Các tín hữu Công giáo Bangladesh trồng 1 triệu cây xanh, được truyền cảm hứng từ Thông điệp Laudato Si’

Tại Bangladesh, lời mời gọi “chăm sóc thiên nhiên” trong Thông điệp Laudato Si’ của Đức cố Giáo hoàng Phanxicô đã vang vọng một cách sâu sắc, vượt qua mọi ranh giới tôn giáo. Các tín hữu Công giáo, Tin Lành và cả những người ngoài Kitô giáo đều đón nhận thông điệp này, khơi dậy những hành động bảo vệ môi trường nơi một quốc gia ngày càng dễ bị tổn thương trước vấn đề biến đổi khí hậu.

Bangladesh, một quốc gia ven biển Nam Á, thường xuyên phải đối diện với những thảm họa thiên nhiên như lũ lụt, lốc xoáy, xói lở sông và sạt lở đất, cướp đi sinh mạng và buộc nhiều cộng đồng phải di dời. Quốc gia này hiện được xếp hạng thứ 9 trong danh sách các nước có nguy cơ thiên tai cao trên tòa cầu. Hàng năm, hàng trăm người dân nông thôn phải rời bỏ quê nhà để di cư lên thành phố vì tình trạng xói lở sông và những khó khăn do vấn đề biến đổi khí hậu.

Để ứng phó với tình hình, Hội đồng Giám mục Công giáo Bangladesh (CBCB) đã phát động một sáng kiến đầy tham vọng: trồng 1 triệu cây xanh trên toàn quốc.

Chương trình được khởi sự vào ngày 14 tháng 8 năm 2020, trong bối cảnh đại dịch COVID-19, với sự hiện diện của tất cả các Giám mục tại Trung tâm CBCB ở Dhaka.

“Trồng cây xanh là một trong những hành động hữu hiệu nhất để chống lại vấn đề biến đổi khí hậu, vốn là lý do các Giám mục chúng tôi đặt ưu tiên cho việc này”, Cha Tushar James Gomes, Phó Tổng Thư ký Hội đồng Giám mục Công giáo Bangladesh, chia sẻ với Catholic News Agency.

“Laudato Si’ đã nâng cao nhận thức cách rõ rệt về tầm quan trọng của việc chăm sóc môi trường”, ngài nói thêm. “Mọi người giờ đây đã hiểu rằng bảo vệ thiên nhiên không phải là chuyện tùy chọn, mà là điều thiết yếu”.

Cha Tushar nhấn mạnh rằng Giáo hội không chỉ dừng lại ở việc trồng cây xanh. “Chúng tôi đang nỗ lực làm việc để công bố các Giáo xứ và tổ chức là ‘xanh và sạch’. Nhiều cơ sở do Giáo hội điều hành đang từng bước loại bỏ chai nhựa và các vật dụng dùng một lần. Dù chưa đạt được 100% thành công, nhưng nỗ lực vẫn tiếp tục”.

Ủy ban Giám mục về Công lý và Hòa bình đóng vai trò hàng đầu trong việc chuyển ngữ, quảng bá và xuất bản Laudato Si’ bằng tiếng Bengali. Cha Liton H. Gomes, Dòng Thánh Giá, Thư ký của Ủy ban, nói với Catholic News Agency rằng nhận thức của công chúng về việc chăm sóc môi trường đã gia tăng đáng kể.

“Hiện nay chúng ta đang cảm nhận một tinh thần cấp bách mạnh mẽ”, ngài cho biết. “Không chỉ người Công giáo, mà cả những người ngoài Kitô giáo đang cộng tác với chúng tôi hoặc được hưởng lợi từ các dịch vụ của Giáo hội, cũng thể hiện sự liên đới với Thông điệp Laudato Si’. Họ đang trồng cây và tích cực tham gia vào việc bảo vệ môi trường”.

Nỗ lực của Giáo hội còn mở rộng sang lĩnh vực phát triển kinh tế – xã hội, đáp ứng một chủ đề quan trọng khác của Laudato Si’: chăm sóc người nghèo.

Cha Gomes, một nhà giáo và chuyên gia hợp tác xã tại Đại học Notre Dame, cho biết: “Chúng tôi đã thành lập các hợp tác xã tại những khu vực nghèo như Bandarban và Bagerhat để củng cố nền tảng kinh tế”.

Tại các vùng biên giới và miền núi, nơi voi rừng thường phá hủy nhà cửa và hoa màu, Giáo hội đã hỗ trợ tài chính. “Biến đổi khí hậu đang khiến hàng ngàn người di cư vào các thành phố. Mỗi ngày có hàng trăm người đổ về Dhaka, nhiều người trong số họ là nạn nhân của khí hậu. Chúng tôi đang cố gắng giảm bớt sự khốnkhổ của họ”, ngài nói thêm.

Ông Hemanta Corraya, Tổng Thư ký Hiệp hội Kitô giáo Bangladesh, cho biết hàng trăm cây xanh được trồng dưới sự điều phối của tổ chức nay đã bắt đầu cho hoa trái. “Chúng tôi đã trồng cây xanh thông qua các chi nhánh và tại các cơ sở tín dụng Dhaka Credit”, ông cho biết. Ông Hemanta cũng là Chủ tịch của Liên minh Tín dụng Hợp tác Kitô giáo Dhaka, do Linh mục người Mỹ Charles J. Young thuộc Dòng Thánh Giá sáng lập.

