
Người dân dọn dẹp đống đổ nát của một siêu thị thuộc một trung tâm mua sắm bị hư hại bởi một vụ tấn công tên lửa của Nga ở Kharkiv, Ukraine, ngày 8 tháng 6 năm 2022 (Ảnh: Ivan Alvarado / Reuters qua CNS)
Đánh dấu 100 ngày xảy ra cuộc chiến của Nga chống lại Ukraine, một lần nữa, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các nỗ lực quốc tế nhằm ngăn chặn hành động xâm lược, tôn trọng sự sống con người và chấm dứt “sự tàn phá kinh hoàng đối với các thành phố và làng mạc” ở đất nước này.
Theo trang blog Il Sismografo nổi tiếng của Ý, lời kêu gọi vào ngày 5 tháng 6 của Đức Thánh Cha Phanxicô là lời kêu gọi thứ 52 ngài tuyên bố công khai về cuộc chiến, bắt đầu từ ngày 24 tháng 2. Tuy nhiên, một lần nữa, Đức Thánh Cha không chỉ đích danh Nga là kẻ xâm lược hay đổ lỗi thảm kịch này cho Tổng thống Nga Putin.
Đức Tổng Giám mục Sviatoslav Shevchuk Địa phận Kyiv-Halych, người đứng đầu Giáo hội Công giáo Ukraine, đã không kín tiếng như vậy. Vị Giám chức mỗi ngày đều đăng tải một thông điệp video trong suốt cuộc xung đột, đồng thời lên án Nga và cáo buộc quân đội của họ đã làm theo “cẩm nang diệt chủng”.
Quyết định không nêu đích danh và hạ nhục nước Nga của Đức Thánh Cha Phanxicô đã gây ra sự hoang mang cho nhiều người trong và ngoài Ukraine.
Vì vậy, tại sao lại có sự khác biệt?
“Giáo hoàng là giáo hoàng. Ngài là Mục sư của Giáo hội hoàn vũ, và chúng tôi là người dân Ukraine, chúng tôi là Mục tử của người dân Ukraine”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk phát biểu với CNS vào ngày 30 tháng 5. “Rõ ràng, chúng tôi là tiếng nói của dân tộc mình. Chúng tôi trải qua những đau khổ và niềm vui của những người của chúng tôi đồng hành với họ”.
Đức Giáo hoàng có một vai trò khác.
“Đức Thánh Cha đã lên án chiến tranh, ngài đã chỉ rõ ai là người đáng khiển trách, luật pháp quốc tế và phẩm giá con người đang bị vi phạm như thế nào hiện nay, đặc biệt là ở Ukraine”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói. “Nhưng ngài là vị Giáo hoàng phổ quát nên ngài sử dụng ngôn ngữ một mặt có thể hoàn thành sứ mạng tiên tri của Giáo hội và mặt khác, có thể mở ra mọi con đường có thể để đối thoại, giao tiếp. Vì vậy, đó là lý do tại sao Đức Thánh Cha đã lên tiếng như ngài đã làm, mặc dù bạn có thể hỏi ngài”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk chia sẻ thêm với một nụ cười.
Gặp gỡ các êm thiếu nhi, bao gồm cả trẻ em đến từ Ukraine, vào ngày 4 tháng 6, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng đã nhắc lại rằng ý tưởng về việc ngài đến thăm Ukraine hiện vẫn đang được xem xét nghiên cứu.
“Công việc đang được tiến hành”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, không cung cấp thêm chi tiết. “Liên hệ giữa Tòa Thánh và Ukraine khá nhất trí và vững chắc. Và tôi nghĩ rằng tất cả chúng tôi nỗ lực đang làm việc để một ngày nào đó Đức Thánh Cha sẽ đến thăm chúng tôi ở Kyiv”.
Trong khi đó, Đức Tổng Giám mục Shevchuk đang thực hiện một số chuyến viếng thăm, kiểm tra tình hình người dân, các Linh mục và nhà thờ ở các thị trấn được giải phóng bởi quân đội Ukraine.
“Tôi đã đến thăm nhà thờ của chúng tôi ở Irpin lần thứ hai và có thể vào đó sau khi lính đặc công của quân đội đã dọn dẹp sạch mọi thứ. Họ đã tìm thấy một số quả mìn đã nổ và một quả mìn chưa nổ nên thật tốt là trong chuyến viếng thăm đầu tiên, chúng tôi đã nghe theo lời khuyên của quân đội và không vào bên trong bất kỳ tòa nhà nào, đặc biệt là nhà xứ”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói.
