Khoảng 5g30 chiều ngày 29/6/2016, một status rất ngắn gọn được facebooker Trịnh Kim Tiến đưa lên:
“Toà tuyên 10 năm”.
Hình: Internet
Một dòng status ngắn ngủi nhưng chạm mạnh vào trái tim của những người đang theo dõi và trông chờ từ sáng, lúc bắt đầu phiên toà đến giờ này. Câu ấy có nghĩa là: Chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, mẹ của hai bé Nấm và Gấu, bị toà tuyên án 10 năm tù.
Hình: Internet
Theo trang wikipedia: Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (sinh năm 1979 tại Khánh Hòa, Việt Nam), được biết nhiều với biệt danh Mẹ Nấm, là một người viết blog, hoạt động xã hội và là người bất đồng chính kiến tại Việt Nam.
Từ năm 2009 đến năm 2016 Mẹ Nấm đã bị bắt giữ nhiều lần do tham gia các hoạt động dân sự, đòi dân quyền, và biểu tình phản đối Trung Quốc chiếm biển đảo tại biển Đông, phản đối công ty Formosa trong vụ là nguyên nhân việc cá chết hàng loạt tại miền Trung. Bà là điều phối viên của mạng lưới Blogger Việt Nam.
Sự kiên trì, ôn hoà nhưng cương quyết dấn thân cho thiện ích xã hội của chị Quỳnh đã nhiều lần được các tổ chức nhân quyền vinh danh:
• Năm 2010 chị được trao giải Hellman/Hammett của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền.
• Năm 2015 chị nhận giải Người Bảo vệ Quyền Dân sự của tổ chức Civil Rights Defenders.
• Năm 2017, được chính phu nhân Tổng thống Donald Trump, bà Melania trao giải thưởng dành cho Phụ nữ Quốc tế Dũng cảm của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.
Nhưng dưới con mắt nhà cầm quyền, chị Quỳnh là một công dân làm thiệt hại cho đảng Cộng sản và nhà cầm quyền, do đó họ đã ra lệnh bắt và khởi tố chị ngày 10 tháng 10 năm 2016 tại Nha Trang, với tội danh “tuyên truyền chống nhà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam”, quy định tại điều 88 Bộ luật hình sự.
Sau 9 tháng tạm giam, nhiều lần gia hạn bằng lệnh miệng, ngày 29/6/2017 họ đưa chị ra toà. Bằng một cáo trạng dài 7 trang, nhà cầm quyền Việt Nam kết tội chị đã có nhiều hoạt động gây hại cho đảng Cộng sản và cho họ. Một phiên toà ghi trên giấy tờ là “công khai” nhưng chính mẹ chị cũng không được tham dự trực tiếp.
Với gia đình, từ ngày cái ác đổ ập xuống đầu, sau những giây phút đau khổ hoảng loạn, mẹ của chị Quỳnh, bà Nguyễn Tuyết Lan, vừa chăm hai cháu ngoại thơ dại thay con vừa chạy lo công việc tìm luật sư trợ giúp con, rồi thăm nuôi con tại một nhà tù mà nhà cầm quyền lừa bà, làm cho bà tưởng rằng con bà bị giam ở đó, suốt 8 tháng!
Hình: Internet
Chỉ nửa ngày trước phiên toà, bà Lan và bé Nấm mới được cho gặp chị Quỳnh. Và đây là status của bà kể lại sự việc:
Với xã hội, trước phiên toà, nhà báo Huy Đức viết trên facebook:
Nhưng kết thúc không những chỉ là án tù mà còn là một bản án gây chết lặng bao người theo dõi, để rồi tiếp đó là cơn phẫn nộ bùng lên trong lòng bao người còn quan tâm đến vận mệnh dân tộc này.
Luật sư Nguyễn Khả Thành, một trong 3 luật sư bào chữa cho chị Quỳnh, trả lời phỏng vấn đài VOA về bản án với vẻ bất ngờ:
“Quá nặng, hơn cả bản án dành cho tội phạm giết người”.
