19 giáo sĩ đã được trả tự do và bị trục xuất khỏi đất nước, thêm vào hàng chục người khác đã phải sống lưu vong trong vài năm qua. Bà Regina Lynch, Chủ tịch điều hành của tổ chức Viện trợ các Giáo hội Đau khổ (ACN), cho biết những hạn chế về tự do tôn giáo vẫn tiếp tục diễn ra ở một đất nước nơi mà 4 trong số 9 Giáo phận hiện có các Giám mục hiện đang sống ở nước ngoài.
Tổ chức từ thiện quốc tế Viện trợ các Giáo hội Đau khổ (ACN) đã hoan nghênh việc trả tự do cho 19 giáo sĩ đang bị cầm tù ở Nicaragua vì đã lên tiếng chống lại những bất công và vi phạm nhân quyền, hoặc chỉ vì cố gắng hoạt động tự do, nhưng đồng thời bày tỏ lo ngại về thực tế là họ đã bị buộc phải rời khỏi đất nước và vì tình trạng đàn áp tự do tôn giáo đang diễn ra ở quốc gia Mỹ Latinh này.
Việc trả tự do cho họ đã được công bố trong một tuyên bố chính thức của Chính phủ Nicaragua, kèm theo danh sách tên của những người được trả tự do và bị lưu đày: 2 Giám mục, 15 Linh mục và 2 Chủng sinh. Nhóm này đã được trả tự do vào Chúa nhật, ngày 14 tháng 1 và đến Rôma cùng ngày, ngoại trừ một người vẫn ở lại Venezuela do vấn đề sức khỏe.
Những người được trả tự do bao gồm Đức Giám mục Địa phận Matagalpa, Đức Cha Rolando Alvarez, người đã bị bắt giữ vào tháng 8 năm 2022 và từ chối sống lưu vong tại Hoa Kỳ vào năm 2023, sau khi bị kết án 26 năm tù, và Đức Giám mục Địa phận Siuna, Đức Cha Isidoro de Carmen Mora Ortega, bị bắt giữ trong một cuộc đàn áp quy mô lớn vào tháng 12, vì đã nhắc đến Đức Cha Alvarez trong một bài giảng.
Bà Regina Lynch, Chủ tịch điều hành của ACN Quốc tế (Ảnh: ACN)
Chủ tịch điều hành của Tổ chức Viện trợ các Giáo hội Đau khổ, bà Regina Lynch, đã thận trọng hoan nghênh việc trả tự do cho các giáo sĩ, tuy nhiên, lưu ý rằng mối lo ngại về tự do tôn giáo ở Nicaragua vẫn còn đó: “Thật là một tin vui khi Đức Giám mục Rolando Alvarez không còn bị cầm tù nữa, mặc dù không được quên rằng ngài đã mòn mỏi ở đó suốt 16 tháng. Chúng tôi hy vọng rằng ngài sẽ có thể nhận được sự hỗ trợ cần thiết để phục hồi sau thời gian dài bị giam giữ. ACN cũng vui mừng về việc trả tự do cho vị Giám mục còn lại, 15 Linh mục và 2 Chủng sinh đang bị cầm tù trong thời gian ngắn hơn, nhưng chúng ta phải nhấn mạnh rằng thật bất công biết bao khi họ bị buộc phải sống xa đàn chiên và gia đình của mình. Sự bất ổn và nỗi sợ hãi trong cộng đồng cũng rất lớn”.
Việc trả tự do và trục xuất hàng loạt các giáo sĩ dường như phù hợp với kiểu hành xử của chế độ chống lại Giáo hội và các thành viên của Giáo hội. Vào tháng 10 năm 2023, thêm 12 Linh mục nữa được ra tù và trục xuất sang Vatican, và một nhóm khác đã bị trục xuất hàng loạt sang Hoa Kỳ vào tháng 2 năm 2023.
Áp lực quốc tế, cả về mặt chính trị (từ Washington đến Cao ủy Nhân quyền Liên hợp quốc) lẫn trên các phương tiện truyền thông, ngày càng gia tăng trong những tuần gần đây trong bối cảnh đàn áp ít có tiền lệ ở Mỹ Latinh.
Mặt khác, Vatican hiện vẫn chưa đưa ra bất kỳ tuyên bố chính thức nào. Cơ quan truyền thông chính thức của Vatican, Vatican News, đã thông báo về việc trả tự do cho các giáo sĩ, nhưng giọng điệu được sử dụng trong bài viết hoàn toàn trái ngược với sự lạc quan được thể hiện trong thông cáo báo chí của Chính phủ Nicaragua về mối quan hệ giữa Tòa Thánh và chính phủ Mỹ Latinh.
Hàng giáo sĩ giảm dần
Việc cưỡng bức trục xuất của làn sóng các giáo sĩ mới nhất này đã làm tăng thêm danh sách các giáo sĩ phải rời khỏi đất nước kể từ khi chế độ bắt đầu gia tăng đàn áp Giáo hội, bao gồm cả việc trục xuất Sứ thần Tòa Thánh Waldemar Stanislaw Sommertag vào tháng 3 năm 2022.
Việc loại bỏ các Linh mục đã gây ra những khó khăn về mục vụ và hành chính ở một số Giáo phận. “3 Giáo phận của Nicaragua hiện đang được lãnh đạo bởi cácGgiám mục lưu vong, đó là Matagalpa và Esteli – cả hai đều do Đức Cha Alvarez đứng đầu – và Siuna. Trước đó, vào năm 2019, Đức Giám mục phụ tá Địa phận Managua, Đức Cha Silvio Báez Ortega, đã phải sống lưu vong vì lo ngại về an ninh gia tăng. Một Giáo phận khác có một Giám mục đã quá tuổi nghỉ hưu, và Đức Tổng Giám mục Địa phận Managua, Đức Hồng Y Leopoldo Brenes, sẽ tròn 75 tuổi vào tháng 3”, bà Lynch nói.
Đức Cha Rolando José Alvarez Lagos, Giám mục Địa phận Matagalpa, trong đống đổ nát của cơ sở Caritas Sebaco, bị thiêu hủy bởi những người ủng hộ Daniel Ortega (Ảnh: ACN)
Kể từ năm 2022, có lúc đã có đến 50 Linh mục bị bắt giữ. Theo một số ước tính, khoảng 15% giáo sĩ trong nước hiện sống ở nước ngoài. Một số đã phải sống lưu vong vì sợ bị bắt giữ, một số đã bị chế độ trục xuất và những người khác vẫn bị từ chối tái nhập cảnh sau khi ra nước ngoài. Chính phủ cũng đã trục xuất các nhà truyền giáo nước ngoài như Dòng Thừa sai Bác ái, dòng tu do Mẹ Têrêsa thành lập, chuyên chăm sóc những người nghèo nhất và cơ cực nhất.
“Tự do tôn giáo là nền tảng của tự do, và các chế độ chuyên quyền luôn sợ chứng tá và tiếng nói của những người tận tâm sống và truyền bá Tin Mừng về tình yêu. Những hạn chế về tự do tôn giáo vẫn tiếp tục diễn ra ở một quốc gia nơi 4 trong số 9 Giáo phận hiện có các Giám mục sống ở nước ngoài. Chúng tôi cầu nguyện để Giáo hội và người dân Nicaragua một ngày nào đó sẽ được tự do nói lên suy nghĩ của mình và thực hành đức tin của mình mà không sợ hãi hay bị ảnh hưởng gì”, bà Regina Lynch kết luận.
Minh Tuệ (theo ACN)