“Chúng tôi chưa có bất kỳ báo cáo nào về việc các Linh mục thiệt mạng” vì các cuộc tấn công của Nga, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói. Còn thiệt hại về tài sản thì còn quá sớm để đưa ra kết luận. “Ví dụ, người ta nói rằng thị trấn Volnovakha không còn tồn tại nữa, và chúng tôi chắc chắn đã có một nhà thờ ở đó. Nhưng hiện tại chúng tôi không có thông tin về hiện trạng của những tòa nhà này”.
Đức Tổng Giám mục Shevchuk cho biết ngài bắt đầu thông điệp video hàng ngày của mình để cho mọi người biết rằng ngài vẫn còn sống và Giáo hội vẫn luôn sát cánh bên họ. “Tất nhiên, khi thời gian trôi qua, chúng tôi đang tìm cách để nói không chỉ về những tin tức mới nhất và về việc làm thế nào chúng tôi sống sót qua những ngày tháng qua, mà còn để chia sẻ Lời Chúa”.
Chiến tranh rõ ràng là “cuộc chiến giữa thiện và ác”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, vì vậy ngài muốn đưa ra “những suy tư ngắn gọn về các khía cạnh khác nhau trong cuộc sống của chúng tôi, thực tế của chúng tôi và Giáo huấn của Giáo hội bởi vì điều rất quan trọng đối với chúng tôi là phải trải qua thảm kịch này theo cách của một người Kitô hữu”.
Ở một số khu vực trong nước, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, mọi người đang trở về nhà của họ, nếu họ có thể.
“Những người quay trở lại cần sự hiện diện của các Linh mục của họ, họ cần một đời sống tâm linh và cần sự giúp đỡ, bao gồm cả viện trợ nhân đạo”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói.
Một điều thú vị, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, là sự hợp tác đại kết “ở những thị trấn này, nơi những thảm kịch đã xảy ra. Ví dụ, vị Linh mục của chúng tôi ở Irpin đã trở về nhưng không thể sống trong ngôi nhà của mình vì nó đã bị hư hại. Vì vậy, vị Linh mục Công giáo La Mã đã tiếp đón ngài. Vị Linh mục sống ở đó trong khi cố gắng sửa chữa ngôi nhà của mình gần nhà thờ của chúng tôi và trong khi chờ gia đình trở về”.
“Cá nhân tôi rất biết ơn các Kitô hữu Tin lành, các tín hữu Baptist mà Giáo hội của họ được gọi là Giáo hội Kinh Thánh Irpin, nếu tôi nhớ không lầm. Nhờ vị Mục sư của họ, cộng đồng này đã sơ tán Linh mục của chúng tôi cùng với gia đình và rất nhiều anh chị em giáo dân của chúng tôi”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói. “Như tôi đã nói với vị Linh mục, tôi muốn gặp vị Mục sư này vào một ngày nào đó để bắt tay ông ấy và cảm ơn ông ấy vì một tình yêu Kitô giáo tích cực như vậy”.
Tất nhiên, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói và các nhân viên của ngài cũng đã làm những gì họ có thể để giúp đỡ, bao gồm bằng cách mở cửa Nhà thờ Phục sinh và tầng hầm của nó làm nơi trú ẩn khi Kyiv bị bắn phá liên tục.
Vì có rất ít nơi trú ẩn thích hợp ở khu vực đó của Kyiv, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói, “có những ngày có tới gần 500 người đã ở lại đó qua đêm”.
“Nơi trú ẩn của chúng tôi cũng tự phát trở thành một trường mẫu giáo và một sở thú – chúng tôi có tất cả các loại động vật ở đó: chó mèo, chuột hamster, vẹt và cá”, vì mọi người mang theo thú cưng của họ, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói.
“Chiến tranh là một điều khủng khiếp, đó là một sự dữ nghiêm trọng, một sự mặc khải về mầu nhiệm tội lỗi ‘mysterium iniquitatis’, mầu nhiệm về sự dữ mà Thánh Phaolô Tông đồ đã nói đến”, Đức Tổng Giám mục Shevchuk nói. “Nhưng giữa hoán cảnh chiến tranh, giữa sự tàn khốc đó, vẫn có những hòn đảo của lòng nhân ái, những hòn đảo của tình yêu thương, giữa những người Kitô hữu nói riêng, mang đến một tia hy vọng, hy vọng về một Ukraine hùng mạnh trong tương lai”.
Minh Tuệ (theo Crux)