Ông Nury Turkel phát biểu tại Hội nghị Bảo vệ Các nhóm tôn giáo thiểu số tại Hội nghị thượng đỉnh về Tự do tôn giáo của Trường Luật Notre Dame năm 2022 ở Rôma, ngày 20 tháng 7 năm 2022 (Ảnh: Matt Cashore / Đại học Notre Dame)
Theo các chuyên gia tập trung tại Rôma trong tuần này để tham dự một hội nghị do Đại học Notre Dame tổ chức, tự do tôn giáo đang bị tấn công trên toàn thế giới.
“Bạo lực tôn giáo đã tăng lên mức lịch sử trong thập kỷ qua ảnh hưởng đến gần như tất cả các nhóm tôn giáo”, theo Samah Norquist, một thành viên tại Trung tâm Wilson ở Washington, D.C.
“Các tín đồ của gần như tất cả các tín ngưỡng – Kitô giáo, Hồi giáo và Do Thái, Phật giáo, Yazidis, Baha’i – đã phải đối mặt với sự phân biệt đối xử, sách nhiễu, trấn áp, và tất nhiên, sự đàn áp của các tổ chức nhà nước và phi nhà nước, cũng như các phong trào ý thức hệ”, ông Norquist cho biết.
Cáo buộc này được ủng hộ bởi Nury Turkel, Chủ tịch Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, một cơ quan tư vấn độc lập, lưỡng đảng chuyên giám sát vấn đề tự do tôn giáo ở nước ngoài.
Ông Turkel đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự suy thoái của tự do tôn giáo ở Trung Quốc, nơi chính phủ tiếp tục “thực hiện mạnh mẽ chính sách ‘Hán hóa tôn giáo’” và đồng thời yêu cầu các nhóm tôn giáo và các tín đồ ủng hộ chính sách và hệ tư tưởng của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).
Mặc dù Trung Quốc công nhận Phật giáo, Công giáo, Hồi giáo, Tin lành và Đạo giáo, nhưng tín đồ của các tôn giáo có ảnh hưởng từ nước ngoài – chẳng hạn như Kitô giáo, Hồi giáo và Phật giáo Tây Tạng – và những người thuộc các phong trào tôn giáo khác, đặc biệt dễ bị bức hại, ông Turkel, một luật sư người Mỹ gốc Uyghur (Duy Ngô Nhĩ) cho biết.
Trong suốt năm 2021, chính quyền Tân Cương tiếp tục giam giữ người Duy Ngô Nhĩ và những người Hồi giáo gốc Thổ khác một cách tùy tiện trong các trại giam giữ và các cơ sở giống như nhà tù vì nhiều lý do liên quan đến tôn giáo.
Hơn một triệu người Uyghur đã bị đưa vào trại tập trung không vì tội gì khác ngoài việc họ tôn thờ Allah thay vì Tập cận Bình. Họ từng là nạn nhân của nhiều vụ ngược đãi, bao gồm tra tấn, hãm hiếp, cưỡng bức lao động và giết người.
“Tôn giáo đặt ra một mối đe dọa duy nhất đối với Đảng vì tôn giáo cung cấp một sự thay thế thuyết phục và làm tăng sức mạnh đối với hệ tư tưởng và sự sùng bái cá nhân của chính mình”, ông Turkel nói. “Sự tôn thờ duy nhất mà Đảng thực sự cảm thấy thoải mái là những lời nịnh hót bợ đỡ và các chính sách”.
“Cơn ác mộng tồi tệ nhất” đối với ĐCSTQ, ông Turkel nói, là các cộng đồng quan tâm đến nhân quyền và phẩm giá con người. Một cộng đồng tôn giáo dấn thân, ông Turkel lập luận, cũng là một mối đe dọa đối với chính phủ Trung Quốc vì sự cai trị độc đoán của họ không phù hợp với tự do tôn giáo.
Những suy tư của họ được đưa ra trong một cuộc thảo luận hội thảo do Sáng kiến Tự do Tôn giáo của Đại học Notre Dame tổ chức, hiện đang được tổ chức tại Đại học Giáo hoàng Grêgôriô của Rôma.
Cả trong bài thuyết trình của mình lẫn trong phần Hỏi & Đáp của cuộc thảo luận,Chủ tịch Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ nhấn mạnh tầm quan trọng của việc không để những hành vi vi phạm tự do tôn giáo diễn ra mà không bị phản đối, cho dù do hành động của chính phủ – như trường hợp của Trung Quốc – hoặc không hành động, chẳng hạn như ở các quốc gia như Nigeria, nơi cuộc đàn áp có động cơ tôn giáo tiếp tục gia tăng.
“Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các quốc gia đề cao tự do tôn giáo có các thể chế chính trị dân chủ và sôi động hơn, kinh tế và phúc lợi xã hội được cải thiện, căng thẳng và bạo lực giảm bớt, và ổn định hơn”, ông Turkel nói. “Các quốc gia chà đạp hoặc không bảo vệ các quyền cơ bản của con người, bao gồm tự do tôn giáo, tạo ra mảnh đất màu mỡ cho nghèo đói và mất an ninh, chiến tranh và khủng bố cũng như các phong trào và hoạt động bạo lực, cực đoan”.
Tham dự hội thảo còn có bà Farahnaz Ispahani, người Pakistan, từ Ủy ban Quốc tế về các Nghị sĩ vì Tự do Tôn giáo hoặc Tín ngưỡng, người cho biết việc tạo lập các mối quan hệ đối tác địa phương và toàn cầu giữa những người ủng hộ nhân quyền thế tục và tôn giáo là “điều tối quan trọng”.
Như bà Farahnaz đã chỉ ra, tự do tôn giáo từ lâu đã bị đe dọa ở đất nước của bà, đặc biệt là đối với các nhóm sắc tộc thiểu số không phải người Hồi giáo, với việc thực thi có hệ thống các luật báng bổ và chống Ahmadiyya (một biến thể của Hồi giáo). Các nhà chức trách đã phớt lờ việc cưỡng bức cải đạo đối với các nhóm thiểu số tôn giáo – các tín đồ Hindu, Kitô giáo và đạo Sikh – sang Hồi giáo.
Bà Farahnaz cũng tố cáo rằng ở đất nước của bà, và ở khắp Nam Á, chương trình giảng dạy của các trường công lập và tư thục càng ngày càng bôi nhọ các tín ngưỡng khác, khiến trẻ em có thái độ căm ghét hoặc thờ ơ đối với các trẻ em theo các tín ngưỡng khác; truyền bá các thuyết âm mưu bài Do thái, được trợ giúp bởi các giáo sĩ và chính trị gia; và bạo lực đám đông chống lại các thành viên của các nhóm sắc tộc thiểu số không có vũ khí và các vụ tấn công, bao gồm cả các vụ đánh bom nhằm vào các địa điểm thờ phượng.
“Mọi người cần cảm thấy sự cần thiết đối với tự do tôn giáo và nên ủng hộ nó giống như họ thực hiện các quyền con người khác”, cựu thành viên quốc hội Pakistan cho biết. “Giống như một người nào đó không cần phải chịu sự tra tấn bản thân để cảm thấy ghê tởm đối với nó, mọi người không nên chỉ quan tâm đến quyền của những người đồng tôn giáo của họ; họ nên quan tâm đến nguyên tắc tự do tôn giáo”.
Ông Marcus Cole, Hiệu trưởng trường luật Notre Dame và là người sáng lập Sáng kiến Tự do Tôn giáo Notre Dame, khi khai mạc hội nghị thượng đỉnh từ ngày 20 đến ngày 22 tháng 7, cho biết, thành phố Rôma đóng vai trò như một lời nhắc nhở rằng không có đế chế hay thực thể nào “trơ trơ trước chân lý”. Vì lý do này, ông và các đồng sự của mình cam kết tiếp tục lên tiếng chống lại các hành vi vi phạm quyền tự do tôn giáo được thực hiện ở cả Hoa Kỳ và nước ngoài.
“Chúng ta ngồi đây ở thủ đô của đế chế hùng mạnh nhất mà thế giới từng biết đến”, ông Cole nói. “Những di tích của đế chế đó nằm xung quanh chúng ta”.
Trích dẫn Tin Mừng Mát-thêu, ông Cole chỉ ra rằng Chúa Giêsu đã từng nói: “Anh em nhìn thấy tất cả những công trình đó, phải không? Thầy bảo thật anh em: tại đây, sẽ không còn tảng đá nào trên tảng đá nào; tất cả đều sẽ bị phá đổ”.
Việc hiện diện ở Rôma, ông Cole nói, cho phép một người trở thành nhân chứng cho sự thật nơi lời của Chúa Giêsu, chứng kiến việc đế chế La Mã vĩ đại một thời bị chinh phục bởi “một ý tưởng” và ý tưởng đó “là một đức tin”.
“Người La Mã cười nhạo đức tin, nhưng cuối cùng, tiếng cười nhạo của họ đã chấm dứt”, ông Cole nói. “Vì vậy, những kẻ thù của tự do tôn giáo có thể cười nhạo chúng ta lúc này, nhưng chúng ta sẽ không biến mất. Chúng ta sẽ tiếp tục đấu tranh cho tự do lương tâm và tự do tôn giáo cho đến khi tất cả mọi người được hưởng quyền tự do ấy”.
Minh Tuệ (theo Crux)