“Bằng cách trồng cây xanh, chúng tôi hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng không, phù hợp với Mục tiêu Phát triển Bền vững số 12 và 13 của Liên Hiệp Quốc”, ông Hemanta khẳng định. “Thông điệp Laudato Si’ của Đức cố Giáo hoàng Phanxicô là kim chỉ nam và là nguồn cảm hứng lớn lao cho chúng tôi. Chúng tôi hoan nghênh các sáng kiến của Giáo hội và hy vọng tiếp tục đóng góp cho một thế giới xanh sạch”.

Tại Giáo phận Rajshahi, Cha Sagor Corraya đã dẫn đầu việc gieo 4.500 hạt giống cây thốt nốt trong giai đoạn 2023-2024.

“Ý thức bảo vệ môi trường đã gia tăng. Chúng tôi đã cộng tác với các trường học và các cộng đồng sắc tộc thiểu số như người Santal, và họ nay cũng tích cực trồng cây”, Cha Sagor cho biết. “Người ta nói rằng cây thốt nốt giúp hạn chế sét đánh, vốn làm thiệt mạng hàng trăm người mỗi năm tại Bangladesh”.

Cha Sagor, Giám đốc Trung tâm Mục vụ Rajshahi, nhấn mạnh: “Chúng tôi nói với học sinh rằng: nếu cây cối còn xanh tươi thì thế giới sẽ còn tồn tại. Nếu thế giới tồn tại, con người sẽ tồn tại”.

Các buổi hội thảo liên tôn tiếp tục củng cố phong trào này.

Từ ngày 27-28 tháng 6 năm 2025, một khóa đào tạo về việc bảo vệ sự sống và thiên nhiên đã được tổ chức tại Trung tâm CBCB ở Dhaka, với sự tham dự của 90 tham dự viên, gồm cả các tín hữu Công giáo và Tin Lành, do Ủy ban Giám mục về Công lý và Hòa bình phối hợp với World Vision Bangladesh tổ chức.

Mục sư David A. Das, Mục sư của Nhà thờ Bethel Assemblies of God và là Tổng Thư ký Hội đồng Các Giáo hội Quốc gia tại Bangladesh, chia sẻ với Catholic News Agency rằng họ đã được biết về Thông điệp Laudato Si’ qua các Giám mục Công giáo. “Biến đổi khí hậu là vấn đề sống còn của chúng ta. Tất cả các Giáo hội và mọi người thuộc mọi tôn giáo đều quan tâm sâu sắc đến việc gìn giữ thế giới này. Lời mời gọi của Đức cố Giáo hoàng Phanxicô qua Thông điệp Laudato Si’ thật đúng thời điểm, và chúng tôi bày tỏ sự liên đới cách trọn vẹn”.

Mục sư Das cho biết thêm: “Chúng tôi đã đóng góp cách hữu hiệu trong các Giáo hội của mình. Các tín hữu đã hưởng ứng việc trồng cây xanh, chăm sóc môi trường và hỗ trợ người nghèo. Hoạt động này vẫn đang tiếp diễn. Giá như bức thông điệp này được công bố sớm hơn, thì người ta đã ý thức sớm hơn. Thông điệp này đã tạo ra một tác động toàn cầu”.

Mazharul Islam, Khatib của Đền thờ Hồi giáo Kawranbazar tại Dhaka, đã tham gia một cuộc thảo luận liên tôn. “Tôi thực sự ấn tượng trước phần tóm tắt Thông điệp của Đức cố Giáo hoàng Phanxicô. Ngài gọi trái đất là ‘Mẹ Trái đất’ và mời gọi chúng ta chăm sóc Trái đất và người nghèo. Nếu chúng ta làm điều đó, thế giới sẽ trở nên tươi đẹp”.

Ông cũng ca ngợi vai trò lãnh đạo của cộng đồng Kitô hữu: “Họ hành động không chỉ từ niềm tin tôn giáo, mà còn từ trách nhiệm nhân đạo và trách nhiệm môi trường. Nỗ lực của họ trong lĩnh vực giáo dục, phát triển xã hội và các hoạt động thân thiện với môi trường là những tấm gương mẫu mực. Việc lan tỏa tầm nhìn này khắp xã hội có thể xây dựng một tương lai đạo đức và bền vững”.

“Hồi giáo của chúng tôi cũng dạy bảo vệ môi trường và giúp đỡ người nghèo”, ông Mazharul nói thêm. “Chúng tôi đang thảo luận những vấn đề này trong các đền thờ Hồi giáo”.

Từ việc trồng cây xanh cho đến đối thoại liên tôn, cộng đồng Kitô giáo tại Bangladesh đang sống tinh thần Laudato Si’, minh chứng rằng việc chăm sóc công trình sáng tạo vượt trên mọi ranh giới tôn giáo – trở thành một trách nhiệm chung của toàn thể nhân loại.

Minh Tuệ (theo CNA)