Nhẹ nhàng thì cũng đầy vẻ mỉa mai như facebooker Trọng Nga:
Kết án một bà mẹ đơn thân với hai con nhỏ và một mẹ già 10 năm tù, đúng là không có chế độ nào “nhân đạo” hơn bọn cs…
Có người đoán đây là một trò sắp xếp để đem người tù làm con tin, đổi chác như một món hàng sau này như facebooker Thanh Thuy Tran:
Chắc sẽ đổi chác cho vụ việc Trump sẽ thăm vn sắp tới – đặt cái án nặng cho tương đồng với vụ Mẹ Nấm đc vinh danh chăng ? Cs luôn làm trò bỉ ổi mà.
Có những status thể hiện bằng những dòng chữ in như để la lớn lên, tỏ bày sự phẫn nộ của mình:
Ôi , những 10 năm cơ đấy, bản án quá dã man đổ lên đầu mẹ Nấm- Nguyễn Ngọc Như Quỳnh người phụ nữ lên tiếng không mệt mỏi để bảo vệ môi trường và chống lại những bất công xã hội. Rất phẫn nộ và chỉ còn biết thốt lên : thương quá, đau quá và bất lực quá….PHẢN ĐỐI PHIÊN TÒA BẤT CÔNG NÀY !
VỚI BẢN ÁN Ô NHỤC DO NỀN TƯ PHÁP MAN RỢ VỪA TUYÊN, TÊN GỌI “MẸ NẤM” – NGUYỄN NGỌC NHƯ QUỲNH TRỞ THÀNH BÓ ĐUỐC DẪN ĐƯỜNG TRONG ĐÊM DÀI TĂM TỐI CHO NHỮNG NGƯỜI MỞ ĐƯỜNG ĐI TỚI TƯƠNG LAI!
Lặng thinh mấy tiếng đồng hồ sau khi vụ án đã tuyên (dù ngay trước đó, ông đã phải trút ra một cơn phẫn nộ trên facebook khi mới chỉ theo dõi và chờ đợi vụ án còn đang trong toà xử), luật sư Lê Công Định phân tích và nhận định về ý nghĩa nằm sau bản án phi nhân bất ngờ này:
Trước phiên tòa lố bịch xét xử chị Mẹ Nấm hôm nay, nhiều bạn hỏi tôi tiên đoán bản án sẽ như thế nào.
Tôi đã ước lượng từ 3 đến 5 năm tù tối đa, theo kinh nghiệm từ các vụ án chính trị, chứ không từ nhận định pháp lý, vì đối với các vụ án như vậy vấn đề pháp lý không quan trọng.
Bản án 10 năm tù thật bất ngờ với tôi. Không phải vì tính chất phi nhân tàn bạo của nhà cầm quyền đối với một bà mẹ trẻ đơn thân, mà bởi tôi không ngờ đảng cầm quyền hoảng loạn đến mức như vậy. Có vẻ càng ngày nhịp độ hoảng loạn càng gia tăng.
Tuy nhiên, có một điều quan trọng, không phải chế độ này có thể tồn tại thêm ít nhất 9 năm nữa để có thể giam cầm chị Mẹ Nấm hay không, mà chắc chắn trong cuộc đời của mình, chị sẽ có dịp nhìn thấy sự cáo chung của chế độ đã kết án chị.
Một facebooker, với gần 5 ngàn bạn và hơn 20 ngàn người theo dõi facebook, là một chuyên gia thường chỉ phân tích kinh tế, nhưng trước bản án cũng phải dùng những từ ngữ nặng nề để tỏ bày chính kiến:
Giang Le: Tôi tin chị yêu nước hơn tất cả những kẻ kết án chị. Tôi không bất ngờ/thất vọng về bản án đó vì tôi hiểu bản chất của chế độ này, hèn kém đến mức không dám đối mặt sòng phẳng chứ đừng nói gì công bằng với một người phụ nữ. Nhưng vẫn rất buồn cho chị, cho gia đình chị, và cho dân tộc này.
