi từ quá khứ và phát triển với mong muốn làm mọi thứ tốt hơn.
Đức Tổng Giám mục Scicluna cảm ơn các tác giả vì “sự can đảm và ‘parresia’ (một sự táo bạo, dám nói thẳng nói thật)” khi viết cuốn sách của họ và đồng thời kêu gọi lĩnh vực truyền thông “chủ động” hơn trong việc theo đuổi chân lý, công lý và trách nhiệm chung.
“Lĩnh vực đầy khó khăn” này không thể được vượt qua một cách tốt đẹp nếu mọi người không cùng cộng tác với nhau, Đức Tổng Giám mục Scicluna nói. Và nó không có chỗ cho bất kỳ ai muốn trở thành “một vai chính, một diva, một người thích tìm kiếm sự chú ý hoặc một người ái kỷ tự lấy mình làm trung tâm”.
Chỉ có việc đồng hành cùng với nhau theo cách thức thực sự mang tính hiệp hành mới có thể bảo vệ chân lý và công lý mới được thúc đẩy, trong quá trình thu thập thông tin, lắng nghe và đối thoại theo “cách thức mang tính Tin Mừng” với lòng trắc ẩn, sự dịu dàng và gần gũi, Đức Tổng Giám mục Scicluna nói.
Minh Tuệ (theo Crux)