Những người đang ý thức sự đấu tranh trực diện với cái ác như nhà thơ Nguyễn Đắc Kiên:
Nếu chính quyền này cho rằng bản án 10 năm với chị Quỳnh có thể gây hiệu ứng sợ hãi thì họ đã sai, ít nhất với riêng tôi. Bản án chỉ làm tôi thêm kinh tởm chế độ này và những kẻ ủng hộ, dung dưỡng cho nó, cũng như khiến tôi càng thêm cương quyết tiến bước trên con đường mình đã chọn.
Và còn nhiều nhiều nữa, những người đấu tranh trực diện như anh Nguyễn Chí Tuyến, chị Phạm Thị Đoan Trang,…, với những status những video livestream tuyên bố tiếp tục con đường đấu tranh, sẵn sàng chuẩn bị cho mọi tình huống, thách thức tín hiệu tàn bạo của nhà cầm quyền.
Những người bạn đồng hành cùng mẹ chị Quỳnh biểu thị sự phản đối bản án sau phiên toà. (Hình: Internet)
Đánh giá chung về nguyên nhân khiến nhà cầm quyền ra bản án bất nhân, khi trả lời phỏng vấn đài VOA, đa số các nhà tranh đấu cho rằng “Nhà cầm quyền sẽ dùng bản án cho Mẹ Nấm để mặc cả sau này”.
Một nhà cầm quyền dùng chính người dân nước mình làm con tin mặc cả với nước ngoài quyền lợi cho bản thân, cho đảng mình?!
Kết luận: “ Sẽ không bao giờ hết Nấm”, như facebooker trung dung Giang Dang nhận xét ngắn gọn, rõ ràng.
***
Tạm điểm qua vài ý kiến tiêu biểu như trên, xin kết thúc tin về chị Nguyễn Ngọc Như Quỳnh bằng lời cuối cùng của chị trước toà, cũng là những lời một tù nhân lương tâm nói trước mỗi người chúng ta:
“Con xin cảm ơn mẹ và các con, các luật sư đã cố gắng bảo vệ cho tôi. Mỗi người chỉ có một cuộc đời nhưng dù được làm lại con vẫn sẽ làm như vậy và con tin mẹ và các con sẽ không bao giờ phải hối hận mà sẽ tự hào vì con. Tôi mong muốn xây dựng một xã hội và đất nước tốt đẹp. Một quốc gia chỉ tự cường khi nó luôn gắn liền với nền tảng một xã hội mà người dân có tự do và hạnh phúc. Người dân chỉ có tự do và hạnh phúc khi có tự do ngôn luận và quyền tự do biểu đạt những điều mình mong muốn. Tôi mong rằng mọi người sẽ lên tiếng và đấu tranh, vượt qua nỗi sợ hãi của chính bản thân mình để xây dựng một đất nước tươi đẹp hơn.”
Trước khi thực sự chấm dứt dòng tin về tù nhân lương tâm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, có một sự kiện khác ít nhiều liên quan cũng đang diễn ra cách Việt Nam nửa vòng trái đất, chúng ta cùng lướt qua, đó là Ngày Vận Động Cho Việt Nam tại Quốc Hội Hoa Kỳ. Sự kiện do nhiều người Mỹ gốc Việt, dù đã có một cuộc sống phải tha hương nhưng bình an, đáng hài lòng, vẫn không quên đồng bào trong nước những người cùng máu đỏ da vàng. Họ đang nỗ lực vận động chính quyền sở tại trừng phạt những quan chức đã và đang trực tiếp, công khai ký các quyết định cướp quyền làm người của bao đồng bào trên quê mẹ của họ, qua luật Magnitsky.
Thuận Kiệt tổng hợp
